বৈদিক গণিত
| বৈদিক গণিত | |
|---|---|
| লেখক | ভাৰতী কৃষ্ণ তীৰ্থ |
| দেশ | ভাৰত |
| বিষয় | মৌখিক গণনা |
| প্ৰকাশক | মতিলাল বানাৰসীদাস |
| প্ৰকাশ | ১৯৬৫ |
| আই.এচ.বি.এন. | 978-8120801646 |
| অ.চি.এল.চি নং | 217058562 |
বৈদিক গণিত (ইংৰাজী: Vedic Mathematics) হ'ল এখন গণিতৰ বিভিন্ন সূত্ৰ থকা এখন গ্ৰন্থ যাৰ সহায়ত কিছুমান পাটিগণিতীয় অংক সহজে কৰিব পৰা যায়। এই গ্ৰন্থখন ১৯৬৫ চনত স্বামী শ্ৰী ভাৰতী কৃষ্ণ তীৰ্থই লিখি প্ৰকাশিত কৰিছিল।[1] গ্ৰন্থখনত মুঠতে ১৬টা সূত্ৰ আছে যাৰ সহায়ত ডাঙৰ ডাঙৰ পূৰণ হৰণ সহজে কৰিব পৰা যায়। লেখকৰ মতে এই সূত্ৰ আৰু উপসূত্ৰসমূহ হিন্দু ধৰ্ম গ্ৰন্থ বেদসমূহৰ পৰা লোৱা।[2] কিন্তু লেখকৰ এই দাবী তেতিয়াৰ পৰাই বহুত গৱেষকে অগ্ৰাহ্য কৰি আহিছে।[3] ভাৰতী কৃষ্ণ তীৰ্থই এই সূত্ৰসমূহৰ প্ৰকৃত উৎসসমূহৰ তথ্য দিয়াত ব্যৰ্থ হৈছিল। গৱেষকসকলে এই সূত্ৰসমূহৰ সংযোগ পুৰণি বৈদিক সময়ত প্ৰচলিত ভাৰতীয় গণিতৰ লগত নাই বুলিয়েই ক'ব বিচাৰে আৰু এই সূত্ৰসমূহক ক্ষিপ্ৰভাবে পাটিগণিতীয় অংক কৰিব পৰা কিছুমান কৌশল বুলি ক'ব বিচাৰে।
গ্ৰন্থ সূচী[সম্পাদনা কৰক]
বৈদিক গণিতত মুঠতে ১৬টা সূত্ৰ আৰু ১৩টা উপসূত্ৰ আছে।[2][4] এই সূত্ৰ উপসূত্ৰসমূহৰ যোগেদি পূৰণ হৰণৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বৰ্গমূল নিৰ্ণয়, বিভাজ্যতা নিৰ্ণয় আদিও কৰিব পাৰি। ইয়াৰ লগতে গ্ৰন্থখনত এলজেব্ৰা, জ্যামিতি কেলকুলাচ্ আদিৰো উল্লেখ আছে।[2]
প্ৰকাশনৰ ইতিহাস আৰু পুনৰ্মুদ্ৰণ[সম্পাদনা কৰক]
কৃষ্ণ তীৰ্থৰ মৃত্যুৰ পাঁচ বছৰৰ পিছত অৰ্থাৎ ১৯৬৫ চনত প্ৰথম প্ৰকাশ পোৱা এই গ্ৰন্থখন মূলতঃ ৩৬৭ পৃষ্ঠাৰ চল্লিশটা অধ্যায়ৰে গঠিত আৰু ইয়াত তেওঁৰ বক্তৃতাৰ জৰিয়তে তেওঁ প্ৰচাৰ কৰা গাণিতিক কৌশলসমূহ সামৰি লৈছিল।[5] গ্ৰন্থখনৰ তীৰ্থৰ শিষ্য মঞ্জুলা ত্ৰিবেদীৰ প্ৰস্তাৱনাত কোৱা হৈছে যে তেওঁ প্ৰথমে ১৬টা খণ্ড লিখিছিল, (প্ৰতিটো সূত্ৰৰ বাবে এটাকৈ খণ্ড) কিন্তু প্ৰকাশৰ পূৰ্বে পাণ্ডুলিপিসমূহ হেৰাই যায়। এই গ্ৰন্থখনৰ ৰচনাকাল ১৯৫৭ চন বুলি ধৰা হৈছে।[5][6][7]:10 টাইপোগ্ৰাফিক সংশোধনৰ বাবে ১৯৭৫ আৰু ১৯৭৮ চনত গ্ৰন্থখনৰ পুনৰ্মুদ্ৰণ প্ৰকাশ কৰা হয়।[8] ১৯৯০ চনৰ পৰা কেইবাটাও পুনৰ্মুদ্ৰণ প্ৰকাশ পাইছে।[7]:6
মূলসুঁতিৰ শিক্ষাৰ সৈতে একত্ৰীকৰণ[সম্পাদনা কৰক]
ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টি (বিজেপি) নামৰ সোঁপন্থী হিন্দু জাতীয়তাবাদী ৰাজনৈতিক দল এটা ক্ষমতালৈ অহাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে এই গ্ৰন্থখন মধ্যপ্ৰদেশ আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল আৰু শিক্ষা-ব্যৱস্থাত ভাৰতীয় হিন্দুত্ববাদৰ প্ৰভাৱ বিস্তাৰৰ উদ্দেশ্যে বিষয়টো বাছি লোৱা হৈছিল।[7]:6[9][10][11] দিননাথ বাত্ৰাই বৈদিক গণিতক ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা গৱেষণা আৰু প্ৰশিক্ষণ পৰিষদৰ (এনচিইআৰটি) পাঠ্যক্ৰমত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ বাবে এক দীঘলীয়া অভিযান চলাইছিল।[12] তাৰ পিছত এনচিইআৰটিৰ পৰা বৈদিক গণিতক কেইবাটাও ফ্ৰিঞ্জ ছ্যুডো-বৈজ্ঞানিক বিষয় (বৈদিক জ্যোতিষ আৰু অন্যান্য)ৰ সৈতে মানক শৈক্ষিক পাঠ্যক্ৰমত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ প্ৰস্তাৱ আহিছিল। এচ. জি. ডানিৰ নেতৃত্ব তথা ৰাজনৈতিক দলৰ সমৰ্থিত কেইবাজনো শিক্ষাবিদ আৰু গণিতজ্ঞই পূৰ্বতে আলোচনা কৰা যুক্তিৰ ভিত্তিত এই প্ৰচেষ্টাসমূহৰ বিৰোধিতা কৰি এই পদক্ষেপক হিন্দুত্ববাদৰ ৰাজনৈতিকভাৱে নিৰ্দেশিত প্ৰচেষ্টা বুলি সমালোচনা কৰাৰ পিছত এই সমগ্ৰ পৰিকল্পনাটো স্থগিত ৰখা হৈছিল।[13][14][15][16][17] সমান্তৰাল চৰকাৰী প্ৰতিবেদনসমূহেও ইয়াক আধুনিকীকৰণৰ বাবে মাদ্ৰাছা শিক্ষা ব্যৱস্থাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পোষকতা কৰিছিল।[18] ২০১৪ চনত বিজেপি পুনৰ ক্ষমতালৈ অহাৰ পিছত তিনিখন বিশ্ববিদ্যালয়ে এই বিষয়ত পাঠ্যক্ৰম আগবঢ়াবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ বিপৰীতে বিষয়টোৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এটা টেলিভিছন চেনেলো আৰম্ভ কৰে; এই বিষয়টোৰ বাবে উদাৰ শিক্ষা আৰু গৱেষণা অনুদানো আবণ্টন দিয়া হৈছে।[19][20][21][22]
তথ্য সূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ Dani, SG (22 November 1993). "Myths and reality : On 'Vedic mathematics'". TIFR. https://www.tifr.res.in/~vahia/dani-vmsm.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 November 2022.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Bharti Krishna, Tirtha (1981). Agrawala, V.S.. ed. Vedic Mathematics. প্ৰকাশক Motilal Banarsidass, Bungalow Road, Jawahar Nagar. Delhi-110007.: Narendra Prakash Jain.
- ↑ Cooke, Roger L. (2013). "Overview of Mathematics in India". The history of mathematics : a brief course. প্ৰকাশক Hoboken, N.J.: Wiley. পৃষ্ঠা. 212. ISBN 978-1-118-46029-0. OCLC 865012817.
- ↑ S. G. Dani (December 2006). "Myths and reality : On ‘Vedic mathematics’".
- Originally published in Dani, S. G. (1993). "'Vedic Mathematics': Myth and Reality". Economic and Political Weekly খণ্ড 28 (31): 1577–1580. ISSN 0012-9976. https://www.epw.in/journal/1993/31/perspectives/vedic-mathematics-myth-and-reality.html.
- Near-simultaneously, as a 2-part article in Frontline, 22 October and 5 November 1993.
- An updated version appears in Kandasamy and Smarandache (2006).
- ↑ 5.0 5.1 S. G. Dani (December 2006). "Myths and reality : On ‘Vedic mathematics’".
- Originally published in Dani, S. G. (1993). "'Vedic Mathematics': Myth and Reality". Economic and Political Weekly খণ্ড 28 (31): 1577–1580. ISSN 0012-9976. https://www.epw.in/journal/1993/31/perspectives/vedic-mathematics-myth-and-reality.html.
- Near-simultaneously, as a 2-part article in Frontline, 22 October and 5 November 1993.
- An updated version appears in Kandasamy and Smarandache (2006).
- ↑ Bal, Hartosh Singh (12 August 2010). "The Fraud of Vedic Maths". The Open. https://openthemagazine.com/art-culture/the-fraud-of-vedic-maths/। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 November 2019.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 W.B. Vasantha Kandasamy; Florentin Smarandache (December 2006). Vedic Mathematics: Vedic Or Mathematics: A Fuzzy and Neutrosophic Analysis. American Research Press. ISBN 978-1-59973-004-2. https://arxiv.org/ftp/math/papers/0611/0611347.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 May 2013.
- ↑ Biographical sketch by Manjula Trivedi, 1965 in book Vedic Mathematics, pages x, xi.
- ↑ Nanda, Meera (2000). "The Science Wars in India". The Sokal Hoax: The Sham that Shook the Academy. University of Nebraska Press. পৃষ্ঠা. 206–213. ISBN 9780803219243. https://books.google.com/books?id=QkcuQFBXLFQC.
- ↑ Behera, Navnita Chadha (1 July 1996). "Perpetuating the divide: Political abuse of history in South Asia". Contemporary South Asia খণ্ড 5 (2): 191–205. doi:10.1080/09584939608719789. ISSN 0958-4935.
- ↑ Pijl, Kees Van Der (2010). "Warrior Heroes in the Indo-European Lineage". The Foreign Encounter in Myth and Religion: Modes of Foreign Relations and Political Economy. 2. Pluto Press. পৃষ্ঠা. 98. doi:10.2307/j.ctt183h05v.7. ISBN 978-0-7453-2316-9.
- ↑ Taylor, McComas (2 October 2014). "Hindu Activism and Academic Censorship in India". South Asia: Journal of South Asian Studies খণ্ড 37 (4): 717–725. doi:10.1080/00856401.2014.956679. ISSN 0085-6401.
- ↑ "Neither Vedic Nor Mathematics A statemant signed by SG Dani and other Indian scientists". www.sacw.net. Archived from the original on 3 August 2013. https://web.archive.org/web/20130803124806/http://www.sacw.net/DC/CommunalismCollection/ArticlesArchive/NoVedic.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 October 2019.
- ↑ "Legitimisation of Vedic mathematics, astrology opposed" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 14 August 2001. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-miscellaneous/tp-others/legitimisation-of-vedic-mathematics-astrology-opposed/article27971872.ece.
- ↑ "Stop this Fraud on our Children". archives.peoplesdemocracy.in. Archived from the original on 2016-03-14. https://web.archive.org/web/20160314160716/https://archives.peoplesdemocracy.in/2001/aug19/aug192k1_education1.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 October 2019.
- ↑ Hasan, Mushirul (1 December 2002). "The BJP's intellectual agenda: Textbooks and imagined history". South Asia: Journal of South Asian Studies খণ্ড 25 (3): 187–209. doi:10.1080/00856400208723498. ISSN 0085-6401.
- ↑ Kurien, Prema A. (2007). "Re-visioning Indian History: Internet Hinduism". A place at the multicultural table the development of an American Hinduism. Rutgers University Press. পৃষ্ঠা. 164. ISBN 9780813540559. OCLC 703221465. Archived from the original on 2019-10-21. https://muse.jhu.edu/chapter/620190। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-09-22.
- ↑ Sikand, Yoginder (2009). "Voices for Reform in the Indian Madrasas". In Noor, Farish A.. The madrasa in Asia : political activism and transnational linkages. ISIM Series on Contemporary Muslim Societies. Amsterdam University Press. পৃষ্ঠা. 61. ISBN 978-81-7304-837-1. OCLC 912632940.
- ↑ Nelson, Dean (7 January 2015). "India's next gift to the world could be Vedic mathematics" (en-GB ভাষাত). Daily Telegraph. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/india/11331533/Indias-next-gift-to-the-world-could-be-Vedic-mathematics.html.
- ↑ Nussbaum, Martha Craven (2008). The Clash Within : Democracy, Religious Violence, and India's Future.. Harvard University Press. পৃষ্ঠা. 222. ISBN 9780674030596. OCLC 1006798430. Archived from the original on 2019-10-21. https://web.archive.org/web/20191021152654/https://www.questia.com/read/120041069/the-clash-within-democracy-religious-violence। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-09-22.
- ↑ Nanda, Meera (2005). "Postmodernism, Hindu Nationalism, and “Vedic Science”". In Koertge, Noretta. Scientific values and civic virtues. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 224. doi:10.1093/0195172256.001.0001. ISBN 9780198038467. OCLC 62288153. Archived from the original on 2019-10-21. https://www.questia.com/read/120580887/scientific-values-and-civic-virtues। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-09-22.
- ↑ "Vedic maths: Not quite adding up - Times of India". 11 January 2015. https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/Vedic-maths-Not-quite-adding-up/articleshow/45839520.cms.