কাশ্মীৰী চাদৰ
 কাশ্মীৰ চাদৰ আৰু কাশ্মীৰ চাদৰৰ কাপোৰেৰে নিৰ্মিত গাউন পিন্ধা সম্ৰাজ্ঞী জোচেফিনৰ প্ৰতিকৃতি | |
| প্ৰকাৰ | চাদৰ |
|---|---|
| পদাৰ্থ | ঊণ (শ্বাহতুছ, পশমিনা) |
| উৎপত্তিৰ স্থান | কাশ্মীৰ |
কাশ্মীৰ চাদৰ হৈছে ইয়াৰ স্বকীয় কাশ্মীৰী বয়ন আৰু মিহি শ্বাহতুছ বা পশমিনা উলৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত এক প্ৰকাৰৰ চাদৰ। সমসাময়িক প্ৰকাৰভেদ সমূহৰ ভিন্নতাসমূহৰ ভিতৰত আছে পশমিনা আৰু শ্বাহতুছ চাদৰ (প্ৰায়ে একনামভাৱে কেৱল পশমিনা আৰু শ্বাহতুছ বুলি কোৱা হয়)। ২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে জেনেৰিক কাশ্মীৰী সামগ্ৰী (উচ্চ গ্ৰেডৰ পশমিনাৰ পৰিৱৰ্তে), আৰু ৰাফেল, কাশ্মীৰী শৈলীত বোৱা, কিন্তু ডাঠ মেৰিনো উল ব্যৱহাৰ কৰা চাদৰৰ জৰিয়তে এইসমূহে মধ্যবিত্তীয় জনপ্ৰিয়তালৈ বিকশিত হয়। মূলতঃ ভাৰতত পুৰুষৰ বাবে আৱৰণ হিচাপে ডিজাইন কৰা ই ভাৰত, ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত আভিজাত্য আৰু পদবীৰ সূচক হিচাপে বিকশিত হৈছে।
উষ্ণতা, লঘু ওজন আৰু বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ বুটা ডিজাইনৰ বাবে মূল্যৱান কাশ্মীৰৰ চাদৰ ব্যৱসায়ে বিশ্ব কাশ্মীৰী উদ্যোগক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। ত্ৰয়োদশ শতিকাত এই চাদৰ উচ্চ গ্ৰেডৰ, চাৰ্ট নিৰ্মাণৰ বাবে বিকশিত হয় আৰু ষোড়শ শতিকাত মোগল আৰু ইৰাণী সম্ৰাটসকলে ব্যক্তিগতভাৱে আৰু তেওঁলোকৰ দৰবাৰৰ সদস্যসকলক সন্মান জনোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ১৮ শতিকাৰ শেষৰ ফালে এই চাদৰে ব্ৰিটেইন, আৰু তাৰ পিছত ফ্ৰান্সত, য'ত ৰাণী ভিক্টোৰিয়া আৰু সম্ৰাজ্ঞী জোচেফিনে ইয়াৰ ব্যৱহাৰে ইয়াক বিদেশী বিলাসিতা আৰু মৰ্যাদাৰ প্ৰতীক হিচাপে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিলে। কাশ্মীৰ চাদৰখন তেতিয়াৰ পৰাই কাশ্মীৰ অঞ্চলৰ নামেৰেই (কাশ্মীৰৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা) এটা উপনাম হৈ পৰিছে, ভাৰত আৰু ইউৰোপৰ গণ উৎপাদিত উদ্যোগসমূহক অনুপ্ৰাণিত কৰি, বুটা মটিফক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। এই বুটা আজি পেইজলীৰ কাৰখানাসমূহৰ নামেৰে পেইজলি মটিফ বুলি জনা যায়। স্কটলেণ্ডৰ ৰেনফ্ৰেউশ্বাইৰে ইয়াৰ প্ৰতিলিপি কৰিবলৈ বিচাৰিছিল।
সংজ্ঞা[সম্পাদনা কৰক]
কাশ্মীৰী চাদৰৰ প্ৰধান দিশসমূহ হ'ল ইয়াৰ স্বকীয় কাশ্মীৰী বয়ন কৌশল আৰু মিহি উল।[1] কিন্তু কাশ্মীৰ চাদৰৰ সংজ্ঞা সময় আৰু স্থানৰ ফালৰ পৰা বিভিন্ন কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভিন্ন হৈছে যেনে ব্যৱহৃত সামগ্ৰী আৰু ইয়াৰ খৰচ, নিৰ্মাণ পদ্ধতি, উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত ব্যৱহাৰ আৰু পিন্ধাজনৰ অৱস্থা।[1] আজি তিব্বতৰ এণ্টিলোপৰ পৰা তৈয়াৰী সামগ্ৰীৰ ব্যৱসায়ত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰাৰ বাবে শ্বাহতুছ চাদৰ আৰু নিৰ্মাণ কৰা নহয়।
ভাৰত আৰু পশ্চিমীয়া দেশত কাশ্মীৰ চাদৰৰ সংজ্ঞা ভিন্ন হৈছে। ভাৰতত চাদৰখন পুৰুষে পিন্ধিছিল, চাদৰৰ মসৃণতাই আভিজাত্য বা ৰাজকীয় অনুকূলতাক সূচায়। পশ্চিমীয়া দেশত সেই মুহূৰ্তৰ ফেশ্বনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি কাশ্মীৰৰ চাদৰে বিভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল, যিবোৰ প্ৰথমে পুৰুষে পিন্ধিছিল, কিন্তু তাৰ পিছত মহিলাই পিন্ধিছিল আৰু তাৰ পিছত অভ্যন্তৰীণ ডিজাইনত সজ্জাগত সামগ্ৰী হিচাপে ব্যৱহাৰ হ'বলৈ ধৰে। নকল আৰু অনুকৰণৰ জৰিয়তে কাশ্মীৰী চাদৰৰ সংজ্ঞাটো বিভ্ৰান্ত কৰা হৈছে। পণ্ডিত, বিক্ৰেতা আৰু সাংবাদিকসকলে কেতিয়াবা ভুলতে কাশ্মীৰী আৰু পশমিনা শব্দ দুটাক সমাৰ্থকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিছে,[1][2] বা একেটা প্ৰাণীৰ পৰাই উদ্ভৱ হোৱাৰ বাবে একে বুলি ধৰি লৈছে। বাস্তৱত পশমিনা কাশ্মীৰৰ বিশেষভাৱে মিহি ৰূপ, গতিকে সকলো পশমিনাই কাশ্মীৰী বা সকলো কাশ্মীৰীয়েই পশমিনা নহয়। খ্ৰীষ্টীয় ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে পঞ্জাৱলৈ প্ৰব্ৰজন কৰা শিপিনীসকলে মেৰিনো উলত কাশ্মীৰী কৌশল প্ৰয়োগ কৰি অনুকৰণ উদ্যোগ স্থাপন কৰে।[3] এনে উদ্যোগৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা চাদৰক ৰাফেল বুলি কোৱা হৈছিল আৰু কিছুমানে কাশ্মীৰ চাদৰৰ প্ৰজাতি হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিছে যদিও ডাঠ ঊলৰ অৰ্থ হ'ল এইসমূহত পৰম্পৰাগত কাশ্মীৰ চাদৰৰ বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ লঘুতাৰ অভাৱ।[3] শেহতীয়াকৈ ১৯৯০ চনৰ শেষৰ ফালে পশ্চিম ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বিক্ৰেতাসকলে জেনেৰিক কাশ্মীৰৰ পৰা তৈয়াৰী সাধাৰণ বোৱা চাদৰ বিক্ৰী কৰিবলৈ অধিক বিদেশী শব্দ পাছমিনা গ্ৰহণ কৰে।[4] ফলত ২০০০ চনত পশমিনাৰ সৈতে সম্পৰ্ক একচেটিয়া উচ্চ ফেশ্বনৰ পৰা মধ্যবিত্তীয় জনপ্ৰিয়তালৈ গতি কৰে।[5][6]
কেঁচা সামগ্ৰী[সম্পাদনা কৰক]
কাশ্মীৰৰ চাদৰ পৰম্পৰাগতভাৱে শ্বাহতুছ বা পশমিনাৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়।[1][7] শ্বাহতুছ ঊণ তিব্বতী ছাগলীৰ পেটৰ তলৰ মিহি নোমৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়।[7] কাশ্মীৰৰ নামৰ পৰাই কাশ্মীৰী চাদৰ নামটো লোৱা হৈছে, আৰু ইয়াক প্ৰায়ে ভুলকৈ পশমিনাৰ সৈতে একাকাৰ কৰা হয়। পাশমিনা আৰু কাশ্মীৰী দুয়োটা চাংথাংগী ছাগলীৰ নোমৰ পৰা তৈয়াৰ হয়, কিন্তু পাশমিনা কাশ্মীৰীৰ এটা মিহি উপগোটৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়[2] যিটো ১২–১৬ মাইক্ৰনৰ পৰা আৰম্ভ হয়,[8] আনহাতে জেনেৰিক কাশ্মীৰীৰ পৰিসৰ ১২–২১ মাইক্ৰনৰ ভিতৰত।[8]
| ঊণৰ প্ৰকাৰ | পৰিধি
(μm) |
|---|---|
| শ্বাহতুছ | ১০–১২ |
| পশমিনা | ১২–১৬ |
| কাশ্মীৰী | ১২–২১ |
| মেৰিনো ঊণ | ১৮–২৪ |
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Skarratt, Ben (August 2018). "From India to Europe: The Production of the Kashmir Shawl and the Spread of the Paisley Motif". Global History of Capitalism Project. https://globalcapitalism.history.ox.ac.uk/sites/default/files/globalcapitalism/documents/media/case_04_-_the_paisley_0.pdf.
- ↑ 2.0 2.1 Franck, Robert R (2001). Silk, Mohair, Cashmere and Other Luxury Fibres. প্ৰকাশক Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 1-59124-772-1. OCLC 57250698.
- ↑ 3.0 3.1 Hāṇḍā, Omacanda (1998). Textiles, Costumes, and Ornaments of the Western Himalaya. প্ৰকাশক New Delhi: Indus. ISBN 81-7387-076-4. OCLC 1008525135.
- ↑ Maskiell, Michelle (Spring 2002). "Consuming Kashmir: Shawls and Empires, 1500–2000". Journal of World History (University of Hawai'i Press (on behalf of World History Association)) খণ্ড 13 (1): 27–65. doi:10.1353/jwh.2002.0019.
- ↑ "Pushing Pashmina: Securing a Wrap" (en-US ভাষাত). Wall Street Journal. 1999-11-06. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/SB952465457301231058.
- ↑ Safire, William (2000-01-16). "The Way We Live Now: 1-16-00: On Language; Pashmina" (en-US ভাষাত). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2000/01/16/magazine/the-way-we-live-now-1-16-00-on-language-pashmina.html.
- ↑ 7.0 7.1 Irwin, John (1973). The kashmir shawl. প্ৰকাশক London: H.M. Stationery Off. ISBN 0-11-290164-6. OCLC 3241655.
- ↑ 8.0 8.1 "Identification Guidelines for Shahtoosh and Pashmina". US Fish and Wildlife Service: National Fish and Wildlife Forensics Laboratory, Ashland, Oregon. 2002. https://www.fws.gov/lab/idnotes/shahtoosh-web.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 March 2020.