স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী
| স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী Swarnakumari Devi | |
|---|---|
 স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী | |
| জন্ম | ২৮ আগষ্ট, ১৮৫৫ কলিকতা, বংগ প্ৰদেশ, ব্ৰিটিছ ভাৰত |
| মৃত্যু | ৩ জুলাই, ১৯৩২ (৭৬ বছৰ) কলিকতা, বংগ প্ৰদেশ, ব্ৰিটিছ ভাৰত |
| পেচা | কবি, ঔপন্যাসিকা, সংগীতশিল্পী, সমাজকৰ্মী |
| দাম্পত্যসঙ্গী | জানকীনাথ ঘোষাল |
| সন্তান | হিৰন্মিয়ী দেৱী সৰলা দেৱী চৌধুৰাণী ছাৰ জ্যোৎস্না ঘোষাল উৰ্মিলা ঠাকুৰ |
স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী (ইংৰাজী: Swarnakumari Devi; ২৮ আগষ্ট ১৮৫৫ – ৩ জুলাই ১৯৩২) আছিল এগৰাকী ভাৰতৰ বাংলা কবি, ঔপন্যাসিকা, সংগীতজ্ঞ আৰু সমাজকৰ্মী৷[1][2] ভাৰতৰ প্ৰথমকেইগৰাকী ঔপন্যাসিকাৰ মাজত তেখেতৰ নামটোও লোৱা হয়৷[3] বংগত বাংলা ভাষাত সাহিত্য চৰ্চা কৰি সমাদৰ লাভ কৰা প্ৰথমকেইগৰাকী লেখিকাৰ ভিতৰতো স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী অন্যতম৷[4]
পৰিয়াল আৰু প্ৰাৰম্ভিক জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱী আছিল দেবেন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ কন্যা সন্তানসকলৰ চতুৰ্থগৰাকী৷ ইয়াৰ লগতে তেখেত আছিল দ্বাৰকানাথ ঠাকুৰৰ নাতি৷ স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱীৰ তিনিগৰাকী ভগ্নী সৌদামিনী, সুকুমাৰী আৰু শৰৎকুমাৰী তেওঁতকৈ আছিল বয়সত ডাঙৰ৷ আনহাতে বৰ্ণকুমাৰী আছিল কনিষ্ঠগৰাকী৷ সৌদামিনী বেথুন কলেজৰ প্ৰথমকেইগৰাকী শিক্ষাৰ্থীৰ মাজত অন্যতম৷ পৰিয়ালৰ বাকীকেইগৰাকী ছোৱালীয়েও তেখেতক অনুসৰণ কৰি শিক্ষাগ্ৰহণ কৰিছিল৷ কিন্তু স্বৰ্ণকুমাৰীয়ে মূলতঃ ঘৰতে শিক্ষাগ্ৰহণ কৰিছিল বুলি ক'ব পাৰি৷ [2]তেখেত ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰতকৈ পাঁচবছৰে জ্যেষ্ঠ আছিল৷[4]
জৰাশংক ঠাকুৰবাড়ীত শিক্ষাক গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল৷ ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰে আত্মজীৱনীত লিখিছে, "বিদ্যালয়ৰ তুলনাত আমি ঘৰতহে অধিক শিকোঁ৷"[5]কম বয়সৰ পৰাই স্বৰ্ণকুমাৰীয়ে বাকীসকল ছোৱালীৰ লগত বন্ধুত্ব গঢ়ি তুলিব পৰাকৈ সক্ষম আছিল৷
বিবাহ আৰু সন্তান
[সম্পাদনা কৰক]১৮৬৮ চনত স্বৰ্ণকুমাৰীৰ বিবাহ সম্পন্ন হৈছিল জানকীনাথ ঘোষালৰ সৈতে৷ জানকীনাথ ঘোষাল আছিল এগৰাকী সুশিক্ষিত আৰু দৃঢ় মনোবলৰ মানুহ৷ নদীয়া জিলাৰ এটি জমিদাৰী পৰিয়ালৰ ল'ৰা জানকীনাথক পৰিয়ালৰ পৰা বৰ্জন কৰা হৈছিল৷ কাৰণ জানকীনাথে ব্ৰাহ্মধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু বিতৰ্কিত ব্ৰাহ্ম ৰীতিৰ "আনুষ্ঠানিকতা"ৰ মাজেৰে বিবাহপাশত আবদ্ধ হৈছিল৷[6] তেখেতক সকলোধৰণৰ উত্তৰাধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত কৰা হৈছিল৷ অৱশ্যে নিজৰ সামৰ্থ আৰু দৃঢ়তাৰ জোৰত তেখেতে ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰি সফলতা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল৷ তেখেতক 'ৰাজা' উপাধি প্ৰদান কৰা হৈছিল৷[1] [2] জানকীনাথে কম বয়সৰ পৰাই ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ লগত সক্ৰিয়তা বৰ্তাই ৰাখিছিল৷ [7] [1]
দম্পতীটোৰ সন্তানকেইগৰাকী হৈছে-হিৰন্ময়ী দেৱী(১৮৭০-১৯২৫),[8] জ্যোৎস্নানাথ ঘোষাল (১৮৭১-১৯৬২) আৰু সৰলা দেৱী চৌধুৰাণী (১৮৭২-১৯৪৫)৷[9] জ্যোৎস্নানাথ ঘোষালে ভাৰতীয় অসামৰিক সেৱাৰ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ পশ্চিম ভাৰতত সেৱাদান কৰিছিল৷[10]
সৃজনীমূলক প্ৰয়াস
[সম্পাদনা কৰক]স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱীৰ প্ৰথমখন উপন্যাস হৈছে দ্বীপ নিৰ্বাণ৷ প্ৰকাশ হৈছিল ১৮৭৬ চনত৷[4][3] এটা বিশেষ সূত্ৰৰ মতে, হানা কেথেৰিন মুলেন্স হৈছে বাংলা ভাষাত উপন্যাস লিখা প্ৰথমগৰাকী মহিলা; যিখন প্ৰকাশ হৈছিল ১৮৫২ চনত৷[11] তেনে এক প্ৰেক্ষাপটত স্বৰ্ণকুমাৰী আছিল বাংলা ভাষাত উপন্যাস লিখা প্ৰথমগৰাকী বাংলা মহিলা৷[12][13] [14]
১৮৭৯ চনত স্বৰ্ণকুমাৰীয়ে সম্ভৱতঃ বাংলা ভাষাত প্ৰথমখন অপেৰা লিখে৷ নাম আছিল বসন্ত উৎসৱ৷[15]
কৰ্মৰাজি
[সম্পাদনা কৰক]উপন্যাস
[সম্পাদনা কৰক]- দ্বীপ নিৰ্বাণ, ১৮৭৬[3]
- মীবাৰ ৰাজ, ১৮৭৭
- ছিন্ন মুকুল , ১৮৭৯[3]
- মালতী, ১৮৮১
- হুগলীৰ ইমাম বাড়ী, ১৮৮৭
- বিদ্ৰোহ, ১৮৯০
- স্নেহলতা বা পালিটা , ১৮৯২
- ফুলেৰমালা, ১৮৯৪
- কাহাকে , ১৮৯৮
- বিচিত্ৰ, ১৯২০
- স্বপ্নভূমি, ১৯২১
- মিলনৰাতি, ১৯২৫
- ফুলেৰ মালা[1]
নাটক
[সম্পাদনা কৰক]- দ্য ৱেডিং টেংগল , ১৯০৪
- কোনেই বাদল, ১৯০৬
- পাক চক্ৰ, ১৯১১
- ৰাজকন্যা
- দিব্যকমল[1]
অপেৰা
[সম্পাদনা কৰক]- বসন্ত উৎসৱ, ১৮৭৯
কাব্য
[সম্পাদনা কৰক]- গাঁথা
- বসন্ত উৎসৱ
- গীতিগুচ্ছ[1]
প্ৰবন্ধ
[সম্পাদনা কৰক]- পৃথিৱী[1]
বঁটা আৰু সন্মান
[সম্পাদনা কৰক]কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে স্বৰ্ণকুমাৰী দেৱীক ১৯২৭ চনত জগততাৰিণী সোণৰ পদক প্ৰদান কৰে৷[15]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Sengupta, Subodh Chandra and Bose, Anjali (editors), 1976/1998, Sansad Bangali Charitabhidhan (Biographical dictionary) Vol I,pp. 609-610, আই.এচ.বি.এন. 81-85626-65-0
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Devi Choudhurani, Indira, Smritisamput, Rabindrabhaban, Viswabharati, pp.16-26.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Dutta, Swapna (August 3, 2013). "The home and the world". The Hindu. https://www.thehindu.com/books/books-authors/the-home-and-the-world/article4985438.ece.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Banerjee, Hiranmay, Thakurbarir Katha,p. 119, Sishu Sahitya Sansad.
- ↑ Deb, Chitra (1990). "Jorasanko and the Thakur Family". In Chaudhuri, Sukanta. Calcutta: The Living City. Volume I: The Past. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 66. ISBN 978-0-19-563696-3.
- ↑ Ghoshal was 1 of 9 such grooms who petitioned for Brahmo Marriage Bill 1871 to Sir Henry Maine. per Sibnath Sastri
- ↑ Devi Choudhurani, Indira, Smritisamput, Notes, p. 190.
- ↑ Devi Choudhurani, Indira, Smritisamput, Notes, p. 218.
- ↑ Banerjee, Hiranmay, Thakurbarir Katha, family chart, p. 224.
- ↑ Devi Choudhurani, Indira, Smritisamput, Notes, p. 195.
- ↑ Sengupta, Subodh Chandra and Bose, p. 423
- ↑ Aziz, Mahibul (2012). "Novel". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A.. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second সম্পাদনা). Asiatic Society of Bangladesh. http://en.banglapedia.org/index.php?title=Novel.
- ↑ Bandopadhyay, Brajendranath, Sahitye Banga Mahila, in Bethune College and School Centenary Volume, edited by Dr. Kalidas Nag, 1949, p. 199
- ↑ "The Tagores and society". Rabindra Bharati University. Archived from the original on 2008-01-02. https://web.archive.org/web/20080102090255/http://museum.rabindrabharatiuniversity.net/tagore_family/tagore_society.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-05-04.
- ↑ 15.0 15.1 Amin, Sonia (2012). "Devi, Swarna Kumari". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A.. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second সম্পাদনা). Asiatic Society of Bangladesh. http://en.banglapedia.org/index.php?title=Devi,_Swarna_Kumari.