কঠনা ফুল
|
এই ফুলৰ বিষয়ে লিখা প্ৰবন্ধটো এটা পোখালি, প্ৰবন্ধটো বিস্তাৰ কৰি আপুনিও ৱিকিপিডিয়াক সহায় কৰিব পাৰে। |
| কঠনা ফুল | |
|---|---|
| |
| জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | |
| ৰাজ্য: | Plantae |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Angiosperms |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Eudicots |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Asterids |
| বৰ্গ: | Gentianales |
| পৰিয়াল: | Apocynaceae |
| উপপৰিয়াল: | Rauvolfioideae |
| গণ: | Tabernaemontana |
| প্ৰজাতি: | T. divaricata |
| বৈজ্ঞানিক নাম | |
| Tabernaemontana divaricata R.Br. ex Roem. & Schult. | |
| সমাৰ্থক[1] | |
|
তালিকা
| |
কঠনা ফুল (ইংৰাজী: Pinwheel Flower, Crape Jasmine, East India Rosebay and Nero's Crown)[2][3] হৈছে এবিধ চিৰসেউজীয়া উদ্ভিদ প্ৰজাতি। হাবিত গজে বাবে ইয়াক বন-তগৰ বুলিও কোৱা হয়। ইয়াৰ ফুল গন্ধহীন আৰু সুগন্ধি উভয়েই হ’ব পাৰে, পাতৰ কাষ বা ডালৰ আগত বগা ফুলৰ থুপিয়ে গছ ভৰি থাকে। ফুল ৩-৫ চেমি বহল, একক বা দ্বৈত বা আধাদ্বৈত, পুষ্পদণ্ডৰ আগত ৫টি পাহি থাকে, পাহিবোৰ চেপেটা। ফল সেউজীয়া, ভিতৰত ৰঙা আৰু বিদাৰী।
ইয়াৰ দ্বিপদী বৈজ্ঞানিক নাম Tabernaemontana divaricata। বাংলাদেশত ইয়াৰ অন্য জনপ্ৰিয় নাম কাঠমল্লিকা। কাঠমল্লিকা ফুলৰ আৰু অনেক সুন্দৰ সুন্দৰ নাম আছে, যেনে: চাঁদনী, কড়ি। কাণ্ডত গাখীৰৰ দৰে ৰস থাকে বাবে ইয়াক কোনো কোনো এলেকাত দুধফুল নামেও আখ্যায়িত কৰা হয়। ইয়াৰ মূল সৌন্দৰ্য্য হৈছে বিশুদ্ধ বগা বৰ্ণৰ ফুল। নামনি অসমত এই ফুলক বহুতে কাঠেন্দা বুলিও কয়। বসন্ত দেখা দিলে এই ফুলেৰে অসমীয়া সমাজত পূজা কৰাৰ আচাৰ বহু ঠাইত দেখা যায়।
বিৱৰণ
[সম্পাদনা কৰক]এই গছজোপোহে সাধাৰণতে প্ৰায় ৫/৬ ফুট উচ্চতালৈ বৃদ্ধি পায় আৰু ই দ্বিবিভাজিতভাৱে শাখিত হয়। ইয়াৰ ডাঙৰ উজ্জ্বল পাতবোৰ গাঢ় সেউজীয়া ৰঙৰ আৰু প্ৰায় ৬ ইঞ্চি (১৫ ছে.মি.) দীঘল আৰু ২ ইঞ্চি (৫ ছে.মি.) বহল। মোমজাত ফুলবোৰ ডালৰ মুৰত সৰু গুচ্ছত পোৱা যায়। একমাত্ৰ ফুলবোৰৰ আকাৰটো 'ঘূৰণীয়া-চকা' (pinwheel) আকৃতিৰ, যি Apocynaceae পৰিয়ালৰ Vinca আৰু Nerium আদি অন্যান্য গছতো দেখা পোৱা যায়। একক আৰু দ্বি-পুষ্পিত (double-flowered) ৰূপ উভয়েই খেতি কৰা হয় আৰু ই বগা ৰঙৰ হয়। গছজোপোহে বসন্তকালত ফুল ফুলি উঠে, যদিও ফুলবোৰ বছৰৰ বিভিন্ন সময়তে ছেটাছেটিভাৱে ওলায়। ফুলবোৰৰ মনোমোহা সুবাস থাকে।[4] এই গছজোপোহত ৬৬ৰো অধিক আল্কেলয়ড পোৱা গৈছে।[5] ইয়াৰ প্ৰাকৃতিক বাসস্থানত পাহাৰীয়া জোপোহালি আৰু পাতল জংঘলসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত।[6]
-
ফুলৰ এটা যোৰা -
Tabernaemontana divaricata 'Flore Pleno' -
গুচ্ছত ক্ৰেপ জেছমিন -
Tabernaemontana divaricata 'পিনহুইল' -
অধি ফুটিবলৈ বাকী থকা Tabernaemontana divaricata ফুল -
ওলিয়েণ্ডাৰ হ'ক-মথৰ লাৰ্ভা পিনহুইল গছত আহাৰ গ্ৰহণ কৰি আছে -
ৰাতি ক্ৰেপ জেছমিন ফুলৰ কুঁহিপাত
.jpg)
অন্য ভাষাত নাম
[সম্পাদনা কৰক]- বাংলা: জংলি টগৰ
- মাৰাঠী: তগৰ (तगर)
- ওড়িয়া: টগৰ (ଟଗର)
উদ্ভিদ ৰসায়ন
[সম্পাদনা কৰক]এই প্ৰজাতিখনে আল্কেলয়ডজাত বহু জৈৱিক যৌগ উৎপন্ন কৰে, যাৰ ভিতৰত কেথাৰেনাথিন, কনলিডিন, কোৰোনাৰিডিন, ড্ৰেগামিন, আইবোগামিন, টাবাৰচ’নিন, ভোআকেঙিন, ভোআকামিন আৰু ভোআক্ৰিষ্টিন আদি অন্তৰ্ভুক্ত।[7] আইবোগেইন একাধিক Tabernaemontana প্ৰজাতিত পোৱা যাব পাৰে।[7]
তথ্য সংগ্ৰহ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "The Plant List: A Working List of All Plant Species". Archived from the original on 2018-11-23. https://web.archive.org/web/20181123154212/http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-200675। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-04-24.
- ↑ "ITIS standard report: Tabernaemontana divaricata (L.) R. Br. ex Roem. & Schult.". 4 October 2012. http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=505424.
- ↑ Medicinal Plants of India and Pakistan, Dastur J.F., pub.1962 by D.P. Taraporevala Sons and Co. Private Ltd., Mumbai, 4th Indian reprint 1977
- ↑ The Royal Horticultural Society Dictionary of Gardening ed. Chittenden,Fred J. 2nd ed. by Synge,Patrick M. Volume IV : Pt-Zy, p.2074 (as T. coronaria). Pub. Oxford at the Clarendon Press 1965. Reprinted 1984. আই.এচ.বি.এন. 0-19-869106-8
- ↑ Perry, Lily M. (1980). Medicinal Plants of East and Southeast Asia: Attributed Properties and Uses. MIT Press. ISBN 978-0-262-16076-6. https://archive.org/details/MedicinalP_00_Perr.[পৃষ্ঠা নং প্ৰয়োজন]
- ↑ "Tabernaemontana divaricata in Flora of China @ efloras.org". www.efloras.org. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=210002194। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-09-27.
- ↑ 7.0 7.1 "Biologically active ibogan and vallesamine derivatives from Tabernaemontana divaricata". Chemistry and Biodiversity খণ্ড 1 (4): 646–56. April 2004. doi:10.1002/cbdv.200490056. PMID 17191876.