প্ৰেচিডেন্সি বিশ্ববিদ্যালয়, কলকাতা
| প্ৰেচিডেন্সি কলেজ | |
|---|---|
 | |
| স্থাপিত | ১৮১৭ |
| ধৰণ | ৰাজহুৱা বিশ্ববিদ্যালয় |
| আচাৰ্য | ৱেষ্ট বেংগলৰ ৰাজ্যপাল |
| স্থান | কলিকতা, ভাৰত |
| ৱেবছাইট | presiuniv |
প্ৰেচিডেন্সি কলেজ পশ্চিম বংগৰ কলা আৰু মানৱীকিবিদ্যা বিষয়ত স্নাতক অধ্যয়নৰ বাবে ভাৰতীয় শিক্ষানুষ্ঠানসমূহৰ ভিতৰত প্ৰেছিডেন্সি কলেজ অন্যতম।[1] এই কলেজখন কলিকতা চহৰৰ কলেজ ষ্ট্ৰীতত অৱস্থিত। ১৮১৭ চনৰ ২০ জানুৱাৰীত কলিকতা চহৰত এই মহাবিদ্যালয়খন স্থাপন হয়।[2] মহাবিদ্যালয়খন প্ৰতিষ্ঠাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য আছিল সম্ভ্ৰান্ত হিন্দু পৰিয়ালৰ সন্তানক ইংৰাজী আৰু ভাৰতীয় ভাষাৰ লগতে ইউৰোপীয় আৰু এছিয়ান সাহিত্য আৰু বিজ্ঞান শিকোৱা। মহাবিদ্যালয়খনে বংগৰ সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক জীৱনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে।
ইংৰাজী ভাষা ভাৰতলৈ অহাৰ আগতে বাংলা ভাষাৰ প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত বাংলা, সৰল অংক আৰু সংস্কৃতৰ বাহিৰে আন কোনো উল্লেখযোগ্য শিক্ষা দিয়া নাছিল। টোলত উচ্চ সংস্কৃত, ব্যাকৰণ আৰু সাহিত্য, ধৰ্মতত্ত্ব, ন্যায় শাস্ত্ৰ আৰু দৰ্শন বিজ্ঞানৰ শিক্ষা দিয়া হৈছিল। এই শিক্ষাই ৰাজা ৰামমোহন ৰায়ৰ দৰে জ্ঞানী ভাৰতীয়ৰ আকাংক্ষা পূৰণ কৰিব নোৱাৰিছিল। তেওঁলোকৰ মতে এই শিক্ষাই ‘ব্যাকৰণ আৰু আধ্যাত্মিক বিশ্লেষণৰ সূক্ষ্মতাৰে যুৱ মনটোক অযথা বোজা দিব’, কাৰণ ইয়াৰ বাস্তৱত কোনো প্ৰতিফলন নাই। ব্ৰিটিছ ব্যৱসায়ীৰ লগত লেনদেন কৰাসকলে ইংৰাজী শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা অতিশয় অনুভৱ কৰিছিল। এই প্ৰয়োজন পূৰণৰ বাবে কিছুমান বিদ্যালয় স্থাপন কৰা হৈছিল।
বিশ্ববিদ্যালয় হিচাপে প্ৰেচিডেন্সি কলেজে এন.এ.এ.চি.ৰ দ্বাৰা ৩.০৪/৪.০০ নম্বৰৰ সৈতে এ গ্ৰেড লাভ কৰে।[3] এই কলেজখনক ইউজিচিয়ে "ৰাষ্ট্ৰীয় বিশিষ্ট প্ৰতিষ্ঠান" হিচাপে স্বীকৃতি দিছে। ২০১৬ চনত এন আই আৰ এফৰ ৰেংকিঙৰ শীৰ্ষ ৫০খন প্ৰতিষ্ঠানৰ তালিকাত কলেজখন অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।[4]
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]১৭৭৩ চনত কলিকতাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ সৃষ্টিৰ লগে লগে বংগৰ বহু হিন্দুৱে ইংৰাজী ভাষা শিকিবলৈ আগ্ৰহী আগ্ৰহ প্ৰকাশ কৰিছিল। ডেভিদ হৰে, ৰাজা ৰাধাকান্ত দেৱৰ সহযোগত ইতিমধ্যে বংগত ইংৰাজী ভাষাৰ শিক্ষা প্ৰৱৰ্তনৰ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছিল। বাবু বুদ্দিনাথ মুখাৰ্জীয়ে মে’ মাহত নিজৰ ঘৰত ‘ইউৰোপীয় আৰু হিন্দু ভদ্ৰলোক’ৰ সভা আহ্বান কৰা ফ’ৰ্ট উইলিয়ামৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ছাৰ এডৱাৰ্ড হাইড ইষ্টৰ সমৰ্থন লাভ কৰি শিক্ষাৰ মাধ্যম হিচাপে ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰৱৰ্তনক আৰু আগুৱাই লৈ যায় ১৮১৬ চন।[5] বৈঠকৰ উদ্দেশ্য আছিল "হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ সন্তানক উদাৰ শিক্ষা প্ৰদানৰ বাবে এটা প্ৰতিষ্ঠান স্থাপনৰ প্ৰস্তাৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা"। সৰ্বসন্মতিক্ৰমে অনুমোদন আৰু ৫০ লাখ টকাৰো অধিক অনুদানৰে এই প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰা হয়। নতুন মহাবিদ্যালয়খন স্থাপনৰ বাবে ১০০,০০০ টকাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া হৈছিল। মহাবিদ্যালয়খন স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত সৰ্বাধিক অৰিহণা যোগোৱা ৫ জন সদস্য আছিল- শোভাবজাৰ ৰাজৰ ৰাজা গোপী মোহন দেৱ, বৰধমান ৰাজৰ মহাৰাজা তেজ চন্দ্ৰ, পাথুৰীয়াঘাটৰ ৰাজা গোপী মোহন ঠাকুৰ, যোৰাছংকোৰ বাবু জয় কৃষ্ণ সিংহা, আৰু বাবু গংগা নাৰায়ণ দাস। ৰাজা ৰাম মোহন ৰায়ে এই আঁচনিখনৰ প্ৰতি সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন দেখুৱাইছিল যদিও ৰাজহুৱাভাৱে এই প্ৰস্তাৱৰ সমৰ্থনত ওলাই নাহিবলৈ বাছি লৈছিল।[6]
প্ৰথমতে কলেজখনে ভাড়াত লোৱা গৰণহাট্টা (পিছলৈ ৩০৪, চিটপুৰ ৰোড নামেৰে নামাকৰণ কৰা) গোৰাচান্দ বাইছাকৰ ঘৰ এটাত পাঠদান কৰা হৈছিল। ১৮১৮ চনৰ জানুৱাৰী মাহত কলেজখন চিটপুৰৰ ওচৰতে থকা 'ফেৰিংগী কমল বসুৰ ঘৰ'লৈ স্থানান্তৰিত হয়। চিটপুৰৰ পৰা মহাবিদ্যালয়খন বৌবজাৰলৈ আৰু পিছলৈ কলেজ ষ্ট্ৰীটলৈ স্থানান্তৰিকত কৰা হয়৷[7]
বিশ্ববিদ্যালয়লৈ উন্নীতকৰণ
[সম্পাদনা কৰক]২০১০ চনৰ ১৯ মাৰ্চত পশ্চিম বংগ চৰকাৰে ৰাজ্যিক বিধানসভাত 'ৰাষ্ট্ৰপতি বিশ্ববিদ্যালয় বিল, ২০০৯' গৃহীত কৰে।[8] আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত ২০১০ চনৰ ৭ জুলাইত পশ্চিম বংগৰ গৱৰ্ণৰ এম কে নাৰায়ণনে প্ৰেচিডেন্সি ইউনিভাৰ্চিটি বিলত সন্মতি দিয়ে। ২০১০ চনৰ ২৩ জুলাইত পশ্চিম বংগ চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ বাবে সম্পূৰ্ণ বিশ্ববিদ্যালয় হোৱাৰ সকলো আইনী আনুষ্ঠানিকতা সম্পূৰ্ণ কৰি গেজেট অধিসূচনা প্ৰকাশ কৰে।[9] বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ প্ৰথম উপাচাৰ্য নিৰ্বাচন আৰু নিযুক্তিৰ বাবে গঠন কৰা এখন সমিতিৰ অধ্যক্ষতাৰ দায়িত্ব অমিয়া বাগচীক দিয়া হৈছিল। জাদৱপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৰ্শনৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত অধ্যাপিকা অমিতা চেটাৰ্জীক ২০১০ চনৰ ৫ অক্টোবৰত প্ৰেচিডেন্সি বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম উপাচাৰ্য হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়।[10]
২০১১ চনত উচ্চ শিক্ষা মন্ত্ৰী ব্ৰত্য বসুৱে বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ কাম-কাজ চোৱাচিতা কৰিবলৈ নালন্দা মেণ্টৰ গ্ৰুপৰ দৰে এটা মেণ্টৰ গ্ৰুপ গঠন কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল। ২০১১ চনৰ জুন মাহৰ আৰম্ভণিতে পশ্চিম বংগৰ মুখ্যমন্ত্ৰী মমতা বেনাৰ্জীয়ে ঘোষণা কৰিছিল যে অমৰ্ত্য সেনক মুখ্য গুৰু আৰু হাৰ্ভাৰ্ডৰ সুগতা বসুক অধ্যক্ষ হিচাপে লৈ এখন সমিতি গঠন কৰি মহাবিদ্যালয়খনৰ পৰিচালনাৰ তদাৰক আৰু পৰিৱেশন, ইয়াৰ সকলো বিষয়া আৰু অধ্যাপক সদস্য নিযুক্তি দিয়াৰ কাম আৰম্ভ কৰা হ’ব। ৰাষ্ট্ৰপতিৰ গুৰু গোটৰ[11] সদস্য হিচাপে ২০১৯ চনৰ অৰ্থনীতিৰ নোবেল বঁটা বিজয়ী অভিজিত বেনাৰ্জী, অশোকে সেন, সব্যাসচী ভট্টাচাৰ্য, নয়নজোত লাহিৰী, হিমাদ্ৰী পকৰাশী, ৰাহুল মুকেৰ্জী আৰু ইশ্বেৰ ন্যায়াধীশ আহলুৱালিয়া, স্বপন কুমাৰ চক্ৰৱৰ্তীকো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ২০১২ চনত সুকান্ত চৌধুৰীয়ে সমিতিৰ পৰা পদত্যাগ কৰে।[12]
২০১৭ চনত বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ দ্বিশতবাৰ্ষিকী উদযাপন কৰা হৈছিল৷ [13] The university had its bicentenary celebrations in 2017.[14][15][16]
বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ শাসন ব্যৱস্থা
[সম্পাদনা কৰক]পশ্চিম বংগৰ প্ৰতিখন ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৰেই প্ৰেচিডেন্সি বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নেতৃত্বত উপাচাৰ্য থাকে, যি পশ্চিম বংগৰ গৱৰ্ণৰ।[17] উপাচাৰ্যগৰাকী হৈছে শিক্ষানুষ্ঠানখনৰ শৈক্ষিক আৰু প্ৰশাসনিক মুৰব্বী। প্ৰেচিডেন্সি কলেজে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মৰ্যাদা লাভ কৰাৰ পিছতে অধ্যক্ষৰ পদৰ ঠাইত উপাচাৰ্যৰ পদটোৱে স্থান লাভ কৰে।[18] অধ্যাপিকা অনুৰাধা লোহিয়া আছিল প্ৰতিষ্ঠানটোৰ প্ৰথম স্থায়ী উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ বৰ্তমানৰ পঞ্জীয়ক ড° দেৱজ্যোতি কোনাৰ।[19]
পৰীক্ষা নিয়ন্ত্ৰক, মুখ্য লাইব্ৰেৰিয়ান, বিত্ত বিষয়া আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ ডীনৰ লগতে কলাৰ ডীন আৰু বিজ্ঞানৰ ডীন বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ আন গুৰুত্বপূৰ্ণ পদবীধাৰী। বিশ্ববিদ্যালয়খনক এটা গুৰু গোটৰ দ্বাৰা পৰিচালিত কৰা হয়। মেণ্টৰ গ্ৰুপৰ অধ্যক্ষতা কৰে হাৰ্ভাৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অ’চেনিক হিষ্ট্ৰী এণ্ড এফেয়াৰ্ছৰ গাৰ্ডিনাৰ অধ্যাপিকা চুগাটা ব’ছে। নোবেল বিজয়ী আৰু অৰ্থনীতিবিদ অমৰ্ত্য সেনে অধ্যক্ষৰ উপদেষ্টা হিচাপে কাম কৰে।[20][21]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Chakraborty, Rachana (2012). "Presidency College". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A.. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second সম্পাদনা). Asiatic Society of Bangladesh. http://en.banglapedia.org/index.php?title=Presidency_College। আহৰণ কৰা হৈছে: 24 January 2016.
- ↑ Our Bureau (2010-03-20). "The Telegraph – Calcutta (Kolkata) | Frontpage | CM beats Mamata to Presidency". Telegraphindia.com. http://www.telegraphindia.com/1100320/jsp/frontpage/story_12240219.jsp। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-08-01.
- ↑ "Presidency university gets top NAAC rating" (en ভাষাত). The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/presidency-university-gets-top-naac-rating/articleshow/56035180.cms.
- ↑ "Legacy of Presidency University" (en ভাষাত). www.presiuniv.ac.in. https://www.presiuniv.ac.in/web/presi200/legacy.php। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-06-26.
- ↑ "Presidency University" (en ভাষাত). www.presiuniv.ac.in. https://www.presiuniv.ac.in/web/introduction.php। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-06-26.
- ↑ "Presidency University" (en ভাষাত). www.presiuniv.ac.in. https://www.presiuniv.ac.in/web/presidency_history.php। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-06-26.
- ↑ "Ad Age Homepage - Ad Age" (en ভাষাত). www.adageindia.in. http://www.adageindia.in/marketing/cmo-strategy/presidency-university-takes-one-back-in-the-history-with-their-latest-campaign/amp_articleshow/56206188.cms। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-06-26.
- ↑ Presidency varsity bill gets governor's assent
- ↑ Express News Service (2010-07-24). "Presidency University legal steps complete". Express India. Archived from the original on 2016-03-09. https://web.archive.org/web/20160309054906/http://expressindia.indianexpress.com/latest-news/presidency-university-legal-steps-complete/651060/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-08-01.
- ↑ "The Telegraph - Calcutta (Kolkata) | Frontpage | Comfort factor confines Presidency to home pool". Telegraphindia.com. 2010-10-06. http://www.telegraphindia.com/1101006/jsp/frontpage/story_13024538.jsp। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-08-01.
- ↑ "Presidency Mentor Group". Archived from the original on 2019-09-11. https://web.archive.org/web/20190911140450/http://www.pmg.org.in/members.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-11-26.
- ↑ "Sukanta Chaudhuri quits". The Times of India. Archived from the original on 2013-12-02. https://web.archive.org/web/20131202224207/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-08-25/kolkata/33384950_1_sukanta-chaudhuri-mentor-group-presidency-university। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-11-26.
- ↑ "Presi guardian angel". The Telegraph, Calcutta. 2013-04-14. http://www.telegraphindia.com/1130414/jsp/bengal/story_16782140.jsp#.U2kXpXYWf-I.
- ↑ "200 Years of a Legacy". Tribune India. Archived from the original on 18 October 2019. https://web.archive.org/web/20191018074303/https://www.tribuneindia.com/news/trends/200-years-of-a-legacy/367941.html.
- ↑ "Archives with over 200-yr-old records on Presidency College inaugurated". 13 December 2022. https://www.millenniumpost.in/kolkata/archives-with-over-200-yr-old-records-on-presidency-college-inaugurated-502047। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 November 2023.
- ↑ "Presidency University, Kolkata's eminent educational institution". https://www.getbengal.com/details/presidency-university-kolkatas-eminent-educational-institution। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 November 2023.
- ↑ "Our Governor: Raj Bhavan, Kolkata". The Raj Bhavan, Kolkata. http://rajbhavankolkata.gov.in/html/ourgovernor.html#:~:text=Our%20Governor%3A%20Raj%20Bhavan%2C%20West%20Bengal%2C%20India&text=of%20West%20Bengal-,Shri%20La.,Bengal%20on%2018th%20July%2C%202022..
- ↑ "Decks cleared for re-appointing Anuradha Lohia as the VC of Presidency University". The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/education/news/decks-cleared-for-re-appointing-anuradha-lohia-as-the-vc-of-presidency-university/articleshow/64453900.cms.
- ↑ "Presi Registrar invites nominees for VC". The Telegraph. https://www.telegraphindia.com/calcutta/presi-panel-invites-nominees-for-vc-222596.
- ↑ "Quality faculty top priority: Presidency mentor group" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 2011-08-26. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/quality-faculty-top-priority-presidency-mentor-group/article2398883.ece.
- ↑ "Presidency Mentor Group to reach out to brilliant students in". Business Standard India. Press Trust of India. 2017-12-24. https://www.business-standard.com/article/pti-stories/presidency-mentor-group-to-reach-out-to-brilliant-students-in-117122400589_1.html.
শ্ৰেণী:ভাৰতৰ শৈক্ষিক প্ৰতিষ্ঠান