আবু তাহেৰ

আবু তাহেৰ (বঙালী: আবু তাহের; ১৪ নৱেম্বৰ ১৯৩৮ – ২১ জুলাই ১৯৭৬) এজন বাংলাদেশী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু বাওঁপন্থী বিপ্লৱী নেতা আছিল। বাংলাদেশৰ মুক্তিযুদ্ধৰ সময়ত তেওঁ চেক্টৰ ১১ ৰ চেক্টৰ কমাণ্ডাৰ আছিল। মুক্তিযুদ্ধত তেওঁৰ অসামান্যতাৰ বাবে তেওঁ "বীৰ উত্তম" খিতাপ জিকিছিল। তেওঁ বাংলাদেশৰ ৭ নৱেম্বৰৰ চিপাহী-জনতাৰ বিপ্লৱৰ মুখ্য পৰিকল্পনাকাৰী আৰু সঞ্চালকও আছিল।

জন্ম আৰু শিক্ষা

১৯৩৮ চনৰ ১৪ নৱেম্বৰত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অসম প্ৰদেশৰ কৰিমগঞ্জ জিলাৰ বদৰপুৰত আবু তাহেৰৰ জন্ম হয়। পিছত, অসমৰ পৰা তেওঁৰ পৰিয়াল বাংলাদেশৰ নেত্ৰকোনা জিলাৰ পুৰৱাধলালৈ আহিছিল। তেওঁৰ দেউতাকৰ নাম মহিউদ্দিন আহমেদ আৰু তেওঁৰ মাতৃৰ নাম আশ্ৰাফুন্নেনেছা। তেওঁ চিটাগঙৰ প্ৰবৰ্তক বিদ্যালয় আৰু কুমিল্লাৰ ইউছুফ স্কুলৰ পৰা প্ৰাথমিক আৰু মাধ্যমিক অধ্যয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। পিছত তেওঁ ১৯৫৯ চনত ছিলেটৰ এমচি কলেজৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। তাৰ পিছত তেওঁ ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সমাজ কল্যাণ আৰু গৱেষণা ইনষ্টিটিউটত অধ্যয়ন কৰিছিল।

কেৰিয়াৰ

তেওঁ ১৯৬১ চনত পাকিস্তান সেনাত এজন বিষয়া হিচাপে যোগদান কৰিছিল আৰু ১৯৬২ চনত তেওঁক কমিছন কৰা হৈছিল। তাহেৰে পাকিস্তান সেনাত কমাণ্ডো প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰিছিল। পিছত তেওঁ নিজেই পাকিস্তান সেনাৰ প্ৰশিক্ষক হিচাপে কাম কৰিছিল। তেওঁ ১৯৬৫ চনৰ ইণ্ডো-পাকিস্তান যুদ্ধত কাশ্মীৰ আৰু ছিয়ালকোট খণ্ডত যুঁজিছিল। সেই যুদ্ধত তেওঁ আঘাতপ্ৰাপ্ত হৈছিল। তেওঁক একমাত্ৰ বঙালী বিষয়া হিচাপে মেৰুন পেৰাচুট উইং বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল।

মুক্তিযুদ্ধত ভূমিকা

মুক্তিযুদ্ধৰ আৰম্ভণিতে তেওঁ পশ্চিম পাকিস্তানত আৱদ্ধ হৈছিল। তাৰ পৰা তেওঁ কিছু সঙ্গীৰ সৈতে নিশাৰ আন্ধাৰত ভাৰতলৈ পলাই গৈছিল। তাৰ পিছত তেওঁ পূব পাকিস্তানত (বাংলাদেশ) আহিছিল আৰু মুক্তিযুদ্ধত যোগদান কৰিছিল। যুদ্ধৰ সময়ত, তাহেৰে তেওঁৰ সন্মুখত এটা ভৰি হেৰুৱাইছিল। সকলো কৰ্ণেল তাহেৰৰ ভাই-ভনীয়ে মুক্তিযুদ্ধত তেওঁৰ নেতৃত্বত চেক্টৰ ১১ ত যুটীয়াভাৱে যুঁজিছিল।

মুক্তিযুদ্ধৰ পিছৰ ভূমিকা

মুক্তিযুদ্ধৰ পিছত তাহেৰে প্ৰথমে বাংলাদেশ সেনাৰ লেফটেনেণ্ট কৰ্ণেল হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। কিন্তু মতভেদৰ বাবে তেওঁ সেনাৰ পৰা পদত্যাগ কৰিছিল। তেওঁ বাওঁপন্থী ৰাজনীতিৰ সৈতে জড়িত আছিল। ১৯৭৫ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত তেওঁ চিপাহী-জনতাৰ বিপ্লৱৰ নেতৃত্ব দিয়ে। লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল জিয়াউৰ ৰহমানে সেনা প্ৰধানৰ দায়িত্ব লোৱাৰ আগতে ব্ৰিগেডিয়াৰ খালেদ মুছাৰফক পৰাস্ত কৰি বিপ্লৱৰ দ্বাৰা গৃহবন্দীৰ পৰা মুক্ত হৈছিল। কিন্তু যেতিয়া জিয়াউৰ ৰহমানে প্ৰতিশ্ৰুতি ভংগ কৰিছিল তেতিয়া চিপাহীসকলে বিদ্ৰোহ অব্যাহত ৰাখিছিল। শেষত জিয়াউৰ ৰহমানে বিদ্ৰোহ দমন কৰে।

পিছত, জিয়াৰ বিৰুদ্ধে তেওঁৰ স্থিতিৰ ফলস্বৰূপে, তাহেৰক এখন সামৰিক আদালতত গোচৰ ৰুজু কৰা হয় আৰু মৃত্যুদণ্ড দিয়া হয়। ১৯৭৬ চনৰ ২১ জুলাইত তেওঁক ফাঁচী দিয়া হৈছিল। অৱশ্যে, ২০১১ চনৰ ২২ মাৰ্চত বাংলাদেশৰ উচ্চ ন্যায়ালয়ে কৰ্ণেল তাহেৰৰ সামৰিক আদালতত মৃত্যুদণ্ড অবৈধ বুলি ঘোষণা কৰে।