মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তী
| মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তী Maharani Chakravorty | |
|---|---|
| জন্ম | ১৯৩৭ ভাগলপুৰ, বিহাৰ |
| মৃত্যু | ২০১৫ (বয়স ৭৭–৭৮) |
| বাসস্থান | কলিকতা, পশ্চিম বংগ |
| জাতীয়তা | ভাৰতীয় |
| ক্ষেত্ৰ | জেনেটিক অভিযান্ত্ৰিক, আণৱিক জীৱবিজ্ঞান |
| শিক্ষানুষ্ঠান | প্ৰেছিডেন্সী কলেজ, কলিকতা (বিজ্ঞানৰ স্নাতক) ৰাজাবাজাৰ বিজ্ঞান মহাবিদ্যালয় (স্নাতকোত্তৰ) বসু প্ৰতিষ্ঠান (ডক্তৰেট) |
| উল্লেখনীয় বঁটা | য়াই. এছ. নাৰায়ণ ৰাও বঁটা, জে.চি. সেনগুপ্তা স্মাৰক বঁটা |
| দাম্পত্যসঙ্গী | দেৱী প্ৰসাদ বাৰ্মা |
মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তী (ইংৰাজী: Maharani Chakravorty, (১৯৩৭-২০১৫)) আছিল এগৰাকী ভাৰতীয় আণৱিক জীৱবিজ্ঞানী৷ এছিয়া আৰু দূৰৱৰ্তী এছিয়াত পুনৰসংমিশ্ৰিত ডিএনএ পদ্ধতিত তেখেতে ১৯৮১ চনত পোনপ্ৰথমবাবৰৰ বাবে গৱেষণাগাৰৰ পাঠ্যক্ৰম আৰম্ভ কৰিছিল৷ [1]
প্ৰাৰম্ভিক জীৱন[সম্পাদনা কৰক]
১৯৩৭ চনত মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীৰ কলিকতাত জন্ম হৈছিল৷ তেখেত ককাক (মাতৃৰ পিতৃ)ৰ চিন্তা আৰু দৃষ্টিভংগীৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈ গণিত আৰু বিজ্ঞানৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছিল৷ ১৯৫০ চনত তেখেতে প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত ঊত্তীৰ্ণ হয়৷ কলিকতাত থকা প্ৰেছিডেন্সী কলেজৰ পৰা তেখেতে বিজ্ঞান শাখাত স্নাতক ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰে৷ ইয়াৰ পিছত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধীনস্থ ৰাজাবাজাৰ বিজ্ঞান মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা বিজ্ঞানত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে৷ কলিকতাত থকা বসু প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীয়ে ডক্তৰেট ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰে৷ [1]
কৰ্মজীৱন[সম্পাদনা কৰক]
মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীয়ে কলিকতাৰ বসু প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা মাইক্ৰ'বায়েল প্ৰ'টিন সংশ্লেষণত ডক্তৰেট ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰে৷ তেখেতৰ মেণ্টৰ আছিল ডা০ দেৱী প্ৰসাদ বাৰ্মা৷ গৱেষণাৰ কৰ্মৰ অংশ হিচাপে তেখেতে এজট'বেক্টাৰ ভাইনেলেণ্ডিৰ পৰা কণিকা প্ৰস্তুতিৰে কোষমুক্ত প্ৰ'টিন সংশ্লেষণ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল৷ নিউ ইয়ৰ্ক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্কুল অৱ মেডিছিনৰ বি.এল. হোৰেকাৰ গৱেষণাগাৰৰ পৰা তেখেতে এনজাইম ৰসায়নত প'ষ্ট ডক্তৰেট প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰে৷ আমেৰিকাৰ লং আইলেণ্ডত থকা কোল্ড স্প্ৰিং হাৰ্বাৰ গৱেষণাগাৰত তেখেতে বেক্টেৰিয়াজনিত জেনেটিকছ আৰু ভাইৰাছতত্ত্বত বিশেষ প্ৰশিক্ষণ সম্পন্ন কৰে৷[2] ১৯৬৮ চনৰ পৰা ১৯৬৯ চনলৈকে তেখেতে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ মিচিগানৰ এন হাৰ্বাৰস্থিত হিউমেন জেনেটিকছ বিভাগৰ অধ্যাপক মায়ৰন লেভিনৰ গৱেষণাগাৰত কাম কৰে৷ তেখেতে প্ৰতিষ্ঠা কৰে যে, ছালম'নেলা টাইফিমৰিয়ামৰ আৱৰণী জটিলতাৰ অৱক্ষেপন ধ্ৰুৱক ১০০০s আৰু ইয়াৰ ভিত্তিত কেৱল ডিএনএ সংশ্লেষণেই নহয়, আৰএনএ সংশ্লেষণো উৎপত্তি হয়৷ গৱেষণাৰ অন্তত, তেখেত ভাৰতলৈ উভতি আহে আৰু বসু প্ৰতিষ্ঠানত যোগদান কৰে৷ মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীয়ে এইখন প্ৰতিষ্ঠানত এককোষী জীৱৰ বিপাকীয় নিয়মীয়াকৰণত গৱেষণা আৰম্ভ কৰে৷ পৰৱৰ্তী সময়ত তেখেতে বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জৈৱ-ৰসায়ন বিভাগত যোগদান কৰে৷ বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ত, তেখেতে লাইছ'জেনি আৰু লাইছিছৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱা কোষৰ পাৰ্থক্য সম্বন্ধে গৱেষণা কৰে৷
মৃত্যু[সম্পাদনা কৰক]
২০১৫ চনত মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীৰ দেহাৱসান ঘটে৷ সতীৰ্থ বিজ্ঞানী দেৱী প্ৰসাৰ বাৰ্মাৰ সৈতে তেখেতে বৈবাহিক জীৱনৰ পাতনি মেলিছিল৷ মৃত্যুৰ সময়ত তেখেতে দুটি সন্তান এৰি থৈ যায়৷[1]
বঁটা আৰু সন্মান[সম্পাদনা কৰক]
মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীয়ে বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা ১৯৭৫-৭৬ চনত মেধাৰ প্ৰমাণপত্ৰ লাভ কৰে৷ ১৯৭৯ চনত তেখেতে একেখন শিক্ষানুষ্ঠানৰ পৰা শ্ৰেষ্ঠ গৱেষণাৰ সন্মানেৰে পুৰস্কৃত হয়৷ একেটা বৰ্ষতে ভাৰতীয় চিকিৎসা গৱেষণা পৰিষদ পৰা ক্ষণিকা অৰেছন বঁটা তেখেতে লাভ কৰে৷ ১৯৮১ চনত মহাৰাণী চক্ৰৱৰ্তীয় আইচিএমআৰৰ পৰা য়াই.এছ. নাৰায়ণ ৰাও বঁটা লাভ কৰে৷ ভাৰতৰ চিকিৎসা সন্থাৰ পৰা তেখেতে ১৯৮১ চনত হৰি ওম আশ্ৰম আলবেমিক গৱেষণা বঁটা লাভ কৰে৷ ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান একাডেমিয়ে তেখেতক ২০০৭ চনত অধ্যাপক দৰ্শন ৰাংগানাথন স্মাৰক বঁটা প্ৰদান কৰে৷ [3]
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Chakravorthy, Maharani. "Why and how I became a scientist". Lilavati's daughters. http://www.ias.ac.in/womeninscience/LD_essays/75-78.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 November 2012.
- ↑ "Author Profile : Maharani Chakraborthy". Pearson. http://pearson.vrvbookshop.com/author/maharani-chakravorty/4513। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 November 2012.
- ↑ "Deceased Fellow- Maharani Chakravorty". INSA. https://www.insaindia.res.in/detail.php?id=N93-1114। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 September 2021.