প্ৰকৃতি: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

ব্যাপক অৰ্থত '''প্ৰকৃতি''' ({{Lang-en|Nature}}) বুলিলে প্ৰাকৃতিক, ভৌতিক বা বস্তুতাত্বিক পৃথিৱী বা বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডক বুজায়। "প্ৰকৃতি" শব্দই ভৌতিক পৃথিৱীত ঘটি থকা পৰিঘটনাবোৰ, লগতে জীৱনক নিৰ্দেশ কৰে। প্ৰকৃতিৰ অধ্যয়ন [[বিজ্ঞান]]ৰ এটা বৃহৎ অধ্যায়। যদিও মানুহৰ কামবোৰ প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনাৰ পৰা পৃথক বুলি ভবা হয়, তথাপি মানুহো প্ৰকৃতিৰে এটা অংগ।

প্ৰকৃতিৰ ইংৰাজী ''nature'' শব্দটো লেটিন শব্দ''natura''ৰ পৰা আহৰণ কৰা হৈছে, ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে "essential qualities, innate disposition", আৰু অতীজতে ইয়াৰ আক্ষৰিক অৰ্থ আছিল "জন্ম (birth)"। ''Natura'' হৈছে গ্ৰীক শব্দ ''[[physis]]'' (φύσις)ৰ লেটিন অনুবাদ। ই প্ৰকৃততে উদ্ভিদ, প্ৰাণী আদিৰ অন্তৰ্নিহিত বৈশিষ্টবৈশিষ্ট্য আৰু পৃথিৱীৰ অন্য বৈশিষ্টৰ সৈতে সম্পৰ্কীত আছিল।<ref>An account of the pre-Socratic use of the concept of φύσις may be found in Naddaf, Gerard (2006) ''The Greek Concept of Nature'', SUNY Press. The word φύσις, while first used in connection with a plant in Homer, occurs very early in Greek philosophy, and in several senses. Generally, these senses match rather well the current senses in which the English word ''nature'' is used, as confirmed by Guthrie, W.K.C. ''Presocratic Tradition from Parmenides to Democritus'' (volume 2 of his ''History of Greek Philosophy''), Cambridge UP, 1965.</ref><ref>The first known use of ''physis'' was by [[Homer]] in reference to the intrinsic qualities of a plant: ὣς ἄρα φωνήσας πόρε φάρμακον ἀργεϊφόντης ἐκ γαίης ἐρύσας, καί μοι '''φύσιν''' αὐτοῦ ἔδειξε. (So saying, Argeiphontes [=Hermes] gave me the herb, drawing it from the ground, and showed me its '''nature'''.) ''[[Odyssey]]'' 10.302–03 (ed. A.T. Murray). (The word is dealt with thoroughly in Liddell and Scott's ''[http://archimedes.fas.harvard.edu/pollux Greek Lexicon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110305235638/http://archimedes.fas.harvard.edu/pollux/ |date=March 5, 2011 }}''.) For later but still very early Greek uses of the term, see earlier note.</ref> সামগ্ৰকভাবে প্ৰকৃতিৰ ধাৰণাটোত, ভৌতিক [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]]ক বুজায়।<ref>Isaac Newton's [[Philosophiae Naturalis Principia Mathematica]] (1687), for example, is translated "Mathematical Principles of Natural Philosophy", and reflects the then-current use of the words "[[natural philosophy]]", akin to "systematic study of nature"</ref> "ভৌতিক" শব্দৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় যে ১৫ শতিকাৰ মাজভাগত ইয়াৰ সমাৰ্থক হিচাপে "প্ৰাকৃতিক" শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

বৰ্তমান প্ৰকৃতি শব্দ বিশেষকৈ ভূগোল আৰু বন্য জীৱন বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জীৱিত উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ সাধাৰণ বৈশিষ্টবৈশিষ্ট্য বুজাবলৈও প্ৰকৃতি শব্দৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কেতিয়াবা পৃথিৱীৰ কোনো বস্তুৰ স্থিতি অথবা পৰিবৰ্তন বুজাবলৈও ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যেনে বতৰ, পৃথিৱীৰ ভূগোল আদি। ইয়াক প্ৰায়ে "[[প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ]]" বা [[বন্য জীৱন]]—বন্য প্ৰাণী, শিল, হাবি−বননি, আৰু সাধাৰণতে মানুহৰ হস্তক্ষেপ নথকা সকলো বস্তুকে বুজায়। উদাহৰণ স্বৰূপে উদ্যোগত উৎপাদিত সামগ্ৰীসমূহ আৰু মানুহৰ অৰিহনা থকা বস্তুসমূহক প্ৰকৃতিৰ অংশ হিচাপে ধৰা নহয়। পৰম্পৰাগত ধাৰণাত প্ৰাকৃতিক বস্তু আৰু কৃত্ৰিম বস্তুৰ স্পষ্ট পাৰ্থক্যৰ ব্যখ্যা দেখিবলৈ পোৱা যায়, মানুহৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত বা উৎপাদিত বস্তু সমূহক কৃত্ৰিম বুলি গণ্য কৰা হয়। কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত প্ৰাকৃতিক শব্দটো [[অপ্ৰাকৃতিক]] বা [[অতিপ্ৰাকৃতিক]]ৰ পৰা পাৰ্থক্য দেখুৱাবলৈও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

[[File:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|left|১৯৭২ চনত এপল' ১৭ মহাকাশ যানে তোলা পৃথিৱীৰ চিত্ৰ। ]]

পৃথিৱীৰ [[ভূত্বক|উপৰিভাগ]] একাধিক কঠিন স্তৰত বিভক্ত। এইবোৰক [[ভূত্বকীয় পাত]] বোলা হয়। কোটি কোটি বছৰ ধৰি এইবোৰ পৃথিৱীৰ উপৰিভাগত আছে। পৃথিৱীতলৰ প্ৰায় ৭১% লৱণযুক্ত জলৰ মহাসাগৰৰ দ্বাৰা আবৃত।<ref>National Oceanic and Atmospheric Administration. "Ocean". NOAA.gov.</ref> অৱশিষ্টাংশ গঠিত হৈছে [[মহাদেশ]] আৰু অসংখ্য দ্বীপৰ দ্বাৰা। স্থলভাগতো আছে অজস্ৰ হ্ৰদ আৰু পানীৰ অন্যান্য উৎস। এইবোৰৰ দ্বাৰাই গঠিত হৈছে বিশ্বৰ [[জলভাগ]]। জীৱনধাৰণৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় তৰল পানী এই গ্ৰহৰ ভূত্বকৰ কোনো ঠাইতে সমভাৰ অৱস্থাত পোৱা নাযায়। পৃথিৱীৰ ভৌগোলিক মেৰু সদায়ে কঠিন বৰফ বা সামুদ্ৰিক বৰফেৰে আবৃত থাকে। পৃথিৱীৰ অভ্যন্তৰভাগ সৰ্বদা ক্ৰিয়াশীল। এই অংশ এক আপেক্ষিকভাবে কঠিন মেণ্টেলৰ শকত স্তৰ, এক তৰল বহিঃকেন্দ্ৰ আৰু এক কঠিন লৌহ অন্তঃকেন্দ্ৰৰ দ্বাৰা গঠিত।

মহাবিশ্বৰ অন্যান্য বস্তুৰ সৈতে পৃথিৱীৰ সম্পৰ্ক বিদ্যমান। বিশেষকৈ সূৰ্য আৰু চন্দ্ৰৰ সৈতে এই গ্ৰহৰ বিশেষ সম্পৰ্ক আছে। বৰ্তমানে পৃথিৱী নিজ কক্ষপথত প্ৰায় ৩৬৫.২৬ [[সৌৰদিন|সৌৰদিনত]] বা এক [[নক্ষত্ৰ বৰ্ষ|নক্ষত্ৰ বৰ্ষত]] সূৰ্যক প্ৰদক্ষিণ কৰে।<ref>Yoder, Charles F. (1995). T. J. Ahrens, ed. Global Earth Physics: A Handbook of Physical Constants. Washington: American Geophysical Union. p. 8.</ref> পৃথিৱী নিজ অক্ষৰ ৬৬.১/২ ডিগ্ৰি কোণত হালি আছে। ইয়াৰ ফলত এক [[বিষুৱীয় বছৰ]] (৩৬৫.২৪ সৌৰদিন) সময়কালৰ ভিতৰত এই বিশ্বৰ বুকুত ঋতুপৰিবৰ্তন ঘটি থাকে।<ref>Williams, David R. (2004-09-01). "Earth Fact Sheet".</ref> পৃথিৱীৰ একমাত্ৰ বিদিত [[প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহ]] হল চন্দ্ৰ। ৪.৩৫ বিলিয়ন বছৰ আগত ই পৃথিৱীক প্ৰদক্ষিণ কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। চন্দ্ৰৰ গতিৰ ফলতেই পৃথিৱীত সামুদ্ৰিক [[জোৱাৰ−ভাঁটা]] হয় আৰু পৃথিৱীৰ কক্ষৰ ঢাল সুস্থিত থাকে। চন্দ্ৰৰ গতিয়ে ধীৰে ধীৰে পৃথিৱীৰ গতিক কমাই আনিছে। ৩.৮ বিলিয়নৰ পৰা ৪.১ বিলিয়ন বছৰৰ ভিতৰত পৰবৰ্তী মহাসংঘৰ্ষৰ সময়ত একাধিক গ্ৰহাণুৰ সৈতে পৃথিৱীৰ সংঘৰ্ষত গ্ৰহৰ উপৰিভাগৰ পৰিৱেশৰ উল্লেখযোগ্য পৰিবৰ্তন সাধিত হৈছিল।

গ্ৰহৰ [[খনিজ]] সম্পদ আৰু জৈৱ সম্পদ উভয়ই মানৱজাতিৰ জীৱনধাৰণৰ বাবে অপৰিহাৰ্য।