সোণালী শিয়াল

সোণালী শিয়াল; সাময়িক পৰিসৰ: Late Pleistocene—Recent
	এটা সোণালী শিয়াল
	সোণালী শিয়ালৰ মাত
সংৰক্ষণ স্থিতি
	; কম উদ্বেগজনক (IUCN 3.1)
বৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন
অধিজগৎ:	সংকোষকেন্দ্ৰী
ৰাজ্য:	প্ৰাণী
পৰ্ব:	পৃষ্ঠদণ্ডী
শ্ৰেণী:	স্তন্যপায়ী
বৰ্গ:	Carnivora
পৰিয়াল:	Canidae
গণ:	Canis
প্ৰজাতি:	C. aureus
দ্বৈৰাশিক নামকৰণ
	Canis aureus; লিনিয়াছ, ১৭৫৮
Subspecies
	C. a. aureus; C. a. cruesemanni; C. a. indicus; C. a. moreoticus; C. a. naria; C. a. syriacus;
	সোণালী শিয়ালৰ পৰিসৰ (টোকা: কৃষ্ণ সাগৰৰ উত্তৰৰ বিতৰণ মানচিত্ৰত দেখুওৱা হোৱা নাই)

সোণালী শিয়াল (Canis aureus), যাক সাধাৰণ শিয়াল বুলিও কোৱা হয়, ইউৰেছিয়াৰ স্থানীয় পহুৰ দৰে জন্তু। সোণালী শিয়ালৰ গাৰ ৰং গৰমৰ দিনত শেঁতা ক্ৰীম হালধীয়াৰ পৰা শীতকালত গাঢ় শুকান ঘাহৰ ৰঙলৈকে ভিন্ন হয়। ই সৰু আকৃত্তিৰ আৰু চুটি ঠেং, চুটি নেজ, গলধন বেছি দীঘল, কপাল কমকৈ দেখা যায় আৰু মুখখন আৰব পহুতকৈ সংকীৰ্ণ আৰু জোঙা। ইয়াৰ ব্যাপক বিতৰণ আৰু প্ৰচুৰ পৰিমাণে উপলব্ধ খাদ্য আৰু অনুকূল আশ্ৰয়স্থল থকা অঞ্চলত ইয়াৰ ঘনত্ব অধিক হোৱাৰ বাবে ইয়াক আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকাত কম উদ্ৰেগজনক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।^[2]

নাম সোণালী শিয়াল হোৱা সত্ত্বেও ইয়াৰ ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক আফ্ৰিকান ক'লা পিঠিযুক্ত জলকীয়া বা কাষৰ ৰেখাযুক্ত শিয়ালৰ সৈতে নহয়, যিবোৰ লুপুলেলা প্ৰজাতিৰ অংশ। ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ই কুকুৰনেচীয়া বাঘ আৰু কয়টৰ প্ৰজাতিৰ ওচৰচপা। সোণালী শিয়ালৰ পূৰ্বপুৰুষ হৈছে ১৯ লাখ বছৰ পূৰ্বে দক্ষিণ ইউৰোপত বাস কৰা বিলুপ্ত আৰ্নো নদীৰ কুকুৰ বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে।^[3] ইয়াক সৰু, শিয়ালৰ দৰে কেনিন বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে। জিনীয় অধ্যয়নে ইংগিত দিয়ে যে সোণালী শিয়ালে ভাৰতৰ পৰা প্ৰায় ২০,০০০ বছৰ আগতে, শেষৰ লাষ্ট বৰফাবৃত্ত মেক্সিমমৰ ফালে বিস্তাৰ কৰিছিল। লেবাননৰ বেইৰুটৰ ওচৰৰ ক্ছাৰ আকিল শিলৰ আশ্ৰয় শিবিৰত পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি সোণালী শিয়ালৰ জীৱাশ্মৰ বয়স ৭৬০০ বছৰ। ইউৰোপৰ আটাইতকৈ পুৰণি সোণালী শিয়ালৰ জীৱাশ্ম গ্ৰীচত পোৱা গৈছিল আৰু ইয়াৰ পুৰণি ৭,০০০ বছৰ। সোণালী শিয়ালৰ ছটা উপপ্ৰজাতি আছে। ই ধূসৰ পহু আৰু আফ্ৰিকান পহু দুয়োটাৰে সৈতে উৰ্বৰ সংকৰ উৎপাদন কৰিবলৈ সক্ষম। মস্কোৰ ওচৰৰ শ্বেৰেমেটিয়েভ’ বিমানবন্দৰত চুলিমভ কুকুৰ নামৰ কুকুৰ-শিয়ালৰ বৰ্ণসংকৰৰ প্ৰজাতি আছে, য’ত ৰাছিয়াৰ বিমান সংস্থা এৰ’ফ্লটে গোন্ধ ধৰা পেলোৱাৰ বাবে নিয়োগ কৰিছে।

বাসস্থান

উপত্যকা আৰু নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈ, খাল, হ্ৰদ আৰু সাগৰৰ পাৰত সোণালী শিয়াল প্ৰচুৰ পৰিমাণে পোৱা যায়; কিন্তু পাহাৰৰ তলৰ আৰু নিম্ন পাহাৰত এই প্ৰজাতিটো বিৰল। ই এটা সামাজিক প্ৰজাতি, যাৰ মূল সামাজিক এককটো এটা প্ৰজননযোৰ আৰু যিকোনো সৰু সন্তানেৰে গঠিত। ই অতি খাপ খোৱা, ফল-মূল আৰু পোক-পৰুৱাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সৰু পাখিলৈকে খাদ্যৰ শোষণ কৰাৰ ক্ষমতা আছে। ই ঘৰচীয়া চৰাই আৰু ঘৰচীয়া স্তন্যপায়ী প্ৰাণীক ঘৰচীয়া জল ম'হৰ পোৱালিৰ আকাৰলৈকে আক্ৰমণ কৰে। ইয়াৰ প্ৰতিযোগী হ’ল ৰঙা শিয়াল, ষ্টেপ পহু, জংঘল মেকুৰী, ককেচীয়ান বনৰীয়া মেকুৰী, ককেছিয়াছ আৰু মধ্য এছিয়াৰ ৰেকুন আৰু এছিয়াটিক বনৰীয়া মেকুৰী। ই দক্ষিণ-পূব ইউৰোপৰ স্থানীয় মাটিৰ বাহিৰলৈ গৈ মধ্য আৰু উত্তৰ-পূব ইউৰোপলৈকে এনে অঞ্চললৈ সম্প্ৰসাৰিত হৈছে য’ত পহু কম বা নাই।

খাদ্য

সোণালী শিয়ালে ইউৰেছিয়াত উত্তৰ আমেৰিকাত কয়টেৰ দৰে একেটা পৰিৱেশগত স্থান পূৰণ কৰে; ^[4] ই এটা শিকাৰু আৰু এটা ভেঁকুৰীয়া দুয়োটা,^[5] আৰু ই এটা সৰ্বভোজী আৰু সুবিধাবাদী খাদ্য বিচাৰি ফুৰা, যাৰ খাদ্য ইয়াৰ বাসস্থান অনুসৰি ভিন্ন হয় আৰু... ঋতু। ভাৰতৰ কেওলাদেও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত ইয়াৰ ৬০% তকৈ অধিক খাদ্য ৰোডেণ্ট, চৰাই আৰু ফলৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি জুখিছিল। কানহা বাঘ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলত ইয়াৰ খাদ্যৰ ৮০% ৰোডেণ্ট, সৰীসৃপ আৰু ফল-মূলেৰে গঠিত। শাক-পাচলিৰ পদাৰ্থই শহাপহুৰ খাদ্যৰ অংশ, আৰু ভাৰতত ইহঁতে বাকথৰ্ন, ডগবেন, জাভা প্লামৰ ফল আৰু মেস্কিট আৰু সোণালী বৰষুণৰ গছৰ গুটিবোৰ তীব্ৰভাৱে খায়। সিংহ, বাঘ, নাহৰফুটুকী, ঢোলে আৰু ধূসৰ পহুই কৰা হত্যাবোৰ শহাপহুটোৱে গুচাই পেলায়। বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ কিছুমান অঞ্চলত সোণালী শিয়ালবোৰে মাংস আৰু জাবৰ-জোঁথৰ ভেদ কৰি জীৱন নিৰ্বাহ কৰে আৰু ইয়াক পুতি থৈ অতিৰিক্ত খাদ্য জমা কৰি ৰাখিব।^[6]

ককেছাছ আৰু ট্ৰেন্সককেচিয়াত সোণালী শিয়াল প্ৰধানকৈ শহাপহু আৰু নিগনিৰ দৰে ৰোডেণ্ট চিকাৰ কৰে আৰু লগতে ফেজেণ্ট, ফ্ৰেংকলিন, হাঁহ, কুট, মূৰেন আৰু পেচেৰিন চিকাৰ কৰে। এই অঞ্চলসমূহত জেকেলে খোৱা শাক-পাচলিৰ পদাৰ্থৰ ভিতৰত ফল-মূল, যেনে নাচপতি, হথৰ্ন, ডগউড, আৰু সাধাৰণ মেডলাৰৰ শঙ্কু আদি অন্তৰ্ভুক্ত। আঙুৰ, তৰমুজ, কস্তুৰী, বাদামৰ শস্য ধ্বংস কৰাৰ লগত জলকীয়া জড়িত হৈ থাকে। বখছ নদীৰ ওচৰত তেওঁলোকৰ বসন্তকালীন খাদ্যত প্ৰায় কেৱল উদ্ভিদৰ বাল্ব আৰু বনৰীয়া চেনিৰ খেৰৰ শিপা থাকে, আনহাতে শীতকালত ইহঁতে বনৰীয়া শিলৰ জলপান খায়। কাৰাকুম মৰুভূমিৰ প্ৰান্তৰ চাৰিওফালে জাকেলে জাৰ্বিল, টিকটিকি, সাপ, মাছ, মাস্ক্ৰাট, বনৰীয়া শিলৰ জলপান, মালবেৰী, শুকান এপ্ৰিকোট, তৰমুজ, কস্তুৰী, টমেটো আৰু আঙুৰৰ ফল খায়।^[7]

ডালমেটিয়াত সোণালী শিয়ালৰ খাদ্যত স্তন্যপায়ী প্ৰাণী, ফল-মূল, শাক-পাচলি, পোক-পৰুৱা, চৰাই আৰু ইহঁতৰ কণী, ঘাঁহ আৰু পাত থাকে।^[8] সোণালী শিয়ালবোৰে নিজৰ খাদ্যাভ্যাস সলনি কৰি অধিক সহজে উপলব্ধ খাদ্যলৈ সলনি কৰে। ছাৰ্বিয়াত ইহঁতৰ খাদ্য প্ৰধানকৈ পশুধনৰ মৃতদেহ যিবোৰ আঁতৰোৱাৰ অভাৱৰ বাবে ক্ৰমান্বয়ে প্ৰচলিত হৈ পৰিছে আৰু ইয়াৰ ফলত ইহঁতৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধি হ'ব পাৰে।^[9] হাংগেৰীত ইহঁতৰ খাদ্যৰ ৫৫% সাধাৰণ ভ'ল আৰু বেংক ভ'লৰ দ্বাৰা গঠিত আৰু ৪১% বনৰীয়া গাহৰিৰ মৃতদেহৰ দ্বাৰা গঠিত।^[10] উত্তৰ-পূব ইটালীত সোণালী শিয়ালৰ খাদ্যৰ বিষয়ে তথ্য কম যদিও ই সৰু ৰ' হৰিণ আৰু শহাপহু চিকাৰ কৰে বুলি জনা যায়। ইজৰাইলত সোণালী শিয়াল সাপৰ উল্লেখযোগ্য শিকাৰু; সোণালী শিয়ালৰ বিৰুদ্ধে বিষক্ৰিয়া অভিযানৰ সময়ত মানুহে সাপে কামোৰাৰ খবৰ বৃদ্ধি পাইছিল, কিন্তু বিষক্ৰিয়া বন্ধ হোৱাৰ পিছত হ্ৰাস পাইছিল।^[11]

তথ্যসূত্ৰ

↑ Hoffmann, M.; Arnold, J.; Duckworth, J. W.; Jhala, Y.; Kamler, J. F.; Krofel, M. (2018). Canis aureus. p. e.T118264161A163507876. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T118264161A163507876.en.
↑ ^2.0 ^2.1 Linnæus, C. (1758). "Canis aureus" (la ভাষাত). Systema naturæ. Regnum Animale (10 সম্পাদনা). প্ৰকাশক Holmiæ: Laurentius Salvius. পৃষ্ঠা. 39–40. https://archive.org/details/carolilinnisys00linn/page/40/mode/2up.
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; wozencraft2005 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ Hall, Robert L.; Sharp, H. S. (1978). Wolf and man: Evolution in Parallel. প্ৰকাশক New York: Academic Press. পৃষ্ঠা. 156. ISBN 978-0-12-319250-9. OCLC 3607816. https://books.google.com/books?id=tj60BQAAQBAJ&pg=PA156। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-10-14.
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner147 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner1472 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner1473 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; cirovic2014 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; lanszki2002 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; lapini2003 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; alderton1998 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[iucn-1] Hoffmann, M.; Arnold, J.; Duckworth, J. W.; Jhala, Y.; Kamler, J. F.; Krofel, M. (2018). Canis aureus. p. e.T118264161A163507876. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T118264161A163507876.en.

[linnaeus1758-2] 2.0 ^2.1 Linnæus, C. (1758). "Canis aureus" (la ভাষাত). Systema naturæ. Regnum Animale (10 সম্পাদনা). প্ৰকাশক Holmiæ: Laurentius Salvius. পৃষ্ঠা. 39–40. https://archive.org/details/carolilinnisys00linn/page/40/mode/2up.

[wozencraft2005-3] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; wozencraft2005 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[4] Hall, Robert L.; Sharp, H. S. (1978). Wolf and man: Evolution in Parallel. প্ৰকাশক New York: Academic Press. পৃষ্ঠা. 156. ISBN 978-0-12-319250-9. OCLC 3607816. https://books.google.com/books?id=tj60BQAAQBAJ&pg=PA156। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-10-14.

[heptner147-5] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner147 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[heptner1472-6] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner1472 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[heptner1473-7] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; heptner1473 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[cirovic2014-8] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; cirovic2014 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[lanszki2002-9] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; lanszki2002 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[lapini2003-10] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; lapini2003 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[alderton1998-11] উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; alderton1998 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]