বিশ্ব উচ্চ ৰক্তচাপ দিৱস
| বিশ্ব উচ্চৰক্তচাপ দিৱস | |
|---|---|
 | |
| প্ৰকাৰ | আন্তৰ্জাতিক |
| তাৰিখ | ১৭ মে’ |
| উদযাপন | নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সজাগতা সৃষ্টি |
| অৱধি | এদিন |
| সংঘটন | বাৰ্ষিক |
বিশ্ব উচ্চ ৰক্তচাপ দিৱস (ইংৰাজী: World Hypertension Day) হৈছে উচ্চ ৰক্তচাপ প্ৰতিৰোধ, ধৰা পেলোৱা আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে সজাগতা আৰু প্ৰচাৰৰ উদ্দেশ্যে প্ৰতি ১৭ মে' তাৰিখে পালন কৰা এক দিৱস।[1] উচ্চ ৰক্তচাপ হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ হোৱাৰ প্ৰধান বিপদজনক কাৰক।
প্ৰেক্ষাপট[সম্পাদনা কৰক]
সমগ্ৰ বিশ্বতে এক বিলিয়নতকৈ অধিক লোক উচ্চ ৰক্তচাপ (উচ্চ ৰক্তচাপ) ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ জীয়াই আছে। এই ৰোগ বিশ্বজুৰি হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ আৰু অকাল মৃত্যুৰ এটা প্ৰধান কাৰণ। উচ্চ ৰক্তচাপৰ বোজা কম আৰু মধ্যম আয়ৰ দেশসমূহত অসমতাপূৰ্ণভাৱে থকা দেখা যায়, য’ত ৰোগীৰ সংখ্যা দুই তৃতীয়াংশ। ইয়াৰ উপৰিও উচ্চ ৰক্তচাপত আক্ৰান্ত হৈ থকা প্ৰায় আধা সংখ্যক লোকে নিজৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে অজ্ঞাত। সেয়ে তেওঁলোকৰ পৰিহাৰ কৰিব পৰা চিকিৎসাজনিত জটিলতা আৰু মৃত্যুৰ আশংকা থাকে।
২০২৫ চনৰ ভিতৰত উচ্চ ৰক্তচাপৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ ২৫% হ্ৰাস কৰাৰ বিশ্বব্যাপী লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু আমেৰিকাৰ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু প্ৰতিৰোধ কেন্দ্ৰই ২০১৬ চনত গ্ল’বেল হাৰ্টছ ইনিচিয়েটিভ আৰম্ভ কৰে (ধঁপাত নিয়ন্ত্ৰণ), সক্ৰিয় (শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপ বৃদ্ধি কৰা), SHAKE (নিমখৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰা) আৰু REPLACE (ট্ৰেন্স ফেট নিৰ্মূল কৰা) – এই পদক্ষেপৰ লক্ষ্য হৈছে বিশ্বজুৰি হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰা।
উচ্চ ৰক্তচাপ[সম্পাদনা কৰক]
উচ্চ ৰক্তচাপ (HTN, HT বা HBP) হৈছে দীৰ্ঘম্যাদী চিকিৎসাজনিত অৱস্থা য'ত ধমনীসমূহৰ ৰক্তচাপ স্থায়ীভাৱে বৃদ্ধি পায়।[2] উচ্চ ৰক্তচাপৰ সাধাৰণতে লক্ষণ দেখা নাযায়।[3] অৱশ্যে ই ষ্ট্ৰোক, ক'ৰ'নাৰী ধমনী ৰোগ, হৃদযন্ত্ৰৰ বিকলতা, অলিন্দৰ ফিব্ৰিলেচন, পেৰিফেৰেল ধমনী ৰোগ, দৃষ্টিশক্তি হেৰুৱা, দীৰ্ঘদিনীয়া বৃক্কৰ ৰোগ আৰু ডিমেনচিয়াৰ বাবে এটা প্ৰধান বিপদজনক কাৰক।[4][5][6][7] বিশ্বজুৰি উচ্চ ৰক্তচাপ অকাল মৃত্যুৰ এটা প্ৰধান কাৰণ।[8]
প্ৰাথমিক উচ্চ ৰক্তচাপ[সম্পাদনা কৰক]
জিন আৰু পাৰিবেশিক কাৰকৰ জটিল বিনিময়ৰ ফলত উচ্চ ৰক্তচাপ হয়। ৰক্তচাপত অলপ-অচৰপ প্ৰভাৱ পেলোৱা বহু জিনীয় কাৰকৰ লগতে[9] বেছি প্ৰভাৱ পেলোৱা কিছুমান দুৰ্লভ জিনীয় কাৰকো চিনাক্ত কৰা হৈছে।[10] GWAS অধ্যয়নে ৰক্তচাপৰ লগত সম্পৰ্ক থকা ৩৫টা জিনীয় স্থান বিচাৰি উলিয়াইছে।[11]
গৌণ উচ্চ ৰক্তচাপ[সম্পাদনা কৰক]
গৌণ উচ্চ ৰক্তচাপৰ নিৰ্দিষ্ট কাৰণ থাকে। ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰধান হৈছে বৃক্কৰ ৰোগ। আন্তঃশ্ৰাৱী ৰোগ যেনে কুশ্বিং ছীন্দ্ৰ'ম, হাইপাৰথাইৰইডিজম, হাইপ'থাইৰইডিজম, এক্ৰ'মেগেলী, ক'ন ছীন্ড্ৰ'ম, হাইপাৰপাৰাথাইৰইডিজম আৰু ফিঅ'ক্ৰম'চাইট'মাৰ ফলতো উচ্চ ৰক্তচাপ হয়।[12] আন কাৰকৰ ভিতৰত মেদবহুলতা, স্লীপ এপ্নিয়া, গৰ্ভধাৰণ, অত্যধিক মদ্যপান, কিছুমান দৰব আদিলৈ আঙুলিয়াব পাৰি।[13] খোৱা পানীত বেছি আৰ্ছেনিক থাকিলে ৰক্তচাপ বাঢ়ে বুলি প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।[14][15]
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ "World Hypertension Day". Paho. https://www.paho.org/en/world-hypertension-day। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 May 2023.
- ↑ Medical sciences (2 সম্পাদনা). 2014. পৃষ্ঠা. 562. ISBN 9780702052491. https://books.google.com/books?id=K21_AwAAQBAJ.
- ↑ "High Blood Pressure Fact Sheet". CDC. 19 February 2015. https://www.cdc.gov/dhdsp/data_statistics/fact_sheets/fs_bloodpressure.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 March 2016.
- ↑ "Global burden of cardiovascular disease and stroke: hypertension at the core". The Canadian Journal of Cardiology খণ্ড 31 (5): 569–571. May 2015. doi:10.1016/j.cjca.2015.01.009. PMID 25795106.
- ↑ Global atlas on cardiovascular disease prevention and control (1st সম্পাদনা). প্ৰকাশক Geneva: World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. 2011. পৃষ্ঠা. 38. ISBN 9789241564373. http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241564373_eng.pdf?ua=1.
- ↑ "Treatment options and considerations for hypertensive patients to prevent dementia". Expert Opinion on Pharmacotherapy খণ্ড 18 (10): 989–1000. July 2017. doi:10.1080/14656566.2017.1333599. PMID 28532183.
- ↑ "Modifiable Risk Factors and Atrial Fibrillation". Circulation খণ্ড 136 (6): 583–596. August 2017. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.116.023163. PMID 28784826.
- ↑ "Hypertension" (en ভাষাত). World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-13.
- ↑ Ehret GB; Munroe PB; Rice KM et al. (October 2011). "Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk". Nature খণ্ড 478 (7367): 103–09. doi:10.1038/nature10405. PMID 21909115.
- ↑ Lifton, RP; Gharavi, AG, Geller, DS (2001-02-23). "Molecular mechanisms of human hypertension". Cell খণ্ড 104 (4): 545–56. doi:10.1016/S0092-8674(01)00241-0. PMID 11239411.
- ↑ Kato, Norihiro; Loh, Marie; Takeuchi, Fumihiko; Verweij, Niek; Wang, Xu; Zhang, Weihua; Kelly, Tanika N.; Saleheen, Danish et al. (2015-11-01). "Trans-ancestry genome-wide association study identifies 12 genetic loci influencing blood pressure and implicates a role for DNA methylation". Nature Genetics খণ্ড 47 (11): 1282–93. doi:10.1038/ng.3405. ISSN 1546-1718. PMID 26390057.
- ↑ Dluhy RG, Williams GH eds (1998). "Endocrine hypertension". Williams textbook of endocrinology (9th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Philadelphia; Montreal: W.B. Saunders. পৃষ্ঠা. 729–49. ISBN 0721661521.
- ↑ Grossman E, Messerli FH; Messerli (January 2012). "Drug-induced Hypertension: An Unappreciated Cause of Secondary Hypertension". Am. J. Med. খণ্ড 125 (1): 14–22. doi:10.1016/j.amjmed.2011.05.024. PMID 22195528.
- ↑ Jieying Jiangএক্সপ্ৰেছন ত্ৰুটী: অপৰিচিত শব্দ "etal" (August 2015). "Association between Arsenic Exposure from Drinking Water and Longitudinal Change in Blood Pressure among HEALS Cohort Participants". Environmental Health Perspectives খণ্ড 123 (8). doi:10.1289/ehp.1409004. PMID 25816368.
- ↑ Abhyankar, LN; Jones, MR; Guallar, E; Navas-Acien, A (April 2012). "Arsenic exposure and hypertension: a systematic review.". Environmental Health Perspectives খণ্ড 120 (4): 494–500. doi:10.1289/ehp.1103988. PMID 22138666.