জেঠুৱা উৎসৱ
জেঠুৱা উৎসৱ বা জেওঠা খোৱা অসমৰ বিশেষকৈ বৰপেটা অঞ্চলত জেঠ মাহত বা ব’হাগৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা পালন কৰা এটা বিশেষ উৎসৱ।[1] এই উৎসৱৰ প্ৰচলন কেতিয়াৰ পৰা হৈছিল সেয়া জনা নাযায়। জেঠ মাহত ল'ৰা-ছোৱালী জন্ম হ'লে তাক জেঠুৱা বুলি কোৱা হয়। কিছুমানৰ মতে, জেঠ মাহটো বিষ্ণুৰ মাহ৷ সেইবাবে জেঠ মাহত ওপজা ল’ৰা-ছোৱালীক বিষ্ণুভোগ খুওৱা হয়৷ সেয়ে ব'হাগ-জেঠ মাহৰ দোমাহীৰ দিনা এই উৎসৱ পাতে। উল্লেখযোগ্য যে ,যাৰ ঘৰত জেঠ মাহত জন্মা ল'ৰা -ছোৱালী থাকে তেনে ঘৰতহে এই বিশেষ উৎসৱটি পালন কৰা হয়। উৎসৱৰ দিনা "জেঠুৱা মুখ ভঙা" বুলি কৈ আলহী- অতিথি মাতি এসাজ ভালকৈ খায় ।
উৎসৱৰ খাদ্য প্ৰস্তুতি
[সম্পাদনা কৰক]ব’হাগৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা ৰাতি বাৰ বজাৰ পিছত জেঠ মাহ ধৰা হয় আৰু সেইমাহত জন্মা ল’ৰা-ছোৱালী পৰৱৰ্তীকালত গুণী-জ্ঞানী আৰু শিষ্ট হয় বুলি ধৰা হয়৷ সেয়ে, প্ৰকৃতিৰ নতুন সৃষ্টিৰ লগতে জেঠ মাহত জন্মাসকলক এই উৎসৱ পাতি অভিনন্দন জনোৱা হয়৷ জেঠুৱা উৎসৱত কিছুমান বিশেষ খাদ্যৰ যোগাৰ কৰা হয়৷ সেইদিনা বাৰবিধ ফলৰ কলি আনি পিহনাত পিহি বড় ভজা হয়৷ সকলোবিধ গজালি যেনে, বাঁহ, বেত, তৰা, নল, খাগৰি আদি লগ লগাই এখন ব্যঞ্জন প্ৰস্তুত কৰা হয়৷ [2]অন্যান্য মাহৰ দাইলৰ লগতে কলামাহ (কালাৰ দালি) আৰু মাটিমাহ মিহলাই গুড়ি কৰি বা বটি বড় সাজে৷ মাছৰ কণীৰ বড়, কণী আদি অপৰিহাৰ্য৷ ব্যঞ্জন হিচাপে মাছ আৰু মাংসৰ আঞ্জা থাকে৷ তিলপিঠা, খোলাচাপৰীয়া পিঠা, ঘিলাপিঠা আদি তৈয়াৰ কৰি জেওঠা জনক খুৱাবৰ যোগাৰ কৰা হয়৷[3] পিঠা, পায়স, বেতৰ আগৰ কোমল ঠাৰিৰ বৰা ভজা, মাছ- মাংস, মাছৰ কণীৰ বৰা আদি জেঠুৱা উছৱৰ প্ৰধান যোগাৰ। এই সকলো খাদ্যবস্তুৰ অলপ-অলপ এখন আগলতি কলপাতত আগবঢ়াই পূৰ্বপুৰুষৰ বাবে বাৰীৰ একোণত থৈ অহাৰ নিয়ম। কিন্তু এই নিয়ম অসমৰ গোৱালপাৰা আৰু বৰপেটাৰ বাহিৰে কামৰূপ বা অন্য অঞ্চলত দেখা পোৱা নাযায়।
উৎসৱৰ বিধি
[সম্পাদনা কৰক]জেঠুৱা বা জেওঠা উৎসৱৰ বাবে পৰিয়ালৰ নিকটতম আপোন মানুহক নিমন্ত্ৰণ কৰা হয়৷ উৎসৱৰ দিনা মানীসকলে খোৱা শাৰীৰ মাজত বা একাষৰীয়াকৈ পীৰা পাৰি জেঠুৱাজনক বহুওৱা হয়৷ জেঠুৱাজনৰ পীৰাত আনাকাটা কাপোৰ পাৰি দিয়া হয় আৰু শৰীৰতো আনাকাটা কাপোৰৰ লগতে নতুন কাপোৰ পিন্ধোৱা হয়৷ ডাঙৰ জাতি-কাঁহী বা মাইহাং কাঁহীত জেঠুৱানক ভাত আৰু যোগাৰ কৰা সকলো বস্তুৰে অলপ অলপ বাঢ়ি দিয়া হয়৷ তেনে কাঁহী নাথাকিলে আগলতি কলপাতত সজাই দিয়া হয়৷ পোনতে জেঠুৱাজনক খাবলৈ দিহে বাকীবোৰক খাবলৈ দিয়া হয়৷ খওৱাৰ অন্তত সকলোৱে ৰং-ৰহইচ কৰে৷ এই উৎসৱ যি সন্তানৰ প্ৰতি কৰা হয় বা যাৰ ঘৰত জেঠুৱা সন্তান থাকে সেই ঘৰত অপায়- অমংগল দূৰ নহয় বুলি এটা জনবিশ্বাস আছে । কিছুমানে কয় যে, সন্তানটিক উৎসৱৰ দিনা ভালকৈ ধুৱাই, পিন্ধাই খুৱালেহে ঘৰৰ অমংগল দূৰ হয়। আকৌ কিছুৱে কয়, জেঠ মাহটো বিষ্ণু মাহ গতিকে সন্তানটিক বিষ্ণু ভোগ খুওৱা হ'ল।
জেঠুৱাৰ প্ৰকাৰ
[সম্পাদনা কৰক]জেঠুৱা উৎসৱ দুবিধ- "গুৰি জেঠুৱা" আৰু "হোৱা জেঠুৱা"। জেঠ মাহত গৰ্ভধাৰণ কৰিলে গুৰি জেঠুৱা আৰু জেঠত জন্ম হ'লে হোৱা জেঠুৱা বোলে । জেঠুৱা উৎসৱ পাতিলে জেঠুৱা সন্তানৰ ৰিষ্ট কটা যোৱাৰ লগতে পৰিয়ালৰো আপদ-বিপদ, অমংগল দূৰ হয় বুলি লোক বিশ্বাস আছে । এতিয়া সময়ৰ পৰিৱৰ্তনৰ বাবে এই জেঠুৱা উৎসৱ লাহে-লাহে লোপ পাবলৈ ধৰিছে যদিও অসমৰ অঞ্চল বিশেষে এই উৎসৱ এতিয়াও পালন কৰে।