নুপিডিয়া
 | |
 ৱেবেক মেচিনৰ পৰা স্ক্ৰীনশ্বট | |
Type of site |
অনলাইন বিশ্বকোষ |
|---|---|
| Available in | ইংৰাজী, জাৰ্মান, স্পেনিছ, ফৰাচী, ইটালিয়ান |
| Owner | বমিছ |
| Created by | জিম্মী ৱেলছ, লেৰী ছেংগাৰ |
| URL | www.nupedia.com at the Wayback Machine (archived February 15, 2003) www.nupedia.com at the Wayback Machine (archived 7 April 2000) |
| Launched | ৯ মাৰ্চ ২০০০ |
| Current status | ২৬ ছেপ্টেম্বৰ ২০০৩ চনৰ পৰা অসক্ৰিয়; উত্তৰসূৰী ৱিকিপিডিয়া |
নুপিডিয়া (ইংৰাজী: Nupedia) ইংৰাজী ভাষাত আধাৰিত ৱেব-ভিত্তিক অনলাইন বিশ্বকোষ আছিল। ইয়াৰ প্ৰবন্ধসমূহ স্বেচ্ছাসেৱক অৱদানকাৰীসকলে উপযুক্ত বিষয় দক্ষতাসহ লিখা হৈছিল আৰু প্ৰকাশৰ আগতে বিশেষজ্ঞ সম্পাদকসকলে সমীক্ষা কৰিছিল। নুপিডিয়াৰ সমলসমূহ বিনামূলীয়া সমল হিচাপে অনুজ্ঞাপ্ৰাপ্ত আছিল। ইয়াক জিম্মী ৱেলছে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল, বমিছে অবলিখন কৰিছিল আৰু লেৰী ছেংগাৰ মুখ্য সম্পাদক আছিল। নুপিডিয়া ১৯৯৯ চনৰ অক্টোবৰ মাহৰ পৰা ২০০৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহলৈকে সক্ৰিয় আছিল।[1][2] বৰ্তমান ইয়াক ৱিকিপিডিয়াৰ পূৰ্বসূৰী বুলি জনা যায়। কিন্তু ৱিকি-আধাৰিত আপডেট বাস্তৱ সময়ত কৰাৰ সলনি ইয়াত প্ৰকাশ কৰাৰ আগতে প্ৰবন্ধৰ সমল নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সাতটা ঢাপৰ অনুমোদন প্ৰক্ৰিয়া আছিল। নুপিডিয়াক বিশেষজ্ঞসকলে নিয়মবোৰ পূৰ্বনিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ সমিতিয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল। প্ৰথম মাহত ২০০টা প্ৰবন্ধ আৰু প্ৰথম বছৰত ১৮,০০০ লেখা পোষ্ট কৰাৰ তুলনাত ইয়াৰ প্ৰথম বছৰত কেৱল ২১টা প্ৰবন্ধ অনুমোদন কৰা হৈছিল।[3] ৱিকিপিডিয়াৰ বিপৰীতে নুপিডিয়া এটা ৱিকি নহয়। ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ইয়াক এক বিস্তৃত পৰ্যালোচনা আৰু সমীক্ষা প্ৰক্ৰিয়াৰে ৰখা হৈছিল যাতে ইয়াৰ প্ৰবন্ধবোৰ পেছাদাৰী বিশ্বকোষৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি। নুপিডিয়ে সমলৰ বাবে বিদ্বান (বিশেষকৈ পিএইচডি ডিগ্ৰীধাৰী) স্বেচ্ছাসেৱক বিচাৰিছিল।[4] ইয়াৰ পৰিচালনা বন্ধ হোৱাৰ আগলৈকে নুপিডিয়াত ২৫টা অনুমোদিত প্ৰবন্ধ আছিল[5] আৰু আন ১৫০টা প্ৰবন্ধৰ কাম চলি আছিল।[6] প্ৰতিষ্ঠাপকদ্বয়ৰ ৱেলছে ৱিকিপিডিয়াৰ প্ৰবন্ধৰ সহজ প্ৰকাশ পছন্দ কৰিছিল আনহাতে ছেংগাৰে নুপিডিয়ায়ে ব্যৱহাৰ কৰা বিস্তৃত পৰ্যালোচনা আৰু সমীক্ষা কৰা দৃষ্টিভংগী পছন্দ কৰিছিল।[3] পিছলৈ তেওঁ ২০০৬ চনত ৱিকিপিডিয়াৰ বিকল্প হিচাপে বিশেষজ্ঞ-পৰ্যায়ৰ পৰ্যালোচনা আৰু সমীক্ষাৰে তৈয়াৰী 'চিটিজিনেডিয়াম'ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে।[7]
২০০৮ চনৰ জুনত যুক্তৰাজ্যৰ চিনেট প্ৰতিষ্ঠানে যুৱ ইণ্টাৰনেটৰ ইতিহাসৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ বন্ধ হৈ থকা ৱেব ছাইট হিচাপে নুপিডিয়াক তালিকাভুক্ত কৰিছিল। কঠোৰ নিয়ন্ত্ৰণে প্ৰবন্ধৰ প্ৰকাশ নুপিডিয়াত সীমিত কৰিছিল।[8]
তথ্য উৎস
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "Nupedia.com WHOIS, DNS, & DomainTools". WHOIS. 2016. http://whois.domaintools.com/nupedia.com। আহৰণ কৰা হৈছে: 2016-03-06.
- ↑ Poe, Marshall (September 2006). "The Hive". The Atlantic. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2006/09/the-hive/305118/?single_page=true। আহৰণ কৰা হৈছে: January 1, 2007.
- ↑ 3.0 3.1 Sanger, Larry (April 18, 2005). "The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir". Slashdot. http://features.slashdot.org/features/05/04/18/164213.shtml.
- ↑ Lih, Andrew (2009). The Wikipedia Revolution: How a Bunch of Nobodies Created the World's Greatest Encyclopedia. প্ৰকাশক London: Aurum. পৃষ্ঠা. 38. ISBN 9781845134730. OCLC 280430641. "His academic roots compelled Sanger to insist on one rigid requirement for his editors: a pedigree. "We wish editors to be true experts in their fields and (with a few exceptions) possess Ph.Ds." read the Nupedia policy."
- ↑ Shun-Ling, Chen (May 5, 2010). "Self-governing online communities in Web 2.0: privacy, anonymity and accountability in Wikipedia". Albany Law Journal. http://www.albanylawjournal.org/Documents/Articles/20.2.421-Chen.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: March 1, 2013.
- ↑ "When Wikipedia was young: the early years" (en-US ভাষাত). VatorNews. 2017-06-13. http://vator.tv/news/2017-06-13-when-wikipedia-was-young-the-early-years.
- ↑ "Wikipedia founder forks Wikipedia" (en ভাষাত). https://www.theregister.co.uk/2006/09/18/sanger_forks_wikipedia/.
- ↑ Lanxon, Nate (June 5, 2008). "The greatest defunct Web sites and dotcom disasters". CNET UK. পৃষ্ঠা: 5. https://www.cnet.com/news/the-greatest-defunct-web-sites-and-dotcom-disasters/.
বাহ্যিক সংযোগ
[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত নুপিডিয়া সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল।- নুপিডিয়াৰ পুৰণি সংস্কৰণসমূহ (ইণ্টাৰনেট আৰ্কাইভৰ পৰা)
- নুপিডিয়া Archived 2019-10-18 at the Wayback Machine— ৱিকিয়াত পুনৰুজ্জীৱিত নুপিডিয়া
