সমললৈ যাওক

২০২৪ বাংলাদেশৰ হিন্দু বিৰোধী হিংসা

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

২০২৪ চনৰ ৫ আগষ্টত বাংলাদেশৰ তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাই পদত্যাগ কৰাৰ পিছত বাংলাদেশৰ হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ কিছুমান ঘৰ, ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান আৰু উপাসনাস্থলীত আক্ৰমণ আৰম্ভ হয়।[1] হিন্দু বৌদ্ধ খ্ৰীষ্টান ঐক্য পৰিষদে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি ৪ আগষ্টৰ পৰা ২০ আগষ্টলৈকে এই ১৬ দিনৰ ভিতৰত সমগ্ৰ দেশতে সংখ্যালঘু লোকৰ ওপৰত মুঠ ২০১০টা ঘটনা (৬৯টা মন্দিৰকে ধৰি) সংঘটিত হৈছে। এই কাণ্ডসমূহৰ ভিতৰত ১৫৭টা পৰিয়ালৰ ঘৰত আক্ৰমণ, লুটপাত, ঘৰ ভাঙি পেলোৱা আৰু জুই লগোৱাৰ বিপৰীতে তেওঁলোকৰ কিছুমান ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানকো আক্ৰমণ, লুটপাত আৰু ভাঙি পেলোৱা হয়।[2][3][4] বিশ্লেষকসকলৰ মতে, এই আক্ৰমণসমূহৰ অধিকাংশই সাম্প্ৰদায়িক নাছিল বৰঞ্চ দেশৰ আইন-শৃংখলা সংকটৰ মাজত ৰাজনৈতিক প্ৰতিশোধ বা সাধাৰণ অপৰাধমূলক অপৰাধৰ মিশ্ৰণ আছিল।[5][6][7] এই আক্ৰমণত ৫জন হিন্দু নিহত হয় আৰু ইয়াৰে কমেও ২জন আৱামী লীগৰ সদস্য বুলি নিশ্চিত কৰা হয়।[8] ইফালে ভাৰতীয় সংবাদ মাধ্যমৰ লগতে ভাৰত ভিত্তিক ছ’চিয়েল মিডিয়া একাউণ্টসমূহে এই আক্ৰমণৰ বিষয়ে ভুল তথ্য আৰু অপপ্ৰচাৰ প্ৰচাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।[9][7][10] বিবিচি ভেৰিফাই সংস্থায়ে দুয়োটাই নিশ্চিত কৰিছে যে কিছুমান আক্ৰমণে সংখ্যালঘুসকলক আঘাত কৰিছে আৰু দেখিলে যে হিংসাৰ বিষয়ে সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ দাবীসমূহ অসত্য, অতিৰঞ্জিত বা বিভ্ৰান্তিকৰভাৱে গঠন কৰা হৈছে। তথ্য পৰীক্ষকসকলে পৰিস্থিতিৰ জটিলতা আৰু হিংসাৰ কাৰণসমূহৰ সঠিক মূল্যায়নত হোৱা অসুবিধাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।

পটভূমি

[সম্পাদনা কৰক]

২০২৪ চনৰ জুলাই মাহত সংঘটিত কোটা সংস্কাৰ আন্দোলনে ছাত্ৰ–জনবিদ্ৰোহ নামেৰে জনাজাত এক তীব্ৰ চৰকাৰ বিৰোধী গণ বিদ্ৰোহলৈ ৰূপান্তৰিত হয় আৰু শেষত আৱামী লীগ চৰকাৰক ক্ষমতাৰ পৰা আঁতৰাই পেলায়।[11][12] বছৰ বছৰ ধৰি বাংলাদেশৰ সকলো ডাঙৰ ডাঙৰ ৰাজনৈতিক দলে পাল পাতি হিন্দুৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ উচটনি দি আহিছে। বাংলাদেশ জাতীয় পাৰ্টিয়ে ১৯৯০ চনত, বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী পাৰ্টিয়ে ২০০১ চনত, জামাত-ই-ই-ইছলামীয়ে ২০১৩ চনত,[13] বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী পাৰ্টি আৰু জামাত একেলগে ২০১৪ চনত এনে উচটনি দিছিল।[14][15][16] ইয়াৰ ফলত এই দলসমূহে হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ সমৰ্থন হেৰুৱাই পেলায়।[17] আৱামী লীগ ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ শেষ দুৰ্গ হোৱাৰ বাবে হিন্দু সংখ্যালঘুৰ ৰক্ষক হিচাপে দেখা গৈছিল যদিও আৱামী লীগ চৰকাৰৰ কাৰ্যকালতো কেইবাটাও হিন্দু বিৰোধী আক্ৰমণ সংঘটিত হৈছে।[18][19] তাৰে ভিতৰত উল্লেখযোগ্য ঘটনা হৈছে বিশ্বজিত দাসৰ হত্যাকাণ্ড আৰু ২০২১ চনত হিন্দু বিৰোধী হিংসা।

আক্ৰমণ

[সম্পাদনা কৰক]

শেখ হাছিনাৰ পলায়নৰ পিছতে বিশেষকৈ বাংলাদেশৰ হিন্দুসকলক লক্ষ্য কৰি সাম্প্ৰদায়িক আক্ৰমণৰ ধাৰাবাহিক আক্ৰমণৰ বাতৰি পোৱা গৈছিল। এই কাণ্ডসমূহৰ ভিতৰত সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ মন্দিৰ, ঘৰ আৰু দোকানত আক্ৰমণৰ অভিযোগৰ লগতে দেশৰ কেইবাখনো জিলাত লুণ্ঠন আৰু হত্যাৰ খবৰ পোৱা গৈছিল।[20]

২০২৪ চনৰ ৫ৰ পৰা ২০ আগষ্টৰ ভিতৰত ৬৪খন জিলা আৰু ৬৭খন উপজিলাত প্ৰথম আলোৰ সংবাদদাতাই চলোৱা তদন্ত অনুসৰি ৪৯খন জিলাত সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত ১০৬৮টা আক্ৰমণ সংঘটিত হয়। ইয়াৰে অধিকাংশ আক্ৰমণ সংঘটিত হয় খুলনাৰ দক্ষিণ-পশ্চিম সংমণ্ডলত। এই অঞ্চলত সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ অন্তৰ্গত কমেও ২৯৫টা ঘৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান ধ্বংস কৰা হয়। তদুপৰি ৰংপুৰত ২১৯টা, মৈমনসিংহত ১৮৩টা, ৰাজশাহীত ১৫৫টা, ঢাকাত ৭৯টা, বৰিশালত ৬৮টা, চট্টগ্ৰামত ৪৫টা, চিলেটত ২৫টা গঠনৰ ক্ষতিসাধন হৈছে। ক্ষয়-ক্ষতিৰ পৰিসৰ ভিন ভিন আছিল। কিছুমান অঞ্চলত ভয়াৱহ ধ্বংস যজ্ঞ সংঘটিত হৈছিল, আনহাতে কিছুমান অঞ্চলত কম গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষতি হৈছিল। এই হিংসাত হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ দুজন সদস্য নিহত হয় আৰু মুঠ ৯১২টা আক্ৰমণৰ নথিভুক্ত কৰা হৈছে। ইয়াৰে কমেও ৫০৬টা গোচৰত ভুক্তভোগীসকল আৱামী লীগৰ সৈতে জড়িত আছিল। প্ৰথম আলোৰ সংবাদদাতাসকলে ব্যক্তিগতভাৱে ৫৪৬টা ক্ষতিগ্ৰস্ত ঘৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান পৰ্যবেক্ষণ কৰিছিল আৰু এয়া মুঠ ক্ষতিগ্ৰস্ত গঠনৰ ৫১ শতাংশ।[21]

বাংলাদেশৰ সংখ্যালঘু গোটসমূহে ২০২৪ চনৰ ৪ৰ পৰা ২০ আগষ্টৰ ভিতৰত সমগ্ৰ দেশতে ২০১০টা সাম্প্ৰদায়িক হিংসাৰ ঘটনা সংঘটিত হোৱাৰ বাতৰি প্ৰকাশ কৰিছে। এই হিংসাত মুঠ ৯জন লোকৰ মৃত্যু হয় আৰু ১৭০৫টা পৰিয়াল প্ৰত্যক্ষভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় এই হিংসাত্মক ঘটনাত। ইয়াৰে ১৫৭টা পৰিয়ালৰ ঘৰ-দুৱাৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানত আক্ৰমণ, লুটপাত, ভাঙি-ছিঙি জুই লগাই দিয়া হয়। কিছুমান পৰিয়ালৰ মাটি বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হৈছিল।[2][4] ৩০ অক্টোবৰত নেত্ৰ নিউজে প্ৰকাশ কৰা এক তদন্তত প্ৰকাশ পায় যে সাতজন মৃত্যুৰ সৈতে জড়িত কাণ্ডৰ আঁৰত কোনো হত্যাকাণ্ডতে ধৰ্মীয় বা সাম্প্ৰদায়িক উদ্দেশ্যৰ স্পষ্ট চিন নাছিল। বৰঞ্চ ৰাজনৈতিক প্ৰতিশোধ, গোটৰ হিংসা আৰু অপৰাধমূলক হত্যাৰ মিশ্ৰণ আছিল। ইয়াৰ উপৰিও কিছুমান ক্ষেত্ৰত ইউনিটি কাউন্সিলৰ দাবীক তেওঁলোকে উল্লেখ কৰা বাতৰিৰ প্ৰতিবেদন আৰু তেওঁলোকৰ নিজৰ তৃণমূল পৰ্যায়ৰ বিষয়াসকলেও ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল।[5]

আৰক্ষী মুখ্য কাৰ্যালয়ৰ পৰা পোৱা সূত্ৰ অনুসৰি আৱামী লীগ চৰকাৰৰ পতনৰ পিছত ৫ আগষ্টৰ পৰা ৯ আগষ্টৰ ভিতৰত পূজা মণ্ডপৰ ধ্বংসক (পেণ্ডেল) লৈ ৪৭টা কাণ্ড সংঘটিত হৈছে। ইয়াৰ লগতে ৩০টা মূৰ্তি আৰু মন্দিৰ ভাঙি পেলোৱা, ৪টা চুৰি বা ডকাইতি, ৩টা অগ্নিসংযোগ, আৰু ১০টা আন কাণ্ড লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।[22] বাংলাদেশ আৰক্ষীৰ মতে, ১ অক্টোবৰৰ পৰা বাংলাদেশত দুৰ্গা পূজাৰ সৈতে জড়িত ৩৫টা আপত্তিজনক কাণ্ড সংঘটিত হৈছে আৰু ১৭জন ব্যক্তিক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে। লগতে প্ৰায় এক ডজন গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰা হৈছে।[23][24]

সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা সংগঠন বাংলাদেশ ছাত্ৰ ঐক্য পৰিষদে আয়োজন কৰা এক সংবাদমেলত কোৱা হৈছিল যে সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ ৪৯জন শিক্ষকে ৫ৰ পৰা ৩১ আগষ্টৰ ভিতৰত পদত্যাগ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে।[25] সংবাদমেলত চান্দপুৰৰ ফৰিদগঞ্জৰ গল্লক আদৰ্শ ডিগ্ৰী মহাবিদ্যালয়ৰ অধ্যক্ষ হৰিপদ দাসে নিজৰ ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা ব্যক্ত কৰে। তেওঁ কয় যে শ্বেখ হাছিনা চৰকাৰৰ পতনৰ ঠিক পিছতেই ৫ আগষ্টৰ সন্ধিয়া তেওঁৰ ঘৰ ভাঙি লুটপাত কৰা হৈছিল। তেওঁ আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালটোৱে জীৱনটোক লৈ কষ্টেৰে পলায়ন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ল। তাৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল ঘৰলৈ উভতি আহিছে যদিও তেওঁ এতিয়াও ঘৰলৈ উভতিব পৰা নাই। নিয়মিতভাৱে পদত্যাগ কৰাৰ ভাবুকি দিয়াৰ লগতে মহাবিদ্যালয়ত পুনৰ কৰ্তব্য আৰম্ভ কৰাৰ আশংকাত ভুগিছে। কিন্তু চৰকাৰী নিৰ্দেশনা অনুসৰি তেওঁ দেওবাৰে কলেজত যোগদান কৰিব লাগিব।[26]

খুলনা বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

৫ৰ পৰা ২০ আগষ্টৰ ভিতৰত খুলনা জিলাত ৭৪টা ঘৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান ধ্বংস হয় আৰু তাৰ পিছতে যশোৰ, সাতক্ষিৰা আৰু মাগুৰাত সৰ্বাধিক আক্ৰমণ সংঘটিত হয়।[21]

স্থানীয় বাসিন্দাসকলৰ মতে, নিশা প্ৰায় ৯:১৫ বজাত ৫ আগষ্টৰ নিশা যশোৰ চহৰৰ বেজপাৰা নামৰ চুবুৰীটোত কমেও ২০০টা হিন্দু পৰিয়াল বসবাস কৰা অঞ্চলত দা আৰু লাঠিৰে সজ্জিত ২০ৰ পৰা ২৫ জনীয়া এটা দলে আক্ৰমণ কৰি ঘৰৰ ক্ষতিসাধন আৰু লুটপাত কৰে।[21]

৬ আগষ্টত অৱসৰপ্ৰাপ্ত স্কুল শিক্ষক মৃণাল কান্তি চেটাৰ্জীক বাগেৰহাট সদৰ উপজিলাক হত্যা কৰা হয়।[27] নিহত শিক্ষকগৰাকীৰ কন্যা প্ৰিয়ন্তী চেটাৰ্জীয়ে উল্লেখ কৰিছে যে মুছলমানসকলে তেওঁলোকৰ ঘৰত আক্ৰমণ চলাই পিতৃক হত্যা কৰি মাতৃৰ মূৰত আঘাত কৰে। প্ৰিয়ন্তী চেটাৰ্জীয়ে আৰু কয় যে তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃয়ে আৰক্ষী আৰু সেনাবাহিনীক ফোন কৰিছিল, তেওঁলোকৰ কোনোৱেই ফোনৰ উত্তৰ দিয়া নাছিল।[28] যশোৰত বিভিন্ন স্থানত ৫০টা হিন্দু ঘৰ আক্ৰমণ, জ্বলাই, লুটপাত আৰু ডকাইতি কৰা হয়।[27]

মেহেৰপুৰত ৯টা হিন্দু ঘৰ আক্ৰমণ কৰা হয় আৰু তাৰে ভিতৰত এটা আৱামী লীগৰ নেতাৰ ঘৰ আছিল।[27] বাঘৰপাৰা উপজিলাৰ নৰকেলবৰীয়া বজাৰত কেইবাহাজাৰ লোকে কমেও ২৫খন দোকান ভাঙি লুটপাত কৰে আৰু সামগ্ৰী লুটপাত কৰে।[27]

নাৰকেলবড়িয়া কেন্দ্ৰীয় পৰিষদৰ অধ্যক্ষ বাবলু কুমাৰ সাহাৰ ঘৰতো আক্ৰমণ। ইয়াৰ পিছতে ১০-১২জন ব্যক্তিয়ে দা আৰু স্থানীয়ভাৱে নিৰ্মিত অস্ত্ৰৰে সজ্জিত হৈ নাৰকেললবাৰিয়া গাঁৱৰ লিটন কুণ্ডুৰ ঘৰত প্ৰৱেশ কৰে। তেওঁলোকে ঘৰৰগৰাকীক পণবন্দী কৰি তিনিটা ভোৰি সোণ আৰু ২,৭০০ টকা চুৰি কৰি লৈ যায়। নাৰকেললবাৰিয়া সংঘ পৰিষদৰ অধ্যক্ষ বাবলু কুমাৰ সাহাই উল্লেখ কৰে যে হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলে এতিয়া অঞ্চলটোত নিৰাপত্তাহীনতা অনুভৱ কৰিছে। বাঘৰপাৰা উপাজিলাৰ ধলগ্ৰাম ইউনিয়ন পৰিষদৰ পাঁচখন গাঁৱত চাৰিবাৰত ২০ৰ পৰা পঁচিশটা হিন্দু ঘৰ ভাঙি লুটপাত কৰা হয়। মনীৰুমপুৰ উপজিলাৰ নতুনগ্ৰাম, চুলতানগৰ, আমৰোঝুটা গাঁও, আৰু খাটুৱাডাঙা বজাৰৰ লগতে অভয়নগৰ উপজিলাৰ পায়ৰা ইউনিয়ন আৰু ধোপাদি গাঁৱতো আক্ৰমণ আৰু ঘৰ ধ্বংস কাৰ্য সংঘটিত হয়।

৭ আগষ্টত যোশৰৰ কেশবপুৰ উপজিলাত এজন হিন্দু ব্যৱসায়ীৰ ঘৰত আক্ৰমণ সংঘটিত হয় আৰু তেওঁৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান লুটপাত হয়।[29] বাতৰি অনুসৰি হিন্দু আন্দোলন ইক্সনৰ সৈতে জড়িত ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ আৰু কালি দেৱীৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত মন্দিৰসমূহকো লক্ষ্য কৰি লোৱা হৈছিল। ভাৰতত ইস্কনৰ মুখপাত্ৰ যুধিষ্ঠিৰ গোবিন্দ দাসৰ মতে, ‘মেহেৰপুৰ (খুলনা বিভাগ)ত থকা ইস্কন কেন্দ্ৰ আৰু তাত থকা জগন্নাথ, বলদেৱ আৰু সুভদ্ৰা দেৱীৰ মূৰ্তি জ্বলাই দিয়া হৈছিল। কেন্দ্ৰটোত বাস কৰা তিনিজন ভক্তই পলায়ন কৰি বাচিবলৈ সক্ষম হয়। ' এই বক্তব্য X ৰ ওপৰত এটা পোষ্টত দিয়া হৈছে।[30][31]

খুলনা জিলাৰ কয়ৰা উপজিলাত সংখ্যালঘুৰ মালিকানাধীন ঘৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহ লুটপাত কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও হিন্দু মহিলাক অপহৰণ আৰু আক্ৰমণৰ অভিযোগ উত্থাপন হৈছে।[32]

১৪ আগষ্টত খুলনাৰ এজন হিন্দু ব্যৱসায়ীৰ ঘৰ লুটপাত কৰি জুই লগাই দিয়া হয়।[33]

২১ ছেপ্টেম্বৰত খুলনাৰ দাকোপ উপজিলাৰ একাধিক মন্দিৰে মন্দিৰৰ পূজা উদযাপন সমিতিসমূহলৈ মেইলযোগে বাৰে বাৰে বেনামী চিঠি লাভ কৰে। এই চিঠিবোৰত লিখা আছিল, "দুৰ্গা পূজা উদযাপন কৰিবলৈ প্ৰতিটো মন্দিৰে পাঁচ লাখ টকাৰ অনুদান দিব লাগিব।" ইয়াৰ লগতে চিঠিবোৰত এক ভাবুকিও সংলগ্ন আছিল: যিয়েই কৰ্তৃপক্ষ বা সংবাদ মাধ্যমক খবৰ দিব তেওঁক হত্যা কৰা হ’ব। ইয়াৰ পিছত কমিটীসকলে দুৰ্গা পূজা বাতিল কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিলে আৰু তিনিওটা মন্দিৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা চিঠিৰ বিষয়বস্তু প্ৰায় একে।[34][35]

৫ ছেপ্টেম্বৰত খুলনাত স্থানীয় মুছলমান আৰু মাদ্ৰাছাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে উৎসৱ মণ্ডল নামৰ ১৫ বছৰীয়া ল’ৰা এটাক ইছলামক অপমান কৰাৰ অভিযোগত প্ৰহাৰ কৰা বুলি জানিব পৰা গৈছে। সংবাদ মাধ্যমে প্ৰথমে ল'ৰাজনৰ মৃত্যুৰ বাতৰি দিছিল যদিও পিছলৈ আই এছ পি আৰৰ এটা বিবৃতিত — সামৰিক মুখপাত্ৰৰ কাৰ্যালয়ে — তেওঁ জীয়াই থকা বুলি উল্লেখ কৰিছিল।[36]

মহেশপুৰ উপজিলাত ভাৰত দাস আৰু তেওঁৰ ভাতৃ শম্ভু দাসৰ উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে লাভ কৰা ২০৭ দশমিক মাটি জব্দ কৰা হৈছে। ভাৰত দাসে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি বৃহস্পতিবাৰে বাবুল হোছেইন, ইক্ৰামুল, বিপুল, খালেদ হোছেইন, জিন্নাকে ধৰি কেইবাজনো লোকে তেওঁৰ মাটিত থকা শস্যৰ ক্ষতিসাধন কৰে। ভাৰত দাসে আৰু উল্লেখ কৰে যে তেওঁলোকে সেই মাটিত জন্মৰ পৰাই খেতি কৰি আহিছে। কিন্তু এতিয়া তেওঁলোকক নিজৰ মাটিলৈ যাবলৈ চেষ্টা কৰিলে হত্যা আৰু অন্যান্য ধৰণৰ ভয় দেখুৱাব বুলি ভাবুকি দিয়া হৈছে।[37][38][39][40]

১০ অক্টোবৰত ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে শ্যামনগৰৰ যশোৰেশ্বৰী কালি মন্দিৰত উপহাৰ দিয়া মূৰ্তিৰ সোণৰ মুকুট চুৰ কৰা হৈছে।[41][42]

ৰংপুৰ বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

ৰংপুৰ বিভাগত দ্বিতীয় সৰ্বাধিক আক্ৰমণ সংঘটিত হৈছে। এই বিভাগৰ জিলাসমূহৰ সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়সমূহক বিশেষভাৱে লক্ষ্য কৰি লোৱা হৈছিল।[21]

৫ আগষ্টত লালমণিৰহাটত পূজা উদযাপন পৰিষদৰ সদস্য প্ৰদীপ চন্দ্ৰ ৰায়, কালিগঞ্জ উপজিলাৰ চাৰিটা পৰিয়াল আৰু হাতীবন্ধা উপজিলাৰ বাৰটা হিন্দু ঘৰত অগ্নিকাণ্ডৰ লগতে লুণ্ঠন চলোৱা হৈছিল। সেইদিনা পঞ্চগড়ৰ কেইবাটাও হিন্দুৰ ঘৰত আক্ৰমণ আৰু ভাঙি পেলোৱা হয়। দিনাজপুৰৰ দহটা ঘৰ ভঙাৰ লগতে ৰেলবজাৰহাটৰ এটা মন্দিৰত আক্ৰমণ কৰা হয়। লক্ষ্মীপুৰত ২০০–৩০০ জনীয়া এটা দলে দুমহলীয়া হিন্দু ঘৰ এটাত জুই লগাই দিয়ে।[43]

কুৰিগ্ৰামৰ ফুলবাৰীত এগৰাকী ১৬ বছৰীয়া স্কুলীয়া ছাত্ৰীক অপহৰণ কৰা হয়। স্থানীয় লোকে জনোৱা মতে, ছেপ্টেম্বৰৰ আৰম্ভণিতে হিন্দু চুবুৰীৰ গছত এখন চিঠি আঁৰি দিয়া হৈছিল, য'ত লিখা আছিল, "এই ঘৰৰ ছোৱালীজনীক লৈ গৈ ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰোৱা হ'ব।" পিছত ৪ ছেপ্টেম্বৰত ৰঞ্জিত চন্দ্ৰ সেনে ফুলবাৰী থানাত সাধাৰণ ডায়েৰী দাখিল কৰে। স্থানীয় লোকসকলেও ৰিপ'ৰ্ট কৰিছে যে বুধবাৰে প্ৰায় ৫ বজাত ছোৱালীজনী প্ৰশিক্ষক কেন্দ্ৰৰ পৰা ঘৰলৈ উভতি অহাৰ সময়ত আলিনুৰ ৰহমান আৰু তেওঁৰ সহযোগীসকলে তাইক অপহৰণ কৰে।[44][45]

১ অক্টোবৰত সুন্দৰগঞ্জৰ কোতৱালিত এজন হিন্দুৱে মন্দিৰৰ মূৰ্তি ভাঙি পেলায়। সুন্দৰগঞ্জ থানত সংঘটিত হোৱা ধ্বংসাত্মক কাণ্ডৰ সৈতে জড়িত ভৱেশ চন্দ্ৰ দাস নামৰ এজন ব্যক্তিক আৰক্ষীয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰে। স্থানীয় আৰক্ষীয়ে জনোৱা মতে, গোপন তথ্যৰ ভিত্তিত এছ আই আৰু থানাৰ বাহিনীয়ে অভিযান চলাই তাৰাপুৰ ইউনিয়নৰ কালিদাংগা দশপাৰাত থকা ঘৰৰ পৰা ২৫০ গ্ৰাম গাঞ্জাসহ ভৱেশ চন্দ্ৰক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে। তেওঁ সেই গাঁৱৰে খিতিশ চন্দ্ৰ দাসৰ পুত্ৰ।[46]

২০২৪ চনৰ ২ অক্টোবৰত ভাৰত সীমান্তৰ সমীপৰ লালমণিৰহাটৰ হাতীবন্ধা উপাজিলাৰ এটা মন্দিৰত নিৰ্মাণাধীন দুৰ্গা মূৰ্তি ভাঙি লণ্ডভণ্ড কৰি থকা শ্বাহিনুৰ ইছলামক স্থানীয় ৰাইজে ধৰিছিল। বাংলাদেশৰ সীমান্তৰক্ষী বাহিনীয়ে তেওঁক আৰক্ষীক গতাই দিয়াৰ পূৰ্বে আটক কৰি ৰাখিছিল যদিও পিছদিনা সন্ধিয়ালৈকে কোনো গোচৰ ৰুজু হোৱা নাছিল। প্ৰত্যক্ষদৰ্শীসকলে জনোৱা মতে, সেই নিশা ১৮–২০ জনীয়া আক্ৰমণকাৰীৰ এটা দলে মন্দিৰটোক লক্ষ্য কৰি লৈছিল। মন্দিৰ সমিতিৰ সম্পাদক ছবুজ ৰয়ে লক্ষ্য কৰিছিল যে বাংলাদেশৰ সীমান্তৰক্ষী বাহিনীৰ ক্ষন্তেকীয়া সঁহাৰি অবিহনে ক্ষতি হয়তো ৫ আগষ্টৰ আক্ৰমণৰ দৰে হ’লহেঁতেন। সেইদিনা গাঁওখনত অগ্নিসংযোগ আৰু লুটপাতৰ ফলত আৰক্ষীৰ গোচৰ ৰুজু হৈছিল।[47]

২২ নৱেম্বৰত বাংলাদেশ সনাতন জাগৰণ জোঁটে ৰংপুৰত সংখ্যালঘু লোকৰ ওপৰত আক্ৰমণৰ প্ৰতিবাদত আয়োজন কৰা এক সমাৱেশলৈ যোৱাৰ সময়ত তেওঁলোকৰ বাহনক আক্ৰমণৰ ফলত কুৰিগ্ৰাম আৰু অন্যান্য ঠাইত ৩৫জন লোক আহত হয়। গুৰুতৰভাৱে আহত তিনিজন ব্যক্তিক চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰা হয়।[48][49][50]

মৈমনসিং বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

মৈমনসিং বিভাগৰ সংখ্যালঘুসকলৰ ঘৰ, ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান, উপাসনা স্থানত আক্ৰমণৰ লক্ষ্য কৰা হৈছিল। এই আক্ৰমণৰ অধিকাংশই নেত্ৰকোণা আৰু মৈমনসিং জিলাত সংঘটিত হৈছিল আৰু শ্বেৰপুৰ আৰু জামালপুৰতো বহুতো কাণ্ড সংঘটিত হৈছিল।[21] নেত্ৰকোণা চহৰত গয়ানাথ মিষ্টান্ন ভাণ্ডাৰ, দুৰ্গা মিষ্টান্ন ভাণ্ডাৰ, উত্তৰা হোটেলকে ধৰি হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ কমেও ১৯খন দোকান লুটপাত আৰু ধ্বংস কৰা হয়। প্ৰায় ১০০জন লোকে লাঠিৰে সজ্জিত হৈ এজন হিন্দু ব্যক্তিৰ ঘৰত প্ৰৱেশ কৰি ঘৰ ভাঙি ভাঙি পেলায়। সকলো নগদ ধন আৰু গহনা লুটি লৈ যায়।[51]

৬ আগষ্টত বিএনপি নেতা (যুৱ দল) কবিৰুল ইছলামে দোবাউৰাত হিন্দুৰ মালিকানাধীন ৫টা ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানক নিজৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ লয়। ৫ আগষ্টত আৱামী লীগ চৰকাৰৰ পতনৰ পিছত ৬ আগষ্টত বহু সংখ্যালঘুৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান জব্দ কৰা হয়।[52] ১২ আগষ্টৰ মাজনিশা নেত্ৰকোণা সদৰ উপজিলাৰ দিপক কুমাৰ সাহাৰ ঘৰত জুই লগাই ৯টা গৰু, ছটা ছাগলী, জলসিঞ্চনৰ সামগ্ৰী জ্বলাই দিয়ে। দিপক কুমাৰ সাহাই দাবী কৰে যে এই অগ্নিকাণ্ডৰ ফলত তেওঁৰ কমেও ১৬ লাখ বাংলাদেশী টাকাৰ লোকচান হৈছে।[53][54]

৪ অক্টোবৰত নন্দাইলৰ সুনীল চন্দ্ৰ বৰ্মন নামৰ ব্যৱসায়ী এজনে তৃতীয়বাৰৰ বাবে এক লাখ টকা মুক্তিপণৰ দাবীত এখন চিঠি লাভ কৰিছিল। পত্ৰখনৰ যোগেদি দাবী পূৰণ নকৰিলে ভয়াৱহ পৰিণতিৰ ভাবুকিও লাভ কৰিছিল।[55]

১২ অক্টোবৰত ৬৫ বছৰীয়া সাংবাদিক স্বপন কুমাৰ ভদ্ৰক হত্যা কৰা হৈছিল। এই হত্যাকাণ্ডৰ উদ্দেশ্য এতিয়াও স্পষ্ট নহয়।[56][57]

১৫ নৱেম্বৰত জামালপুৰ উপজিলাৰ মহেশপুৰ কালিবাৰী বজাৰৰ কাষৰ মন্দিৰত ছটা মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱা হয়।[58]


চট্টগ্ৰাম বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

নোয়াখালি জিলাৰ হাতিয়া উপজিলাত হিন্দুসম্প্ৰদায়ৰ তিনিটা ঘৰ আৰু চাৰিটা ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানত জনসাধাৰণে আক্ৰমণ কৰিছিল।[27] চান্দপুৰ জিলাত চান্দপুৰ চহৰৰ বিদ্যালয়ৰ অধ্যক্ষ ৰতন কুমাৰ মজুমদাৰ আৰু ফৰিদগঞ্জ উপজিলাৰ হৰিপাদ দাসৰ ঘৰত আক্ৰমণ কৰা হৈছিল। ২১ ছেপ্টেম্বৰত লক্ষ্মীপুৰৰ ৰামগঞ্জৰ দুৰ্গা পূজা মণ্ডপত মূৰ্তি ভাঙি লণ্ডভণ্ড কৰা হৈছিল। বাংলাদেশ যুৱ ঐক্য পৰিষদৰ সভাপতি শিমুল সাহাই কয়, "ৰামগঞ্জত শিশুসকলক উচটনি দিয়া হৈছিল আৰু মূৰ্তিসমূহ ভাঙি পেলোৱা হৈছিল।" [59]

ইয়াৰ উপৰিও চট্টগ্ৰামৰ ওচৰৰ এখন গাঁৱত হিন্দুৰ ঘৰত আক্ৰমণৰ খবৰ পোৱা গৈছে বুলি প্ৰত্যক্ষদৰ্শী আৰু ক্ষতিগ্ৰস্তসকলৰ আত্মীয়ই জনায়। কমিলা জিলাত দুৰ্গা মূৰ্তিৰ ক্ষতিসাধন হয় আৰু মন্দিৰত থকা দানৰ বাকচটো লুটপাত কৰা হৈছিল।[60]

ইছলামক লৈ আপত্তিজনক মন্তব্য কৰাৰ অভিযোগত যোৱা ১ অক্টোবৰত চট্টগ্ৰামত পাৰ্থ বিশ্বাস নামৰ যুৱকক আৰক্ষীয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল। তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ খবৰ পোৱাৰ পিছত মাদ্ৰাছাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু স্থানীয় লোকসকলে থানাৰ সন্মুখত গোট খাই তেওঁক কোৰআন অনুসৰি শাস্তি দিবলৈ দাবী জনায়।[61]

৬ অক্টোবৰত ৰেংগুনিয়াত মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱাৰ উদ্দেশ্যে ভঙা ইটাৰ টুকুৰা নিক্ষেপ কৰা হৈছিল। ৭ অক্টোবৰত খগ্ৰাচাৰীৰ ৰামগড়ত মন্দিৰৰ প্ৰতীক চুৰি হয়।[62] ১০ অক্টোবৰত মুছলমান উগ্ৰপন্থীয়ে আজিজ ফাজিলপুৰ তুলাতুলীৰ ওচৰৰ এটা হিন্দু ঘৰত জুই লগাই দিয়ে।[63]

১ নৱেম্বৰত সনাতন জাগৰণ মঞ্চই হিন্দুৰ ওপৰত আক্ৰমণ, মন্দিৰত আক্ৰমণ আৰু অগ্নিসংযোগৰ লগতে চট্টগ্ৰামত সা-সম্পত্তি লুণ্ঠনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদী সমদল ঘোষণা কৰে। আৰক্ষীয়ে হিন্দুসকলক ৰেলীত যোগদান কৰাত বাধা আৰোপ কৰে। চট্টোগ্ৰাম মহানগৰ আৰক্ষী (দক্ষিণ)ৰ উপ আয়ুক্ত লিয়াকত আলী খানে কয় যে, "প্ৰশাসনিক নিৰ্দেশ অনুসৰি আমি তেওঁলোকক ৰেলী অনুষ্ঠিত কৰাত বাধা দিলোঁ।" ৩১ আগষ্টত কোতৱালি থানাত সনাতন জাগৰণ মঞ্চৰ মুখপাত্ৰ চিন্ময় কৃষ্ণ দাসকে ধৰি ১৯জন ব্যক্তিৰ বিৰুদ্ধে দেশদ্ৰোহৰ গোচৰ ৰুজু কৰা হয়।[64]

২৮ নৱেম্বৰৰ নিশা পাটিয়া উপজিলাৰ মুকুন্দ দত্ত ধাম মন্দিৰত আক্ৰমণ কৰি ভাঙি পেলোৱা হয়। সেইদিনা চট্টগ্ৰাম আদালত এলেকাৰ নিম্নবৰ্ণৰ হিন্দু - হৰিজনৰ হিন্দু বস্তিত অগ্নিসংযোগ কৰা হয়।[65]

২৯ নৱেম্বৰত পথাৰঘাটৰ হৰেচন্দ্ৰ মুনচেফ লেনত থকা শান্তনৱেশ্বৰী মাতৃ মন্দিৰৰ মূল দুৱাৰ আৰু মন্দিৰ ভাঙি পেলোৱা হয়।[66] ইয়াৰ পিছতে শনি মন্দিৰ, ৰক্ষা কালী মন্দিৰ, শান্তনৱেশ্বৰী কালী বাৰী মন্দিৰত আক্ৰমণ আৰু ধ্বংস কাণ্ড সংঘটিত হয়। সমীপৱৰ্তী হিন্দুৰ মালিকানাধীন দোকানসমূহো ভাঙি পেলোৱা হয়। তপন দাসে bdnews24.comক জনাইছে, "দুপৰীয়াৰ ভাগত নামজ কৰি ওলাই যোৱাৰ সময়ত হিন্দু আৰু ইস্কনৰ বিৰুদ্ধে শ্লোগান দি শ শ লোকে আক্ৰমণ কৰে।" [67] পিছলৈ জগতবন্ধু আশ্ৰম মন্দিৰতো আক্ৰমণ সংঘটিত হয়।[68]

ঢাকা বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

বিএনপি নেতা আজিজুল হকৰ নেতৃত্বত ১০০-১৫০ জনীয়া এটা দলে ধমৰাই উপজিলাৰ হিন্দুসম্প্ৰদায়ৰ এটা ঘৰত আক্ৰমণ কৰে। তেওঁলোকে ঘৰ আৰু মন্দিৰৰ আচবাবৰ লগতে দুখন ব্যক্তিগত গাড়ী ভাঙি পেলায়।[69][27] সদৰপুৰ উপজিলাত হিন্দুৰ মালিকানাধীন দুখন দোকানত লুটপাত কৰা হৈছিল।[70]

শ্বৰীয়তপুৰত দুষ্কৃতিকাৰীয়ে ঢাকোৱা মনসা বাৰী মন্দিৰ ধ্বংস কৰি হিন্দুৰ ঘৰত আক্ৰমণ কৰাৰ চেষ্টা কৰে যদিও সেনাবাহিনীৰ আগমনৰ ফলত আক্ৰমণ বিফল হয়।[70]

৩০ আগষ্টত গাজীপুৰৰ কলিয়াকাইৰ উপজিলাত প্ৰায় ৫০ বছৰ পুৰণি মন্দিৰ আৰু হিন্দু ভূমি জব্দ কৰাৰ চেষ্টা কৰা হৈছিল। বিএনপিৰ নেতা লেবু মিয়াই ৫০-৬০টা ভাড়াতীয়া গুণ্ডাৰে সৈতে ‘ৰাধাগোবিন্দ লোকনাথ নাটমন্দিৰ’ক আক্ৰমণ কৰি ভাঙি লণ্ডভণ্ড কৰে। হিন্দু সম্প্ৰদায়ে প্ৰতিৰোধৰ চেষ্টা চলাওঁতে তেওঁলোককো আক্ৰমণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলত ১০-১২জন লোক আহত হৈছিল। ইয়াৰ উপৰিও মন্দিৰ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰৰ এটা ঘৰত আক্ৰমণ সংঘটিত হয়। এই কাণ্ডৰ সন্দৰ্ভত কলিয়াকাইৰ উপজিলাৰ কাৰ্যবাহী বিষয়া (ইউএনঅ') কাউছাৰ আহমেদে কয় যে মন্দিৰত আক্ৰমণৰ বিষয়ে সেনা আৰু আৰক্ষীক তৎকালীনভাৱে অৱগত কৰা হৈছিল।[71]

কিশোৰগঞ্জ জিলা চহৰৰ পৰা পাঁচ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত ব্ৰহ্মংকচুৰী গাঁৱত বিএনপি নেতা নাগাদ ইদ্ৰিছৰ নেতৃত্বত ১৫-২০ জনীয়া এটা দলে এটা হিন্দু পৰিয়ালক আক্ৰমণ কৰে। তেওঁলোকে লাখ লাখ টকাৰ সোণৰ গহনা, নগদ ধন, আচবাব আদি লুটপাত কৰে। পৰিয়ালৰ লোকে দ্য ডেইলী ষ্টাৰক জনোৱা মতে, আক্ৰমণৰ প্ৰায় ৬০ দিন পাৰ হৈ যোৱাৰ পিছতো তেওঁলোকে নিজৰ ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ অত্যন্ত ভয় খাইছে। গীতা ৰাণী বৰ্মনে প্ৰদান কৰা অতিৰিক্ত তথ্য অনুসৰি "৫ আগষ্টত দিনৰ প্ৰায় ৩ বজাত ইদ্ৰিছৰ নেতৃত্বত ১৫ৰ পৰা ২০জনীয়া এটা দলে হকী লাঠি, ককটেল, পিষ্টল লৈ তেওঁলোকৰ ঘৰত প্ৰৱেশ কৰি আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰে। তেওঁলোকে ককটেল বিস্ফোৰণ কৰি গুলীচালনা কৰিছিল।" সন্ধিয়া আকৌ প্ৰায় ৩০ৰ পৰা ৪০জন লোকে, ইদ্ৰিছৰ নেতৃত্বত পিকআপ ট্ৰাকখনে মূল গেটখন ভাঙি খুলি সোণৰ গহনা, নগদ ধন, বিছনা, চোফা, ৱাৰ্ডৰব, এয়াৰ কণ্ডিচনাৰ, ফ্ৰীজ, টেলিভিছন, আনকি ডুব যোৱা পানীৰ পাম্পকে ধৰি সকলো মূল্যৱান সামগ্ৰী পিকআপ ট্ৰাকখনত ভৰাই দিলে।" ঘটনাৰ পিছৰে পৰা তেওঁৰ নাতিয়ে বিভিন্ন নম্বৰৰ পৰা ভাবুকি ফোন অহা বুলিও কয়। পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে কয় যে যেতিয়া তেওঁলোকে প্ৰথমবাৰৰ বাবে আৰক্ষীৰ কাষ চাপিছিল, তেতিয়া আৰক্ষীয়ে গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰিবলৈ অনিচ্ছুক আছিল আৰু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে তেওঁলোকক ভুৱা গোচৰত জড়িত কৰাৰ চেষ্টা কৰা হৈছিল।[72]


১৯ আগষ্টত ঢাকা কলেজৰ পশ্চিম হোষ্টেলৰ মন্দিৰত থকা এটা মূৰ্তি ভাঙি মূল্যৱান সামগ্ৰী চোৰ কৰা হয়।[73] কিশোৰগঞ্জ জিলা চহৰৰ বত্ৰিছ অঞ্চলৰ শ্ৰী শ্ৰী গোপীনাথ জেউ আখৰা মন্দিৰত দেৱী দুৰ্গাৰ সাতটা মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱা হয়।[74][75][76]

দুষ্কৃতিকাৰীয়ে ৮ অক্টোবৰত ৰাজবাৰী চহৰৰ দুৰ্গা পূজা পণ্ডলত ৫টা মূৰ্তি ভাঙি লণ্ডভণ্ড কৰিছিল। আক্ৰমণৰ ফলত দুৰ্গা, কাৰ্তিক, গণেশ, লক্ষ্মী আৰু সৰস্বতীৰ মূৰ্তিৰ বিভিন্ন অংশ ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়।[77][78][79][80] আৰক্ষীয়ে দিয়া তথ্য অনুসৰি ৰাণাপদ সৰকাৰ নামৰ এজন বৌদ্ধিক অক্ষম হিন্দু লোকে ভুলবশতঃ এটা মূৰ্তিৰ সৈতে খুন্দা মৰাৰ ফলত মূৰ্তি ভাঙি যায়। ইয়াৰ পিছত অচেতন অৱস্থাত তেওঁ আন কেইবাটাও মূৰ্তিৰ ক্ষতিসাধন কৰে। কিন্তু আৰক্ষীয়ে এই কাণ্ডৰ কোনো প্ৰমাণ প্ৰকাশ কৰা নাই।[81][82][83]

১১ অক্টোবৰৰ নিশা ঢাকাৰ তাঁতীবজাৰৰ চাৰিটা মন্দিৰৰ দুৰ্গা পূজা পণ্ডালত ককটেল নিক্ষেপ কৰা হয়। তাৰ পিছত আক্ৰমণকাৰীয়ে ছুৰীৰে আঘাত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু কমেও চাৰিজন পূজা উদযাপনকাৰী আহত হয়। আহতসকলক মিটফোৰ্ড হাস্পতালত ভৰ্তি কৰা হৈছিল।[84][85][86]

১৪ অক্টোবৰত মূৰ্তি বিসৰ্জনৰ সময়ত পুৰণি ঢাকাৰ এটা অট্টালিকাৰ চালৰ পৰা একাংশ উগ্ৰপন্থীয়ে হিন্দুসকলৰ ওপৰত ইটা নিক্ষেপ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। এচাম হিন্দুই যেতিয়া ইটা পেলোৱাত বাধা দিবলৈ অট্টালিকাটোৰ ওপৰলৈ উঠি যাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, তেতিয়া আৰক্ষীয়ে হিন্দুসকলক ওপৰলৈ যোৱাত বাধা দিছিল। এই কাণ্ডত দুজন হিন্দু আহত হয়।[87]

প্ৰতিবছৰে মাদাৰিপুৰৰ কলকিনিৰ কালী পূজাৰ সময়ত শতিকাজুৰি কুণ্ডুবাৰী মেলা অনুষ্ঠিত হৈ আহিছে। কিন্তু এইবাৰ স্থানীয় মুছলমান আৰু মৌলৱীৰ নিৰ্দেশ অনুসৰি প্ৰশাসনে মেলা আয়োজন কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰে। মন্দিৰ সমিতিৰ মুৰব্বী বসু দেৱ কুণ্ডুৱে নিৰ্দলীয় টিভিৰ আগত কয়, "দিপাৱলী আৰু শ্ৰী শ্ৰী কালী পূজা উপলক্ষে আমাৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে এই মেলাৰ আয়োজন কৰি আহিছে। এইবাৰ অৱশ্যে মেলা অনুষ্ঠিত নকৰিবলৈ নিৰ্দেশ দি বেনাৰ লগোৱা হৈছে।" [88] ২৬ নৱেম্বৰত ইস্কনৰ প্ৰাক্তন মুখপাত্ৰ চিন্ময় কৃষ্ণ দাস ব্ৰহ্মচাৰীক প্ৰতিবাদৰ বাবে গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়।[89][90]

১৭ নৱেম্বৰত কৰিমগঞ্জৰ এগৰাকী মুছলমান কিশোৰীৰ সৈতে এগৰাকী হিন্দু যুৱকক প্ৰেমৰ সম্পৰ্ক ৰখাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰি সেনাৰ উপস্থিতিত তেওঁক তীব্ৰ প্ৰহাৰ কৰা হয়। 'পিএএইচ মেডিকেল কলেজ হাস্পতাল'লৈ লৈ যোৱাৰ সময়ত কৰ্তব্যৰত চিকিৎসকে তেওঁক মৃত বুলি ঘোষণা কৰে।[91]

২৯ নৱেম্বৰৰ সন্ধিয়া ৫ বজাত ভৈৰৱৰ ৰাণীবজাৰ অঞ্চলৰ শ্ৰী শ্ৰী হৰে কৃষ্ণ নামহত্ত সংঘ মন্দিৰত আক্ৰমণ সংঘটিত হয় আৰু মন্দিৰৰ ভিতৰৰ আচবাব আৰু ফটো ফ্ৰেম ভাঙি পেলোৱা হয়।[92][66]

৬ ডিচেম্বৰত তুৰাগ অঞ্চলৰ শ্ৰীশ্ৰী মহাভাগ্য লক্ষ্মী নাৰায়ণ মন্দিৰত পেট্ৰল বা অক্টেন ঢালি জুই লগাই দিয়া হয়। জুইত মন্দিৰৰ ভিতৰৰ মূৰ্তি আৰু প্ৰায় ১ লাখ বাংলাদেশী টাকা মূল্যৰ সামগ্ৰী নষ্ট হয়।[93][94][95]

বৰিশাল বিভাগ

[সম্পাদনা কৰক]

আৱামী লীগৰ কুৱাকাটা পৌৰসভা ইউনিটৰ পটুৱাখালীৰ যুটীয়া সাধাৰণ সম্পাদক আন পিঁপৰা মুখাৰ্জীৰ বাসগৃহত আক্ৰমণ ঘটিছিল। ইয়াৰ উপৰিও একে কাণ্ডৰ সময়ত ওচৰৰ এটা মন্দিৰকো লক্ষ্য কৰি লোৱা হৈছিল। সন্ধিয়া প্ৰায় ৫:০০ বজাত কালাপাৰাৰ মেয়ৰ বিপুল চন্দ্ৰৰ বাসগৃহত আক্ৰমণ কৰা হয়। বৰিশাল জিলাৰ গৌড়নদী উপজিলাত হিন্দু মালিকানাধীন কাপোৰৰ দোকান এখনত দুষ্কৃতিকাৰীয়ে লুটপাত কৰাৰ লগতে এগৰাকী হিন্দু স্কুলৰ শিক্ষয়িত্ৰীক তেওঁৰ ঘৰত আক্ৰমণ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও বৰিশাল চহৰৰ এজন বিশিষ্ট হিন্দু ব্যৱসায়ীৰ ঘৰত অগ্নিসংযোগকাৰীয়ে জুই লগাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল যদিও স্থানীয় বাসিন্দাসকলে এই প্ৰচেষ্টা বিফল কৰে।[71]

৮ আগষ্টত পতুৱাখালি সদৰ উপজিলাৰ অভিলাষ তালুকদাৰ ঘৰত আক্ৰমণ আৰু লুণ্ঠন সংঘটিত হয়। অভিলাষৰ শহুৰেক লক্ষ্মণ দেৱনাথে কয় যে প্ৰায় ৮:৩০ বজাত কোনোবাই দুৱাৰত টোকৰ মাৰিছিল। যেতিয়া তেওঁৰ ছোৱালী মুক্তাই দুৱাৰখন খুলি সুধিলে, "এইটো কোন?", ১০ ৰ পৰা ১২ জনীয়া এটা দলে বলপূৰ্বক প্ৰৱেশ কৰি তেওঁলোকৰ পিছফালে দুৱাৰখন বন্ধ কৰি দিছিল। মুক্তায়ে দৌৰি গৈ আন এটা কোঠালৈ গৈ ফোনযোগে আত্মীয়ক খবৰ দিলে। লক্ষ্মণ দেৱনাথে জনোৱা মতে, আক্ৰমণকাৰীয়ে ৱাৰ্ডৰ’ব লুটপাত কৰি তেওঁৰ কন্যাৰ এক তোলা সোণৰ গহনা, নগদ ৩০ হাজাৰ টকা লুটপাত কৰে। লগতে তেওঁলোকক ভাবুকি দি অধিক ধন দাবী কৰে। সেই নিশাই অভিলাষে নিজৰ আত্মীয়ৰ পৰা বিকাশৰ জৰিয়তে আৰু ৫০,০০০ টকা হস্তান্তৰ কৰে আৰু তাৰ পিছত আক্ৰমণকাৰীসকলে গুচি যায়।[96]

২৯ আগষ্টত ফৰিদপুৰত মাদ্ৰাছাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে এজন কলেজীয়া ছাত্ৰই ইছলামৰ বিষয়ে আপত্তিজনক মন্তব্য কৰা বুলি অভিযোগ কৰি আক্ৰমণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে।[97] ১৫ ছেপ্টেম্বৰত ফৰিদপুৰৰ ভাংগা উপজিলাৰ হৰি মন্দিৰত নিৰ্মাণৰত ৯টা মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱা হৈছিল। ভাংগা পূজা সমিতিৰ মুৰব্বী স্বপন চন্দ্ৰ সাহাই সাংবাদিকৰ আগত কয়, 'হৰি মন্দিৰত কাৰ্তিক, অৰ্জুন, গণেশকে ধৰি মুঠ আঠটা মূৰ্তিৰ বিভিন্ন অংশ ভাঙি পেলোৱা হৈছে।[98] এই কাণ্ডত আৰক্ষীয়ে এজন ব্যক্তিক গ্ৰেপ্তাৰ কৰি গ্ৰেপ্তাৰ কৰা ব্যক্তিজন ভাৰতীয় বুলি দাবী কৰি কয় যে ব্যক্তিজন ভাৰতৰ নাদিয়া জিলাৰ পৰা আহিছে।[99][100] ডয়চে ৱেলেৰ তদন্তত প্ৰকাশ পাইছে যে বাংলাদেশৰ মুছলমান আৰক্ষীয়ে প্ৰকৃত দোষীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে এজন মানসিকভাৱে অস্থিৰ ব্যক্তিক আটক কৰি ভাৰতীয় বুলি মিছাকৈ দাবী কৰিছিল। কিন্তু গ্ৰেপ্তাৰ হোৱা ব্যক্তিজন বাংলাদেশী।[101]

ফৰিদপুৰ জিলাৰ মধুখালী উপজিলাত দুষ্কৃতিকাৰীয়ে কেইবাটাও ঘৰ আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানক লক্ষ্য কৰি কালী মন্দিৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে আৰু হিন্দু হোমিঅ'পেথী চিকিৎসকক আক্ৰমণ কৰে। ৪ অক্টোবৰত বৰিশালৰ বাকেৰগঞ্জৰ দেউৰী বাৰী সৰ্বজনীন দুৰ্গা মন্দিৰৰ দুৰ্গা পূজা পণ্ডিত তিনিটা মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱা হয়। মন্দিৰৰ সাধাৰণ সম্পাদক শংকৰ দেউৰীয়ে উল্লেখ কৰে যে, ‘বিগত ১১ বছৰে এই পেণ্ডেলত পূজা অনুষ্ঠিত হৈ আহিছে। এইবাৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে এনে ঘটনা সংঘটিত হৈছে।[102][103][104] বৰিশালৰ উজিৰপুৰৰ তাকবাৰী সৰ্বজনীন দুৰ্গা মন্দিৰত মুছলমানৰ এটা দলে বলপূৰ্বকভাৱে পূজা মণ্ডপত প্ৰৱেশ কৰি কোৰআন পাঠ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।[105]

১৩ অক্টোবৰত স্থানীয় বিএনপিৰ নেতা মিজানুৰৰ সৈতে কিছুমান মুছলমানে পূজাৰ সময়ত বৰিশালৰ এটা মন্দিৰলৈ গৈ কোৰআন পাঠ কৰি ভাবুকি দিছিল।[106]

২১ অক্টোবৰত এদল লোকে পতুৱাখালি চহৰৰ ২১টা হিন্দু পৰিয়ালৰ মাটি দখলৰ চেষ্টা চলাইছিল। হিন্দু পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে যেতিয়া কালিকাপুৰৰ মাটিত প্ৰায় ৬ কোটি টকাৰ ঘৰ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, তেতিয়া নিজকে বিএনপিৰ কৰ্মী বুলি দাবী কৰা এটা দলে তেওঁলোকক বাধা দিছিল। ভুক্তভোগীসকলে হত্যা, আক্ৰমণ আৰু দেশৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰাৰ ভাবুকি দিয়া বুলি জনাইছিল।[107][108]

পতুৱাখালীৰ কলাপাৰা উপাজিলাৰ এটা হিন্দু পৰিয়ালক মাটি জব্দ কৰি দেশৰ পৰা উচ্ছেদ কৰাৰ ভাবুকি দিয়া হৈছিল। পৰিয়ালটোৰ এজন সদস্য খোকন মণ্ডলে কয়, "নীলগঞ্জ মৌজাত আমাৰ হাতত দুজন ভাতৃৰ উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে ৩ একৰ আৰু ৭১ দশমিক মাটি আছে। সেই মাটিৰ পৰা বলপূৰ্বকভাৱে ১২০ দশমিক কাঢ়ি লৈ ​​কালাপাৰা উপজিলা বিএনপিৰ সম্পাদক হাফিজুৰ ৰহমান চুন্নুৱে উচ্ছেদ কৰাৰ ভাবুকি দিছে। লগতে তেওঁলোকক নিজ দেশৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰাৰ ভাবুকিও প্ৰদান কৰিছে।" [109]

তথ্যউৎস

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Johnson, George (10 August 2024). "Bangladesh Hindus targeted in attacks after fall of PM". The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/world-news/2024/08/10/bangladesh-hindus-face-attacks-after-fall-of-prime-minister/. 
  2. ↑ 2.0 2.1 "2,010 communal attacks in Bangladesh since August 4 to 20: Oikyo Parishad". The Daily Star. 19 September 2024. https://www.thedailystar.net/news/news/2010-communal-attacks-bangladesh-august-4-20-oikyo-parishad-3706731. 
  3. ↑ "'This country is not for us': Bangladesh's Hindus in fear as attacks and misinformation inflame tensions" (en-AU ভাষাত). ABC News. 2024-08-13. https://www.abc.net.au/news/2024-08-13/bangladesh-hindu-protests-against-attacks-misinformation-spreads/104204946. 
  4. ↑ 4.0 4.1 "Report: 2,010 incidents of communal violence occurred from August 4 to 20 in Bangladesh". Dhaka Tribune. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/359102/2-010-communal-violence-reported-from-august-4-to. 
  5. ↑ 5.0 5.1 "Claims of communal atrocities in 9 Hindu deaths falter under scrutiny". 2024-10-31. Archived from the original on 2024-10-31. http://archive.today/kuTha. 
  6. ↑ "Bangladesh's New Democracy Under Threat From Flood of Misinformation". thediplomat.com. https://thediplomat.com/2024/08/bangladeshs-new-democracy-under-threat-from-flood-of-misinformation/. 
  7. ↑ 7.0 7.1 "Misinformation over Hindus being targeted in Bangladesh fuels Islamophobia fears" (en ভাষাত). South China Morning Post. 23 August 2024. https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3275603/misinformation-about-hindus-being-targeted-bangladesh-fuels-islamophobia-fears. 
  8. ↑ "Far-right spreads false claims about Muslim attacks in Bangladesh" (en-GB ভাষাত). www.bbc.com. https://www.bbc.com/news/articles/cx2n8pzk7gzo। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-08-29. "Bangladesh Hindu Buddhist Christian Unity Council, a non-profit established to protect minority human rights, reported five Hindu people killed. Two have been confirmed as Awami League members." 
  9. ↑ প্ৰতিবেদক, নিজস্ব (11 August 2024). "বাংলাদেশে হিন্দুদেৰ ওপৰ হামলা নিয়ে ভাৰতে অপতথ্যেৰ প্ৰচাৰ" (bn ভাষাত). Prothomalo. https://www.prothomalo.com/bangladesh/n583q95nsq. 
  10. ↑ "Disinformation About Attacks on Minorities Threaten Stabilization Efforts in Bangladesh". thediplomat.com. https://thediplomat.com/2024/08/disinformation-about-attacks-on-minorities-threaten-stabilization-efforts-in-bangladesh/. 
  11. ↑ Ganguly, Sudipto (7 August 2024). "Why did Bangladesh PM Sheikh Hasina resign and where is she now?". Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/why-did-bangladesh-pm-sheikh-hasina-resign-where-is-she-now-2024-08-06/. 
  12. ↑ "Why did Bangladesh PM Sheikh Hasina resign and where is she now?". bdnews24.com. 6 August 2024. https://bdnews24.com/bangladesh/b8bb91ae723c. 
  13. ↑ Ahmed, Anis (28 February 2013). "Bangladesh Islamist's death sentence sparks deadly riots". Reuters. https://www.reuters.com/article/us-bangladesh-tribunal-idUSBRE91R0AN20130228/. 
  14. ↑ Habib, Haroon (9 January 2014). "Will act against those attacking minorities: Sheikh Hasina". The Hindu. https://www.thehindu.com/news/international/south-asia/will-act-against-those-attacking-minorities-sheikh-hasina/article5557890.ece. 
  15. ↑ "Minorities targeted in Bangladesh political violence". The New Humanitarian. 31 January 2014. https://www.thenewhumanitarian.org/analysis/2014/01/31/minorities-targeted-bangladesh-political-violence. 
  16. ↑ "Hindus under threat". The Daily Star (Bangladesh). 7 January 2014. https://www.thedailystar.net/hindus-under-threat-5781. 
  17. ↑ Rozario, Rock Ronald (2 October 2017). "Why Bangladeshi elections are a time for violence against minorities". UCA News. https://www.ucanews.com/news/why-bangladeshi-elections-are-a-time-for-violence-against-minorities/80288. 
  18. ↑ Fides, Agenzia. "ASIA/BANGLADESH - "The secular politics of the Awami League is the key to popular consensus", notes a priest on the eve of the vote - Agenzia Fides". www.fides.org. https://www.fides.org/en/news/74574-ASIA_BANGLADESH_The_secular_politics_of_the_Awami_League_is_the_key_to_popular_consensus_notes_a_priest_on_the_eve_of_the_vote. 
  19. ↑ "Awami League – A Beacon of Hope" (en ভাষাত). daily-sun. June 2023. https://www.daily-sun.com/printversion/details/696577/Awami-League-%E2%80%93-A-Beacon-of-Hope. 
  20. ↑ Hasnat, Saif; Nauman, Qasim (2024-08-07). "Hindus in Bangladesh Face Attacks After Prime Minister's Exit" (en-US ভাষাত). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2024/08/07/world/asia/bangladesh-politics-unrest.html. 
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 "Communal violence: 1068 houses and business establishments attacked" (en ভাষাত). Prothom Alo. 2024-09-11. https://en.prothomalo.com/bangladesh/97chuvmupe. 
  22. ↑ Hasan, Mahmudul. (bn ভাষাত)Prothom Alo. https://www.prothomalo.com/bangladesh/m2y58yfohj. 
  23. ↑ "35 untoward incidents related to Durga Puja in Bangladesh since October 1; 17 arrested: police" (en ভাষাত). Deccan Herald. PTI. https://www.deccanherald.com/world/35-untoward-incidents-related-to-durga-puja-in-bangladesh-since-october-1-17-arrested-police-3229694. 
  24. ↑ "35 incidents related to Durga Puja in Bangladesh since Oct 1, 17 arrested". Oct 12, 2024. https://www.business-standard.com/world-news/35-incidents-related-to-durga-puja-in-bangladesh-since-oct-1-17-arrested-124101200030_1.html. 
  25. ↑ "At least 49 minority teachers forced to resign since Aug 5". The Daily Star (Bangladesh). 31 August 2024. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/crime-justice/news/least-49-minority-teachers-forced-resign-aug-5-3691011. 
  26. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 31 August 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/g0dzl6qg65. 
  27. ↑ 27.0 27.1 27.2 27.3 27.4 27.5 "Minorities' houses, worship places under attack at various places" (en ভাষাত). Prothom Alo. 2024-08-07. https://en.prothomalo.com/bangladesh/local-news/xdl6ej9e50. 
  28. ↑ Hasnat, Saif; Nauman, Qasim (7 August 2024). "Hindus in Bangladesh Face Revenge Attacks After Hasina's Ouster". The New York Times. https://www.nytimes.com/2024/08/07/world/asia/bangladesh-politics-unrest.html. 
  29. ↑ (bn ভাষাত)bdnews24.com. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/65e1e4d7496e. 
  30. ↑ "x.com". X (formerly Twitter). https://x.com/yudhistirGD/status/1820510677141745960। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 October 2024. 
  31. ↑ "From temple to Hindu leaders, Bangladesh's anti-Hasina mobs attack minorities" (en-us ভাষাত). Firstpost. 2024-08-06. https://www.firstpost.com/world/bangladesh-protests-violence-hindus-temples-attacked-councillors-killed-sheikh-hasina-13801321.html. 
  32. ↑ (bn ভাষাত)Kaalbela. https://www.kalbela.com/country-news/111820. 
  33. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 10 August 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/dj6pr47v3c. 
  34. ↑ "Pay Tk 5 lakh or there'll be no Durga Puja". The Daily Star. 21 September 2024. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/news/pay-tk-5-lakh-or-therell-be-no-durga-puja-3708896. 
  35. ↑ "Temples get letters demanding Tk 500,000 in Durga Puja extortion" (en ভাষাত). bdnews24.com. https://bdnews24.com/bangladesh/86b3129399b1। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-06. 
  36. ↑ (bn ভাষাত)BBC News বাংলা. 2024-09-05. https://www.bbc.com/bengali/articles/c7v5g5rr05vo. 
  37. ↑ "ঝিনাইদহে সংখ্যালঘুৰ জমি দখল কৰলো বিএনপি নেতা" (en ভাষাত). www.amadershomoy.com. https://www.amadershomoy.com/country/article/125880/%E0%A6%9D%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A6%E0%A6%B9%E0%A7%87-%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%98%E0%A7%81%E0%A6%B0-%E0%A6%9C%E0%A6%AE%E0%A6%BF. 
  38. ↑ শামীম, শামীমুল ইসলাম (7 September 2024) (bn ভাষাত). https://www.dailysokalersomoy.com/news/103734. 
  39. ↑ "আৰ্কাইভ কপি" (bn ভাষাত). Kalbela. 9 September 2024. Archived from the original on 23 September 2024. https://web.archive.org/web/20240923094307/https://www.kalbela.com/ajkerpatrika/khobor/119466. 
  40. ↑ Dhaka Post. 8 September 2024. https://www.dhakapost.com/national/305338. 
  41. ↑ "Goddess Kali crown gifted by Modi stolen from Satkhira temple". Dhaka Tribune. 11 October 2024. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/nation/361540/goddess-kali-crown-gifted-by-modi-stolen-from. 
  42. ↑ (bn ভাষাত)The Business Standard. 10 October 2024. https://www.tbsnews.net/bangla/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6/news-details-265106. 
  43. ↑ "Hindu houses, businesses attacked in 27 districts". The Daily Star. 2024-08-06. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/news/hindu-houses-businesses-attacked-27-districts-3670226। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-06. 
  44. ↑ "Schoolgirl abducted after threats in Kurigram" (en ভাষাত). The Daily Star. 2024-09-19. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/crime-justice/news/schoolgirl-abducted-after-threats-kurigram-3706771. 
  45. ↑ ফাৰুক, আব্দুল খালেক (19 September 2024). (bn ভাষাত)Independent Television. https://www.itvbd.com/country/rangpur/171244/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%85%E0%A6%AA%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%A3%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%B6-%E0%A6%AC%E0%A6%B2%E0%A6%9B%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0. 
  46. ↑ AB Siddique (2024-10-05). "সুন্দৰগঞ্জে প্ৰতিমা ভাংচুৰেৰ অভিযোগে ভবেশ চন্দ্ৰ দাস গ্ৰেপ্তাৰ". Uttoredl Alo. https://uttareralo24.com/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%9A/. 
  47. ↑ "Locals catch man vandalising Durga idol at Lalmonirhat temple" (en ভাষাত). The Daily Star. 2 October 2024. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/crime-justice/news/locals-catch-man-vandalising-durga-idol-lalmonirhat-temple-3717456. 
  48. ↑ "Error: no |title= specified when using {{Cite web}}" (bn ভাষাত). bdnews24.com. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/dd572ca14184। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-28. 
  49. ↑ (bn ভাষাত)Jugantor. 22 November 2024. https://www.jugantor.com/country-news/882115. 
  50. ↑ "Error: no |title= specified when using {{Cite web}}". bbarta24.net. https://www.bbarta24.net/whole-country/288908। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-28. 
  51. ↑ "Bangladesh: 'There is no law and order. And Hindus are being targeted again'" (en-GB ভাষাত). www.bbc.com. https://www.bbc.com/news/articles/cwy77vgmjlzo. 
  52. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 21 September 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/mbqvic0in9. 
  53. ↑ (bn ভাষাত)bdnews24.com. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/cdf4d2701993. 
  54. ↑ "Hindu's cowshed torched in Netrokona, 15 cows burnt" (en ভাষাত). Prothom Alo. 2024-08-13. https://en.prothomalo.com/bangladesh/local-news/z9svj4ywdo. 
  55. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 4 October 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/zh6ksikx9e. 
  56. ↑ "The Brutal Murder of Swapan Kumar Bhadra: A Journalist Targeted for Defending Justice and Minority Rights in Bangladesh". Human Rights Congress for Bangladesh Minorities (HRCBM). 12 October 2024. https://www.hrcbm.org/wp-new/the-brutal-murder-of-swapan-kumar-bhadra-a-journalist-targeted-for-defending-justice-and-minority-rights-in-bangladesh/. 
  57. ↑ "Retired journalist killed in Bangladesh, suspect arrested". The Times of India. 14 October 2024. https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/retired-journalist-killed-in-bangladesh-suspect-arrested/articleshow/114199563.cms. 
  58. ↑ "Error: no |title= specified when using {{Cite web}}" (bn ভাষাত). bdnews24.com. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/80496cf05651। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-28. 
  59. ↑ "লক্ষ্মীপুৰে প্ৰতিমা ভাঙচুৰ চাৰ শিশুকে জিজ্ঞাসাবাদ". Kaler Kantho. 2024-09-21. https://www.kalerkantho.com/print-edition/news/2024/09/21/1427412। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-30. 
  60. ↑ "Why is there fear of unrest in Bangladesh ahead of Durga Puja festivities?" (en-us ভাষাত). Firstpost. 2024-10-03. https://www.firstpost.com/explainers/bangladesh-durga-puja-festivities-hindus-safety-muhammad-yunus-government-13821783.html. 
  61. ↑ "চট্টগ্ৰামেৰ পটিয়াতে ধৰ্মীয় কটূক্তিৰ অভিযোগে ঠিক কী ঘটেছে?" (bn ভাষাত). BBC News বাংলা. 1 October 2024. https://www.bbc.com/bengali/articles/cpqz5nypl2go. 
  62. ↑ "Bangladesh Durga Puja Events Disrupted, Theft At Kali Temple, Hindu Family's House Set On Fire | Exclusive" (en ভাষাত). News18. 2024-10-11. https://www.news18.com/world/bangladesh-durga-puja-events-disrupted-theft-at-kali-temple-hindu-familys-house-set-afire-exclusive-9082757.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-10-11. 
  63. ↑ "Bangladesh Durga Puja Events Disrupted, Theft At Kali Temple, Hindu Family's House Set On Fire | Exclusive" (en ভাষাত). News18. 2024-10-11. https://www.news18.com/world/bangladesh-durga-puja-events-disrupted-theft-at-kali-temple-hindu-familys-house-set-afire-exclusive-9082757.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-10-11. 
  64. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 2024-11-01. https://www.prothomalo.com/bangladesh/y8fadshau9. 
  65. ↑ Ananda, A. B. P. (2024-11-30). "bn:বাংলাদেশেৰ শনি-কালী মন্দিৰে হামলা, ইসকনেৰ একাধিক সেণ্টাৰে ভাঙচুৰ" (bn ভাষাত). ABP Ananda. https://bengali.abplive.com/news/bangladesh-news-mob-vandalises-3-hindu-temples-1108304। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-30. 
  66. ↑ 66.0 66.1 "bn:চট্টগ্ৰামেৰ পাথৰঘাটায় মন্দিৰে হামলা-ভাঙচুৰ" (bn ভাষাত). Prothom alo. 2024-11-30. https://www.prothomalo.com/bangladesh/j45nsz6hkn। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-30. 
  67. ↑ "Three temples attacked, vandalised in Chattogram's Patharghata" (en ভাষাত). bdnews24.com. https://bdnews24.com/bangladesh/ca00fb226307। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-06. 
  68. ↑ "bn:Bangladesh Hindu Temples Attacked: বাংলাদেশেৰ অন্তত ৪ মন্দিৰে হামলা, দুষ্কৃতীদেৰ ধৰাৰ বেলায় '০'" (bn ভাষাত). Hindustan Times. 2024-11-30. https://bangla.hindustantimes.com/nation-and-world/bangladesh-hindu-temples-attacked-no-perpetrator-arrested-in-any-of-the-4-incidents-that-took-place-31732933236919.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-30. 
  69. ↑ "Dhamrai hindu home vandalized, temple targeted". Dhaka Tribune. 6 August 2024. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/353879/dhamrai-hindu-home-vandalized-temple-targeted. 
  70. ↑ 70.0 70.1 "Attacks, vandalism on minority communities in Faridpur" (en ভাষাত). Dhaka Tribune. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/nation/354074/attacks-vandalism-on-minority-communities-in. 
  71. ↑ 71.0 71.1 "Attacks on Hindu houses, temples, businesses go on" (en ভাষাত). The Daily Star (Bangladesh). 2024-08-07. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/news/attacks-hindu-houses-temples-businesses-go-3671121. 
  72. ↑ হৃদয়, মাসুক (3 October 2024). "হিন্দু বাড়িতে হামলা চালিয়ে সৰ্বস্ব লুটেৰ অভিযোগ বিএনপি নেতাৰ বিৰুদ্ধে" (bn ভাষাত). The Daily Star Bangla. https://bangla.thedailystar.net/news/bangladesh/news-619191. 
  73. ↑ "Probe body formed to investigate idol vandalism at Dhaka College" (en ভাষাত). The Daily Star (Bangladesh). 2024-08-19. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/crime-justice/news/probe-body-formed-investigate-idol-vandalism-dhaka-college-3680696. 
  74. ↑ "কিশোৰগঞ্জে পাহাৰাৰ মধ্যে প্ৰতিমা ভাঙচুৰ" (bn ভাষাত). bdnews24.com. 3 October 2024. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/d3573d44a4a5. 
  75. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 3 October 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/k2ahji2doe. 
  76. ↑ "Durga idol desecrated in Kishoreganj". Dhaka Tribune. 3 October 2024. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/nation/360696/durga-idol-desecrated-in-kishoreganj. 
  77. ↑ "ৰাজবাড়ীতে দুৰ্গা মন্দিৰে প্ৰতিমা ভাঙচুৰ". https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/b718b11c5ebb. 
  78. ↑ ৰেজা, শামিম. "ৰাজবাড়ীতে দুৰ্গা প্ৰতিমা ভাঙচুৰ" (bn ভাষাত). Independent Television. https://www.itvbd.com/country/dhaka/175434/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9C%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A7%87-%E0%A6%A6%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE-%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0. 
  79. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 9 October 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/zzd1olknjn. 
  80. ↑ "ৰাজবাড়ীতে দুৰ্গাপূজা মণ্ডপেৰ প্ৰতিমা ভাঙচুৰ" (bn ভাষাত). The Daily Ittefaq. 9 October 2024. https://www.ittefaq.com.bd/702925/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9C%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%87-%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE-%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A7%9C. 
  81. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 11 October 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/k1rkgp6iy5. 
  82. ↑ "প্ৰতিমা ভাঙচুৰেৰ ঘটনায় 'বুদ্ধি প্ৰতিবন্ধী' হিন্দু যুবক গ্ৰেপ্তাৰ". Daily Ittefak. 2024-10-11. https://www.ittefaq.com.bd/703166/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%98%E0%A6%9F%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC-%E2%80%98%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BF-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%80%E2%80%99-%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81. 
  83. ↑ "ৰাজবাড়ীতে প্ৰতিমা ভাঙচুৰেৰ ঘটনায় হিন্দু যুবক আটক, যা বলছে পুলিশ". Dhaka Post. 2024-10-11. https://www.dhakapost.com/country/314244. 
  84. ↑ প্ৰতিবেদক, নিজস্ব (11 October 2024). "তাঁতিবাজাৰে পূজামণ্ডপে ককটেল সদৃশ বস্তু নিক্ষেপ, ছুৰিকাঘাতে আহত ৪" (bn ভাষাত). Independent Television. https://www.itvbd.com/country/dhaka/176010/%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%AA%E0%A7%87-%E0%A6%95%E0%A6%95%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%A6%E0%A7%83%E0%A6%B6-%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%AA. 
  85. ↑ প্ৰতিবেদক, কালবেলা. "তাঁতীবাজাৰ পূজামণ্ডপে হামলায় আহতদেৰ দেখতে মিটফোৰ্ডে নাহিদ" (bn ভাষাত). কালবেলা. https://www.kalbela.com/national/129461. 
  86. ↑ ডেস্ক, ইত্তেফাক ডিজিটাল (11 October 2024). "পূজামণ্ডপে কক/টেল সদৃশ বস্তু নিক্ষেপ, ছু/ৰিকাঘা/তে আ/হত ৪" (bn ভাষাত). The Daily Ittefaq. https://www.ittefaq.com.bd/703211/%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%AA%E0%A7%87-%E0%A6%95%E0%A6%95%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%A6%E0%A7%83%E0%A6%B6-%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%AA-%E0%A6%9B%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%87. 
  87. ↑ "Late-night clash between police, people of Hindu community in Old Dhaka". The Daily Star (Bangladesh). 14 October 2024. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/crime-justice/news/late-night-clash-between-police-people-hindu-community-old-dhaka-3727096. 
  88. ↑ মল্লিক, ৰিপনচন্দ্ৰ (25 October 2024). "বন্ধ কৰে দেওয়া হলো শত বছৰেৰ ঐতিহ্যবাহী কুণ্ডুবাড়ী মেলা" (bn ভাষাত). Independent Television (Bangladesh). https://www.itvbd.com/country/dhaka/178963/%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7-%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%87-%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%93%E0%A7%9F%E0%A6%BE-%E0%A6%B9%E0%A6%B2%E0%A7%8B-%E0%A6%B6%E0%A6%A4-%E0%A6%AC%E0%A6%9B%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%90%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A7%80-%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9C%E0%A7%80. 
  89. ↑ "Hindu Monk Chinmoy Krishna Das Brahmachari Arrested In Bangladesh". NDTV. https://www.ndtv.com/world-news/hindu-monk-chinmoy-brahmachari-arrested-after-leading-protest-in-bangladesh-7103311. 
  90. ↑ ""Urge Bangladesh To Ensure Minorities' Safety": India On Arrest Of Hindu Priest". NDTV. https://www.ndtv.com/world-news/hindu-priest-chinmoy-krishna-das-brahmachari-arrested-in-bangladesh-india-reacts-7108923. 
  91. ↑ "bn:কিশোৰীৰ সঙ্গে প্ৰেমেৰ অভিযোগ, পিটিয়ে যুবককে হত্যা" (bn ভাষাত). Samakal. https://samakal.com/whole-country/article/265729/%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97-%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A7%9F%E0%A7%87-%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%95%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B9%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-28. 
  92. ↑ "Case filed on charges of ISKCON temple vandalism, 3 BCL leaders arrested" (en ভাষাত). Prothom alo. 2024-11-30. https://en.prothomalo.com/bangladesh/crime-and-law/z7e72dxh45। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-06. 
  93. ↑ "ISKCON follower's temple set on fire in Dhaka". New Age (Bangladesh). 2024-12-08. https://www.newagebd.net/post/country/252228/iskcon-followers-temple-set-on-fire-in-dhaka। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-08. 
  94. ↑ "Arson attack on family Temple in Turag" (en ভাষাত). The Daily Star (Bangladesh). 2024-12-08. https://www.thedailystar.net/news/hate-crime/news/arson-attack-family-temple-turag-3770586। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-08. 
  95. ↑ "Family temple set on fire in Turag". Dhaka Tribune. 2024-12-08. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/367448/family-temple-set-on-fire-in-turag। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-08. 
  96. ↑ (bn ভাষাত)Prothom Alo. 8 August 2024. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/hgv5cvqbe2. 
  97. ↑ "Army takes student into custody in Faridpur over alleged derogatory Facebook comments about prophet" (en ভাষাত). bdnews24.com. https://bdnews24.com/bangladesh/5e25418aab23. 
  98. ↑ "Eight idols vandalized at Faridpur temple". Dhaka Tribune. 15 September 2024. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/nation/358583/eight-idols-vandalized-at-faridpur-temple. 
  99. ↑ "Indian citizen arrested in connection with idol vandalism in Faridpur". Daily Ittefaq. 2024-09-17. https://www.ittefaq.com.bd/700382/%E0%A6%AB%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%98%E0%A6%9F%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A7%9F-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95. 
  100. ↑ SM Masudur Rahman (2024-09-16). "Idols vandalized in two temples in Bhanga Thana, 1 arrested". Independent. https://www.itvbd.com/country/dhaka/170519/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A7%87%E0%A6%87-%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87-%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%87-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0. 
  101. ↑ দে, সমীৰ কুমাৰ (17 September 2024). (bn ভাষাত)Deutsche Welle. https://www.dw.com/bn/%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%97-%E0%A6%AF%E0%A7%87%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%87-%E0%A6%8F%E0%A6%95-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A7%9F%E0%A7%87-%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A7%9F/a-70243102. 
  102. ↑ "bn:বৰিশালে দুৰ্গাপূজাৰ প্ৰতিমা ভাঙচুৰ, ওসি প্ৰত্যাহাৰ" (bn ভাষাত). bdnews24.com. 4 October 2024. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/7ce4de3b7c9a. 
  103. ↑ (bn ভাষাত)Bangla Tribune. 5 October 2024. https://www.banglatribune.com/country/barishal/866448/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A7%87-%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0-%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A7%8E%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%95. 
  104. ↑ "Durga idol vandalized at Shyampur Deuri Bari Temple". Dhaka Tribune. 4 October 2024. https://www.dhakatribune.com/bangladesh/nation/360789/durga-idol-vandalized-at-shyampur-deuri-bari. 
  105. ↑ "As ISIS-Type Hindu Killings Emerge In Bangladesh, Top Sources Say 'Jihadist Mindset' Is Taking Over The Country" (en ভাষাত). News18. 2024-10-14. https://www.news18.com/world/as-isis-type-hindu-killings-emerge-in-bangladesh-top-sources-fear-jihadist-mindset-takeover-of-the-country-9085058.html. 
  106. ↑ "Quran recited at Durga Puja event". The Daily Star (Bangladesh). 15 October 2024. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/news/quran-recited-durga-puja-event-3727751. 
  107. ↑ "bn:পটুয়াখালীতে ২১টি হিন্দু পৰিবাৰেৰ জমি দখলেৰ চেষ্টা, থানায় অভিযোগ" (bn ভাষাত). Prothom Alo. 2024-10-21. https://www.prothomalo.com/bangladesh/district/0ljnralpkx. 
  108. ↑ "২১টি হিন্দু পৰিবাৰেৰ জমি দখলেৰ চেষ্টা ভূমিদস্যুদেৰ" (bn ভাষাত). Bhorer Kagoj. 22 October 2024. https://www.bhorerkagoj.com/tp-country/746172. 
  109. ↑ "Error: no |title= specified when using {{Cite web}}" (bn ভাষাত). bdnews24.com. https://bangla.bdnews24.com/samagrabangladesh/03ef5bacf882। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-28. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=২০২৪_বাংলাদেশৰ_হিন্দু_বিৰোধী_হিংসা&oldid=455707"ৰ পৰা অনা হৈছে