বৈকাল হ্ৰদ

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
বৈকাল হ্ৰদ (Lake Baikal)
অৱস্থান Siberia, Russia
স্থানাংক 53°30′N 108°0′E / 53.5°N 108°E / 53.5; 108স্থানাংক: 53°30′N 108°0′E / 53.5°N 108°E / 53.5; 108
Primary inflows Selenge, Barguzin, Upper Angara
Primary outflows Angara
Catchment area 5,60,000 বৰ্গ কি.মি. (5.60000000×1011 বৰ্গ মিটাৰ)
Basin countries Russia and Mongolia
Max. length 636 km (395 মাইল)
Max. width 79 km (49 মাইল)
Surface area 31,722 বৰ্গ কি.মি. (3.1722×1010 বৰ্গ মিটাৰ)[1]
Average depth 744.4 মিটাৰ (2,442 ফুট)[1]
Max. depth 1,642 মিটাৰ (5,387 ফুট)[1]
Water volume সাঁচ:Convert/km3[1]
Residence time 330 years[2]
Shore length1 2,100 km (1,300 মাইল)
Surface elevation 455.5 মিটাৰ (1,494 ফুট)
Frozen January–May
Islands 27 (Olkhon)
Settlements Irkutsk
1 Shore length is not a well-defined measure.

বৈকাল হ্ৰদ (ৰুছ: о́зеро Байка́л, tr. Ozero Baykal; IPA: [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl]; সাঁচ:Lang-bxr, মঙ্গোলিয়: Байгал нуур, Baygal nuur, meaning "nature lake";[3]) ৰাছিয়াৰ দক্ষিণ ছাইবেৰিয়াত অৱস্থিত এটা হ্ৰদ৷ ইয়াৰ উত্তৰ-পশ্চিমে Irkutsk Oblast আৰু পূব-দক্ষিণে বুৰিয়াট ৰিপাব্লিক (Buryat Republic) অৱস্থিত ৷

বৈকাল হ্ৰদ সমগ্ৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে আয়তনৰ ফালৰ পৰা সৰ্ববৃহৎ নিৰ্মল পানীৰ হ্ৰদ (freshwater lake) ৷ এই হ্ৰদে বিশ্বৰ প্ৰায় ২০% নিৰ্মল আৰু গোট নমৰা পানী (unfrozen surface fresh water.) ধৰি ৰাখিছে ৷[4][5] এই হ্ৰদৰ গভীৰতা 1,642 মিটাৰ (5,387 ফুট)[1] যাৰ বাবে ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ গভীৰ হ্ৰদ বুলিও স্বীকৃত ৷[6] তাৰোপৰি এই হ্ৰদক বিশ্বৰ আটাইতকৈ পৰিস্কাৰ বা নিৰ্মল[7] আৰু ২৫ মিলিয়ন বৰ্ষৰ পূৰ্বে সৃষ্টি হোৱাৰ বাবে আটাইতকৈ প্ৰাচীন[8][9] হ্ৰদ ৰূপে স্বীকৃতি দিয়া হয় ৷ কালি (surface area) ৰ দিশৰ পৰা ইয়াৰ স্থান বিশ্বৰ ভিতৰত সপ্তম ৷ সাঁচ:Convert/km3 পানীৰে[1] এই হ্ৰদে উত্তৰ আমেৰিকাৰ বৃহৎ হ্ৰদ (Great Lakes) সমূহতকৈও অধিক পানী ধৰি ৰাখিছে ৷[10]

ইতিহাস[সম্পাদনা কৰক]

টাংগান্যিকা হ্ৰদৰ দৰেই বৈকাল হ্ৰদৰো এক প্ৰাচীন প্ৰাচীৰ উপত্যকা (ancient rift valley) ৰূপে সৃষ্টি হৈছিল ৷ সেইসময়ত ইয়াৰ কালি আছিল 31,722 বৰ্গ কি.মি. (12,248 বৰ্গ মাইল) ৷

গুৰুত্ব[সম্পাদনা কৰক]

বৈকাল হ্ৰদ প্ৰায় ১,৭০০ বিভিন্ন উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ গৃহভূমি ৷ ইয়াৰে দুই-তৃতীয়াংশ জীৱ পৃথিৱীৰ অন্য কোনো ঠাইতে পোৱা নাযায় ৷[11] ১৯৯৬ চনত এই হ্ৰদক ইউনেস্কই ৱৰ্ল্ড হেৰিটেজ ছাইট ৰূপে স্বীকৃতি দিয়ে ৷[12] এই হ্ৰদ বুৰিয়াট জনজাতি (Buryat tribes) ৰো গৃহভূমি৷[13][14] এই লোকসকলৰ প্ৰধান বৃত্তি পশুপালন৷ [14] এই অঞ্চলত সৰ্বনিম্ন তাপমাত্ৰা সাঁচ:Convert/−1 °C (−2 °F) আৰু সৰ্বোচ্চ তাপমাত্ৰা 14 °C (57 °F).[15]

আলোকচিত্ৰৰ ভঁৰাল[সম্পাদনা কৰক]

তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 "A new bathymetric map of Lake Baikal. MORPHOMETRIC DATA. INTAS Project 99-1669.Ghent University, Ghent, Belgium; Consolidated Research Group on Marine Geosciences (CRG-MG), University of Barcelona, Spain; Limnological Institute of the Siberian Division of the Russian Academy of Sciences, Irkutsk, Russian Federation; State Science Research Navigation-Hydrographic Institute of the Ministry of Defense, St.Petersburg, Russian Federation". Ghent University, Ghent, Belgium. http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 July 2009. 
  2. M.A. Grachev. "On the present state of the ecological system of lake Baikal". Lymnological Institute, Siberian Division of the Russian Academy of Sciences. http://lin.irk.ru/grachev/eng/introduction.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 July 2009. 
  3. Altangerel Damdinsuren, English to Mongolian Dictionary (1998) Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals, London, John Murray, page 173
  4. "Lake Baikal: the great blue eye of Siberia". CNN. Archived from the original on 11 October 2006. http://web.archive.org/web/20061011114225/http://www.cnn.com/SPECIALS/2000/russia/story/train/lake.baikal/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 October 2006. 
  5. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; oddities নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  6. "Deepest Lake in the World". geology.com. http://geology.com/records/deepest-lake.shtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 August 2007. 
  7. Jung, J.; Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N. and Moore, M. (2004). "Diel vertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size". In Smirnov, A.I.; Izmest'eva, L.R.. Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrosphere in mountainous areas. "Nauka", Novosibirsk, Russia. পৃষ্ঠা. 131–140. http://www.wellesley.edu/Biology/Faculty/Mmoore/Content/JUNG_et_al_2004.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  8. Fact Sheet: Lake Baikal — A Touchstone for Global Change and Rift Studies, July 1993 (accessed 4 December 2007)
  9. "Lake Baikal – UNESCO World Heritage Centre". http://whc.unesco.org/en/list/754। আহৰণ কৰা হৈছে: 5 October 2012. 
  10. 1001 natural wonders : you must see before you die. preface by Koichiro Mastsuura (2009 সম্পাদনা). প্ৰকাশক London: Cassell Illustrated. 2010. পৃষ্ঠা. 620. ISBN 9781844036745. 
  11. "Russia". Russia. Encyclopædia Britannica Online. 2007. http://www.britannica.com/ebi/article-207539। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 July 2007. 
  12. "Lake Baikal — World Heritage Site". World Heritage. http://whc.unesco.org/en/list/754। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 January 2007. 
  13. M. Hammer and T. Karafet (1995). "DNA & the peopling of Siberia". Smithsonian Institution. http://www.mnh.si.edu/arctic/html/peopling_siberia.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  14. 14.0 14.1 S. Hudgins (2003) (PDF). The Other Side of Russia: A Slice of Life in Siberia and the Russian Far East. Texas A&M University Press. http://www.tamupress.com/product/Other-Side-of-Russia,4080.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  15. Fefelov, I.; Tupitsyn, I. (August 2004). "Waders of the Selenga delta, Lake Baikal, eastern Siberia" (PDF). Wader Study Group Bulletin খণ্ড 104: 66–78. http://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/iwsgb/v104/p00066-p00078.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 

বাহ্যিক সংযোগ[সম্পাদনা কৰক]