ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জানুৱাৰী-২০২৪/ৱিকিমিডিয়ানৰ মনৰ কথা
আজিৰপৰা (২০২৩) প্ৰায় ১৩/১৪ বছৰমানৰ আগৰ কথা। হঠাতে মোক চিজু এলেক্স নামৰ মালায়ালী ৱিকিপিডিয়ানজনে ফোন কৰিলে।
তেতিয়া মই ৱিকিপিডিয়াৰ সোৱাদ পোৱা প্ৰায় ৩/৪ বছৰ হৈছেহে। “পৰীক্ষামূলক”ভাৱে নিজে লিখা বুলি ইংৰাজী ৱিকিপিডিয়াত চালুকীয়া ভাষাৰে “লাচিত বৰফুকন” প্ৰবন্ধটো আৰম্ভ কৰি চাইছোঁ। তাৰে সম্পাদনা সম্পৰ্কত কিংবদন্তীস্বৰূপ ৰহস্যময় চাইপাও বৰুৱা ডাঙৰীয়াৰ লগত চিনাকি হৈছোঁ।
একে সময়তে লাহে লাহে অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো কাম কৰা আৰম্ভ কৰোঁ। তেতিয়া অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ তেনেই চালুকীয়া অৱস্থা, ভগ্নপ্ৰায় বেটুপাত, মাত্ৰ ৩০০ নে ৪০০ প্ৰবন্ধ। তাতে অঞ্জল বৰা আৰু প্ৰিয়াংকু শৰ্মাৰ লগতো চেগা-চোৰোকাকৈ চিনাকি হওঁ। সংগীতা আৰু সমুজ্জ্বল চৌধুৰী বুলি আৰু দুজন সদস্য দেখিছিলোঁ যদিও চিনাকিহে হোৱা নহ’ল। জ'চ নামৰ এজন অনা অসমীয়া সক্ৰিয় ৱিকিপিডিয়ানো আছিল। এৰা ধৰাকৈ কিবা-কিবি কাম কৰি থাকোঁ।
চিজু আৰু তেওঁৰ বন্ধুসকলে ৱিকিপিডিয়াৰ বাবে নাৰায়ম নামৰ এক মাল্টিলেংগুৱেল কী-বৰ্ড সঁজুলিৰ ওপৰত কাম কৰি আছিল। তেওঁলোকৰ অসমীয়া আৰু বাঙালী লিপি সম্পৰ্কীয় দুই এটা কথাৰ বিষয়ে খু-দুৱনি আছিল, সেই সূত্ৰেই চিজুৰ লগত চিনাকি। তেওঁলোকে অসমীয়া লিপিৰ বিষয়ে কিবা জানিবলগীয়া থাকিলে মোক সোধে, ময়ো যথাসাধ্য উত্তৰ দিওঁ। চিজু পুৰণি ৱিকিপিডিয়ান, ইণ্ডিক ৱিকি সংগঠনৰো সদস্য।
ফোনত চিজুৱে অসমীয়া ৱিকিৰ তেতিয়াৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে চিন্তা প্ৰকাশ কৰিলে। মোক ক’লে, কিছুবছৰ আগলৈকে মালায়ালম ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াৰো একে অৱস্থা আছিল। কিন্তু তেওঁলোকে অফলাইন সংগঠন কৰি দুই-তিনিবছৰৰ ভিতৰতে টনকিয়াল কৰি তুলিলে। তেওঁ মোক অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ বাবেও একে মডেলকে অনুসৰণ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিলে। তেওঁ মোক মাত্ৰ কেইজনমান উৎসাহী মানুহ গোটাই গুৱাহাটীতে এখন প্ৰীতিমেল আয়োজন কৰাৰ কথা ক’লে। তেওঁ নিজেও আহিম বুলি কথা দিলে।
মই থাকোঁ শিলচৰত। তাৰেপৰাই মই ফোন কৰি মোৰ চিনাকি যিমান লিখা মেলা কৰা মানুহ আছিল যোগাযোগ কৰিলোঁ। পিচে প্ৰায়ভাগৰে উৎসাহ কম, থকাসকলৰো সময় সুবিধা নিমিলে। চিজুৰ লগত আকৌ কথা পাতিলোঁ। চিজুৱে গুগল গ্ৰুপত মেইলিং লিষ্ট এখন খোলাৰ পৰামৰ্শ দিলে। সেই সময়ত অসমত আকৌ ফেচবুক জনপ্ৰিয় হোৱা আৰম্ভ হৈছে। সেয়ে মই এটা ফেচবুক গ্ৰুপহে খোলাৰ কথা ক’লোঁ। চিজু ফেচবুক লৈ বৰ আশাবাদী নাছিল যদিও শেষত ফেচবুক গ্ৰুপ খোলাৰ কথাই থিৰাং হ’ল।
কথামতে কাম। মই ফেচবুকত “অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া সমাজ” বুলি গ্ৰুপটো আৰম্ভ কৰিলোঁ। দুজন এডমিন থাকিলে সুবিধা হয়। সেয়ে বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁইলৈ ফোন কৰিলোঁ। তেওঁ প্ৰথমতে ব্যস্ততাৰ দোহাই দি অস্বীকাৰ কৰিছিল যদিও মই “তুমি একো কৰিব নালাগে, নিয়ম বুলি থাকিবাঁ, যি কৰিব লাগে ময়ে কৰিম, মাত্ৰ মোৰ কিবা হ’লে আৰু এজন উৎসাহী মানুহক দায়িত্ব দি গ্ৰুপটো চলাই ৰাখিলেই হ’ল” বুলি কোৱাত মান্তি হ’ল।
সেই “অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া সমাজ” গ্ৰুপৰ জৰিয়তেই অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াত এক নতুন যুগৰ সূচনা হ’ল। এজন দুজনকৈ নতুন নতুন সদস্য গোট খাই আগৰণুৱা হোৱা আৰম্ভ কৰিলে।
প্ৰবন্ধ সংখ্যা অলপ বৃদ্ধি পোৱাৰ পাছত আগৰ ভগা-ছিগা বেটুপাত আঁতৰাই নতুন বেটুপাতৰ, ইংৰাজী ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা আমদানি কৰা টেমপ্লেটবোৰ ভগা-ছিগা হ’লে ঠিক ঠাক কৰিবলৈ বা দৰকাৰ হ’লে মেডিয়াৱিকিৰ বাগজিলাত বাগ ৰিপ’ৰ্ট দি ঠিক কৰিবলৈ, ইণ্টাৰফেচ অনুবাদৰ বাবে কাৰিকৰী প্ৰস্তুতি আৰম্ভ কৰিবৰ বাবে মানুহৰ প্ৰয়োজন হ’ল। সেয়ে প্ৰিয়াংকু শৰ্মা আৰু চাইপাও বৰুৱাৰ উদ্যোগত মোৰ নাম ৱিকি এডমিনৰ বাবে প্ৰস্তাৱ কৰা হ’ল, বাকীসকলে ভোট দিলে আৰু মই অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ এডমিন (ৱিকিৰ ভাষাত চীচ অপ) হ’লোঁ। ভালেদিন থাকিলোঁ। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ বেটুপাতৰ “পৰিচিতি” দফাটো প্ৰথম বেটুপাত তৈয়াৰ কৰোঁতে এই অভাজনেই লিখা, শেহতীয়াকৈ মাত্ৰ শেষৰ শাৰীটোত অসমীয়া ৱিকিমিডিয়াৰ বাকীকেইটা প্ৰকল্পৰ নাম যোগ কৰা হৈছে।
ৱিকিপিডিয়াত মোক প্ৰথম পদকটো দিছিল জ'চে, তেওঁক প্ৰকৃত যীশু গীৰ্জা নামৰ প্ৰবন্ধটো অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰাত সহায় কৰি দিয়া কাৰণে। উৎসাহ পাইছিলোঁ। সেয়ে ৱিকিপিডিয়া আগবঢ়াৰ লগে লগে সদস্যসকলক তেওঁলোকৰ কামৰ শলাগ লৈ নিয়মীয়াকৈ ইজনে সিজনক পদক দিয়া প্ৰথাৰ প্ৰৱৰ্তনত জোৰ দিলোঁ। প্ৰথমতে কোনো কোনোৱে এঙাইছিল, কিন্তু মই ভাবোঁ যে সদস্যৰ উৎসাহ বঢ়োৱাত ইয়াৰ যথেষ্ট অৱদান আছে। প্ৰথাটো এতিয়াও জনপ্ৰিয়তাৰে চলি থকাটোৱেই তাৰ প্ৰমাণ।
“অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া সমাজ” বা ইংৰাজীত “Assamese Wikipedia Community” গ্ৰুপটো এতিয়াও আছে, বৰ্তমান “অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ” বা “Assamese Wikimedia Community” নামত। অৱশ্যে মই ৱিকিপিডিয়াৰ এডমিন হোৱাৰ পাছত এগৰাকীয়ে একেজন মানুহে দুটা এডমিন বাবত থাকিব নালাগে বুলি আপত্তি কৰাত মই গ্ৰুপৰ এডমিন বাবটো এৰি দিলোঁ। বৰ্তমান অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া আৰু ৱিকিচ’ৰ্ছৰ সুস্বাস্থ্যৰ কাৰণে এই ফেচবুক গ্ৰুপটোৰ অৱদান অসীম।
চিজু এলেক্সৰ গুৱাহাটীলৈ অহাৰ সপোন বাস্তৱ হ’ল ২৯ জানুৱাৰী ২০১২ চনত, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ত প্ৰথম ৱিকি-মীটআপ পাতোঁতে।
- চাইপাও বৰুৱা
অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ ইতিহাসৰ কথা লিখোঁতে চাইপাও বৰুৱাৰ বিষয়ে বিশেষকৈ একলম নিলিখিলে কামটো আধৰুৱা হৈ ৰ’ব। তেওঁ প্ৰতিজন পুৰণি অসমীয়া ৱিকিমিডিয়ানৰ বাবে এক কিংবদন্তিস্বৰূপ ছদ্মনাম। মোৰ বাবে ৱিকিপিডিয়াৰ আদৰ্শ তথা পথ-প্ৰদৰ্শক স্বৰূপ।
চাইপাও, তেওঁ নিজে কোৱা মতে। চাই মানে চাহ, পাও মানে পাওৰুটি। এই নামটো তেওঁ চালাম বম্বে নামৰ চিনেমাখনৰ নায়কৰ পৰা লোৱা। নায়কজনে এখন চাহ দোকানত কাম কৰিছিল বাবে চাইপাও নামেৰে পৰিচিত হৈছিল।
মই কেইবাবাৰো তেওঁৰ আচল পৰিচয় প্ৰকট কৰিবলৈ অনুৰোধ জনাইছিলোঁ। কিন্তু তেওঁ প্ৰতিবাৰেই সময় হ’লে ক’ম, বুলি ফালৰি কাটি গৈছিল। অসমীয়া আৰু ইংৰাজী এই দুয়োখন ৱিকিতে তেওঁৰ অৱদান অনেক।
তেওঁক বন্ধু হিচাপে পাইছিলোঁ বুলি ক’বলৈ পাই গৰ্ব হয়। শেষৰবাৰ কথা পাতোঁতে (ফেচবুক চাট) আমি মাঘ মাহৰ ঠাণ্ডাত জুহালৰ কাষত বহি এটা অন্তৰংগ আড্ডাৰ দৰে এখন ৱিকিমেলৰ কল্পনা কৰিছিলোঁ। আশাকৰোঁ ভৱিষ্যতে এনে এখন ৱিকিমেলৰ আয়োজন কৰি আমি তেখেতক মাতি চিনা-পৰিচয় হৈ উপযুক্ত সন্মান দিব পাৰিম।