স্বাদেশ তালিকা
স্বাদেশ তালিকা ( /ˈswɑːdɛʃ/ ) হৈছে ঐতিহাসিক ভাষাবিজ্ঞানৰ মৌলিক ধাৰণাসমূহৰ ধ্ৰুপদী সংকলন। স্বাদেশ তালিকাৰ ভাষাৰ এটা গোটলৈ অনুবাদ কৰিলে গৱেষকসকলে সেই ভাষাসমূহৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কৰ পৰিমাণ নিৰ্ণয় কৰিব পাৰে। ভাষাবিদ মৰিছ স্বাদেশৰ নামেৰে স্বাদেশ তালিকাৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ইয়াক অভিধান পৰিসংখ্যা (ভাষাৰ বংশাৱলীৰ সম্পৰ্কৰ পৰিমাণগত মূল্যায়ন) আৰু গ্লট'ক্ৰ'ন'লজী (ভাষাৰ বিচ্ছিন্নতাৰ তাৰিখ)ত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কেইবাখনো ভিন্ন তালিকা থকাৰ বাবে কিছুমান লেখকে "স্বাদেশ তালিকা" বুলিও উল্লেখ কৰিছে।
সংস্কৰণ আৰু লেখক[সম্পাদনা কৰক]
মৰিছ স্বাদেশে তেওঁৰ তালিকাৰ কেইবাটাও সংস্কৰণ তৈয়াৰ কৰিছিল। তেওঁ [1] ২১৫টা অৰ্থৰ তালিকাৰে আৰম্ভ কৰিছিল (বানান ভুলৰ বাবে গৱেষণা পত্ৰখনত ২২৫টা অৰ্থৰ তালিকা হিচাপে মিছাকৈ প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল [2] ), যিখন তেওঁ ছালিছ-স্পকেনে-কালিস্পেল ভাষাৰ বাবে ১৬৫টা শব্দলৈ হ্ৰাস কৰিছিল। ১৯৫২ চনত তেওঁ ২১৫টা অৰ্থৰ তালিকা প্ৰকাশ কৰে [3] ইয়াৰে ১৬টা অৰ্থ অস্পষ্ট বা সৰ্বজনীন নহয় বুলি আঁতৰোৱাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে, এটা যোগ কৰি ২০০ শব্দত উপনীত হয়। ১৯৫৫ চনত [4] তেওঁ লিখিছিল, "একমাত্ৰ সমাধান হৈছে তালিকাৰ পৰা কঠোৰভাৱে অপতৃণ কৰা যেন লাগে, এই উপলব্ধি কৰা যে গুণগত মান অন্ততঃ পৰিমাণৰ দৰেই গুৰুত্বপূৰ্ণ। আনকি নতুন তালিকাখনতো দোষ আছে, কিন্তু সেইবোৰ তুলনামূলকভাৱে মৃদু আৰু সংখ্যাত কম।" সৰু সৰু সংশোধনৰ পিছত ১৯৭১ [5] আৰু ১৯৭২ চনত মৰণোত্তৰভাৱে ১০০ শব্দৰ চূড়ান্ত তালিকাখন প্ৰকাশ কৰা হয়।
অভিধান পৰিসংখ্যাগত পৰীক্ষা তালিকাৰ অন্যান্য সংস্কৰণসমূহ প্ৰকাশ কৰিছিল যেনে ৰবাৰ্ট লিছ (১৯৫৩),জন এ ৰিয়া (১৯৫৮:১৪৫f), ডেল হাইমছ (১৯৬০:৬), ই ক্ৰছ (১৯৬৪ চনত ২৪১টা ধাৰণাৰে), ডব্লিউ জে ছামাৰিন (১৯৬৭:২২০f ), ডি, passim, বিভিন্ন সংস্কৰণ), উইলিয়াম এচ.ৱাই. ৱাং (১৯৯৪), এম লহৰ (২০০০, ১৮টা ভাষাত ১২৮টা অৰ্থ)। বি কেছলাৰ (২০০২), আৰু আন বহুতো। ক্ৰছ-লিংগুইষ্টিক লিংকড ডাটা (CLLD) প্ৰকল্পত আয়োজিত এটা প্ৰকল্প কনচেপটিকন [6] এ বিভিন্ন ভাষিক ক্ষেত্ৰ আৰু সময়ৰ বিভিন্ন ধাৰণা তালিকা (ধ্ৰুপদী স্বাধীন তালিকাকে ধৰি) সংগ্ৰহ কৰে, বৰ্তমান ২৪০টা ভিন্ন ধাৰণা তালিকা তালিকাভুক্ত কৰে। [7]
সঘনাই ব্যৱহৃত আৰু ইণ্টাৰনেটত বহুলভাৱে উপলব্ধ, ইছিড'ৰ ডায়েনৰ সংস্কৰণ (১৯৯২, ৯৫টা ভাষাৰ ভিন্নতাৰ ২০০টা অৰ্থ)। ২০১০ চনৰ পৰা মাইকেল ডানৰ আশে-পাশে থকা এটা দলে সেই তালিকাখন আপডেট আৰু উন্নত কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে। [8]
স্বাদেশ ১০০ৰ মূল চূড়ান্ত তালিকা[সম্পাদনা কৰক]
১৯৭১ চনত প্ৰকাশিত স্বাদেশ চূড়ান্ত তালিকা [5] ত ১০০টা শব্দ সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে।
স্বাদেশ ২০৭ তালিকা[সম্পাদনা কৰক]
আজিকালি সৰ্বাধিক ব্যৱহৃত তালিকাখন হৈছে স্বাদেশ ১৯৫২ চনৰ পৰা সংকলিত স্বাদেশ ২০৭ শব্দৰ তালিকা [3]
চুটি তালিকা[সম্পাদনা কৰক]
স্বাদেশ–য়াখনটভ তালিকাখন স্বদেশ তালিকাৰ ৩৫ শব্দৰ এটা উপগোট যিটো ৰাছিয়ান ভাষাবিদ চাৰ্গেই ইয়াখনটভে ১৯৬০ চনৰ আশে-পাশে বিশেষভাৱে সুস্থিৰ বুলি ধাৰণা কৰিছিল যদিও এই তালিকাখন ১৯৯১ চনতহে আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰকাশ কৰা হৈছিল [9] ইয়াক অভিধান পৰিসংখ্যা বিজ্ঞানত ব্যৱহাৰ কৰিছে ছাৰ্গেই ষ্টাৰষ্টিনৰ দৰে ভাষাবিদে।
বৰ্তমানৰ তালিকা[সম্পাদনা কৰক]
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ Swadesh 1950: 161
- ↑ List, J.-M. (2018): Towards a history of concept list compilation in historical linguistics. History and Philosophy of the Language Sciences 5.10. URL
- ↑ 3.0 3.1 Swadesh 1952: 456–7 PDF
- ↑ Swadesh 1955: 125
- ↑ 5.0 5.1 Swadesh 1971: 283
- ↑ Concepticon. doi:10.5281/zenodo.19782doi:10.5281/zenodo.19782
- ↑ List, J.-M., M. Cysouw, and R. Forkel (2016): Concepticon. A resource for the linking of concept lists. In: Proceedings of the Tenth International Conference on Language Resources and Evaluation. 2393-2400. PDF
- ↑ "IELex :: IELex". GitHub. March 2022. https://github.com/evotext/ielex-data-and-tree."IELex :: IELex". GitHub. March 2022.
- ↑ Concept list Yakhontov 1991 100. Concepticon. Accessed 2020-12-30.