সমললৈ যাওক

আফগানিস্তানৰ সংস্কৃতি

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
আফগান সংস্কৃতিৰ উপাদানসমূহৰ ভিতৰত আছে: তবলা আৰু হাৰমোনিয়াম বাদ্যযন্ত্ৰ, এখন ঘাডাৰকুনি বা আফগান দলিচা, চাহপাত্ৰ, আৰু নিখুঁত পিৰা আৰু মিঠাই

আফগানিস্তানৰ সংস্কৃতি ইংৰাজী: Culture of Afghanistan শতিকা ধৰি অব্যাহত আছে যদিও ইয়াত ৰাষ্ট্ৰৰ সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্য অন্তৰ্ভুক্ত আছে।[1] [2][3][4]আফগানিস্তানৰ সংস্কৃতি ঐতিহাসিকভাৱে ওচৰৰ পাৰস্য দেশৰ সৈতে দৃঢ়ভাৱে সম্পৰ্কিত বিশেষকৈ একে ধৰ্মকে ধৰি, যিদৰে দুয়োখন দেশৰ মানুহে হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি একেলগে বাস কৰি আহিছে। মধ্য, দক্ষিণ আৰু পশ্চিম এছিয়াৰ মধ্যস্থলত থকা ইয়াৰ অৱস্থানে ঐতিহাসিকভাৱে ইয়াক বৈচিত্ৰ্যৰ কেন্দ্ৰ কৰি তুলিছিল। সেয়ে এজন ইতিহাসবিদে আফগানিস্তানক "প্ৰাচীন পৃথিৱীৰ ঘূৰণীয়া পথ" বুলি অভিহিত কৰিছিল।[5]

আফগানিস্তানত বেছিভাগ জনজাতীয় সমাজ আছে য'ত দেশৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ নিজা উপসংস্কৃতি আছে। ইয়াৰ সত্ত্বেও, প্ৰায় সকলো আফগান নাগৰিকে ইছলামিক পৰম্পৰা অনুসৰণ কৰে, একেটা বন্ধ উদযাপন কৰে, একে পোছাক পিন্ধে, একে খাদ্য গ্ৰহণ কৰে, একে সংগীত শুনিবলৈ বিছাৰে হয় আৰু পাৰ্চীক কিছু পৰিমাণে আন্তঃ-জাতিগত ভাষাৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ সংস্কৃতি মধ্য এছিয়াৰ সংস্কৃতিৰ এটা সৈতে দৃঢ়ভাৱে সম্পৰ্ক আছে। যিটো ভাষা, ৰন্ধনপ্ৰণালী আৰু শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায়।

আফগান সংস্কৃতি ক্ৰমান্বয়ে পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ ভাষাত শৈক্ষিক অধ্যয়নৰ এক গতিশীল ক্ষেত্ৰ হৈ পৰিছে। [6]শেহতীয়া ইতিহাসত দেশখনত দীৰ্ঘদিন ধৰি হোৱা সংঘৰ্ষৰ ফলত আফগান সংস্কৃতি বিপন্ন আৰু খণ্ডিত হৈ পৰিছে।[7][8]

বুৰঞ্জী

[সম্পাদনা কৰক]

এই ভূমিত ঐতিহাসিকভাৱে বিভিন্ন লোক বাস কৰি আহিছে আৰু পাৰ্চী, আলেকজেণ্ডাৰ দ্য গ্ৰেট, মৌৰ্য সাম্ৰাজ্য, আৰৱৰ মুছলমান, মঙ্গোল, ব্ৰিটিছ, ছোভিয়েট ইউনিয়ন আৰু অতি শেহতীয়াকৈ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নেতৃত্বাধীন মিত্ৰজোঁটৰ দ্বাৰা অসংখ্য সামৰিক অভিযান ৰখা হৈছিল।[9]ভাৰত আৰু ইৰাণৰ সাংস্কৃতিক প্ৰৱাহৰ [10][11] লগতে বিভিন্ন বিজয় আৰু সমসাময়িক ঘটনাপ্ৰবাহে অঞ্চলটোৰ ইতিহাসত বিভিন্ন ধৰ্ম যেনে বৌদ্ধ ধৰ্ম, হিন্দু ধৰ্ম, জৰথুষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম আৰু পিছলৈ ইছলামৰ কেন্দ্ৰ বিন্দু কৰি তুলিছিল।

সংগীত আৰু নৃত্য

[সম্পাদনা কৰক]
ফাৰাহ, আফগানিস্তানত আফগান সংগীতজ্ঞসকল।

আফগানিস্তানত পৰম্পৰাগতভাৱে কেৱল পুৰুষেহে থিয়েটাৰ অভিনয়ত জড়িত হৈ আছে। শেহতীয়াকৈ,নাটক, নৃত্য কলাত, মহিলাসকলে কেন্দ্ৰীয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে।[12] ১৯৮০ ৰ দশকৰ পৰা, দেশখনে কেইবাখনো যুদ্ধৰ সাক্ষী হৈ আহিছে সেয়েহে সংগীতৰ সংখ্যা কমি গৈছিল আৰু বাহিৰৰ লোকসকলৰ বাবে ৰেকৰ্ডিং ন্যূনতম কৰা হৈছিল। ১৯৯০ ৰ দশকত, তালিবান চৰকাৰে বাদ্যযন্ত্ৰৰ সংগীত আৰু বহুতো ৰাজহুৱা সংগীত নিৰ্মাণ নিষিদ্ধ কৰিছিল। বহুতো সংগীতজ্ঞ আৰু গায়কে আন দেশৰ চহৰসমূহত আফগান গায়ক আৰু সাঙ্গীতিক বাণিজ্য বজাই ৰাখিছিল।পাকিস্তানৰ পেছাৱাৰ, কৰাচী আৰু ইছলামাবাদৰ দৰে চহৰসমূহ আফগান সঙ্গীতকাৰসকলে নিজৰ চৰ্চা চলাই গৈছিল। কাবুল দীৰ্ঘদিন ধৰি আঞ্চলিক সাংস্কৃতিক ৰাজধানী হৈ আহিছে, কিন্তু বাহিৰৰ লোকসকলে ইয়াৰ কাতাঘানি শৈলীৰে হেৰাট আৰু মাজাৰ-ই-শ্বৰীফ চহৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। সমগ্ৰ দেশতে গীতবোৰ সাধাৰণতে দাৰি-পাৰ্চী আৰু পশ্চতু, উজবেকি, হাজাৰাগী, হিন্দী, আৰু পাশ্চাত্য শৈলীৰ গান আৰু সংগীত দুয়োটাই আফগানিস্তানত অতি জনপ্ৰিয়।[13]

চান ফ্ৰান্সিস্কোত পৰম্পৰাগত পোছাকত নাচি থকা মহিলাসকল

আফগানসকলে বহু প্ৰকাৰৰ বাদ্যযন্ত্ৰ বজাই সংগীত উপভোগ কৰে। তেওঁলোকে আফগানিস্তানৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নৃত্য হিচাপে বিবেচিত আট্টান পৰিৱেশন কৰাটোও উপভোগ কৰে। দেশত সাধাৰণতে যি শুনা যায় সেয়া হৈছে লোকগীত বা গান। বহুতো গান বা লোকগীত প্ৰায় সকলোৱে জানে আৰু বহু বছৰ ধৰি চলি আহিছে। মুখ্য পৰম্পৰাগত আফগান সংগীত বাদ্যযন্ত্ৰবোৰৰ ভিতৰত আছে:


  1. হাৰমনিয়াম
  2. চণ্টুৰ
  3. চাং
  4. ৰুবাব
  5. তবলা
  6. চিতাৰ
  7. জুৰনা
  8. বাঁহী
  9. দায়েৰেহ
  10. তানবুৰ[14]
  11. ডাম্বুৰা

ভাষা আৰু সাহিত্য

[সম্পাদনা কৰক]

দাৰি আৰু পশতু দুয়োটা আফগানিস্তানৰ চৰকাৰী ভাষা। যদিও দাৰি (আফগান পাৰ্চী) সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ বাবে ভাষা ফ্ৰাংকা হিচাপে কাম কৰে। দেশৰ উত্তৰ আৰু কেন্দ্ৰীয় অঞ্চলৰ লোকসকলে সাধাৰণতে পাৰ্চী/দাৰী ভাষাত কথা পাতে। আনহাতে দক্ষিণ আৰু পূবত বাস কৰা সকলে পশতু ভাষা কয়। আফগানিস্তানৰ পশ্চিম অঞ্চলত বাস কৰা আফগানসকলে দাৰি আৰু পশতু দুয়োটা ভাষাতে কথা পাতে। বেছিভাগ নাগৰিকে দুয়োটা ভাষাতে সাবলীল। বিশেষকৈ মুখ্য চহৰবোৰত বাস কৰা লোক সকল য'ত জনসংখ্যা বহুজাতিক। আন কেইবাটাও ভাষা তেওঁলোকৰ নিজৰ অঞ্চলত প্ৰচলিত। যাৰ ভিতৰত আছে উজবেক, তুৰ্কমেন আৰু বেলুচি।[15] ইংৰাজী ক্ৰমান্বয়ে যুৱ প্ৰজন্মৰ মাজত জনপ্ৰিয় হৈ উঠিছে। ৰাছিয়ান বুজিব পৰা আফগানৰ সংখ্যা কম, মুখ্যতঃ উত্তৰ তাজিক, উজবেক আৰু তুৰ্কমেন গোটৰ মাজত প্ৰচলিত।

কবিতা

[সম্পাদনা কৰক]

আফগানিস্তানত কবিতা দীৰ্ঘদিন ধৰি এক সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা আৰু আবেগ হৈ আহিছে। কবিতা মুখ্যতঃ পাৰ্চী/দাৰি আৰু পশতু ভাষাত লিখা হৈ আহিছে। যদিও আধুনিক সময়ত আফগানিস্তানৰ কবিতা দেশৰ অন্যান্য ভাষাতো অধিক স্বীকৃত হৈ আহিছে। ধ্ৰুপদী পাৰ্চী আৰু পশতু কবিতাই আফগান সংস্কৃতিত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। কবিতা সদায়ে অঞ্চলটোৰ অন্যতম মুখ্য শৈক্ষিক স্তম্ভ হৈ আহিছে, যি স্তৰত ই নিজকে সংস্কৃতিৰ সৈতে একত্ৰিত কৰিছে। কিছুমান উল্লেখযোগ্য কবিৰ ভিতৰত আছে খুশাল খান খাট্টাক, ৰহমান বাবা, মাছুদ নৱাবী, নাজো তোখি, আহমেদ শ্বাহ দুৰানী, আৰু গোলাম মুহাম্মাদ তাৰ্জী।[16] দশম শতিকাৰ পৰা পঞ্চদশ শতিকাৰ সময়চোৱাৰ কিছুমান বিখ্যাত পাৰ্চী ভাষাৰ কবি আৰু লেখক হৈছে ৰুমি, ৰাবি'এ বালখি, খোৱাজা আব্দুল্লাহ আনচাৰী, জামি, আলিশ্বৰ নবোই, ছানাই, আবু মনচুৰ দকীৰী, ফাৰুখি চিস্তানি, উনচুৰি আৰু আনভাৰী। সমসাময়িক পাৰ্চী ভাষাৰ কবি আৰু লেখকসকলৰ ভিতৰত আছে খলিলুল্লাহ খলিলি [17]আৰু চুফী আশকাৰী।

প্ৰবাদ

[সম্পাদনা কৰক]

আফগানসকলে ভাষণত বুদ্ধি আৰু চতুৰতাক প্ৰাধান্য দিয়ে। "জাৰবুল মাচালহা" (উচ্চাৰণ জাৰ-বুল মাহ-চাল-এইচএএ) মানে দাৰি ভাষাত 'হিতোপদেশ', আৰু এই জাৰবুল মাচালহাই আফগান সংস্কৃতিক গভীৰভাৱে প্ৰতিফলিত কৰে। আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নৌসেনাৰ কেপ্টেইন এডৱাৰ্ড জেলেমে আফগানিস্তানৰ যুদ্ধৰ সময়ত আফগান হিতোপদেশক এক ইতিবাচক সম্পৰ্ক গঢ়াৰ সঁজুলি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল আৰু ২০১২ চনত তেওঁ দাৰি আৰু ইংৰাজীত আফগান হিতোপদেশৰ দুটা দ্বিভাষিক সংকলন প্ৰকাশ কৰিছিল। [18][19]

আফগান ৰন্ধন প্ৰণালী

[সম্পাদনা কৰক]
সাধাৰণ আফগান খাদ্যৰ মেজ

আফগানিস্তানত বিভিন্ন খাদ্য শস্যৰ বিস্তৃত পৰিসৰত খেতি কৰা হয়। আফগান ৰন্ধনপ্ৰণালী দেশীয় মুখ্য শস্য ঘেঁহু, মাকৈ, বাৰ্লি আৰু চাউলৰ দৰে খাদ্যশস্যৰ ওপৰত আধাৰিত। আফগানসকলে চুবুৰীয়া পাকিস্তানীৰ দৰে মচলাযুক্ত খাদ্য নাখায়। সতেজ আৰু শুকান ফল হৈছে আফগান আহাৰৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। আফগানিস্তান ইয়াৰ সূক্ষ্ম ফল, বিশেষকৈ ডালিম, আঙুৰ আৰু ইয়াৰ অতিৰিক্ত মিঠা ডাঙৰ আকাৰৰ তৰমুজৰ বাবে সুপৰিচিত।

কিছুমান জনপ্ৰিয় আফগান ব্যঞ্জন, বাওঁফালৰ পৰা সোঁফাললৈ:1. ভেড়াৰ মাংসৰ গ্ৰিলড কাবাব (চিখ কাবাব); 2. পালাও আৰু চালাড; 3. তন্দুৰী কুকুৰা; আৰু ৪। মণ্টু (ডাম্পলিং)। আফগান ৰন্ধনপ্ৰণালীত মধ্য এছিয়া, পূৱ এছিয়া, দক্ষিণ এছিয়া আৰু মধ্য প্ৰাচ্যৰ ৰন্ধনপ্ৰণালীৰ মিশ্ৰণ অন্তৰ্ভুক্ত আছে। প্ৰায় সকলো আফগান ব্যঞ্জন মচলাবিহীন।

জনপ্ৰিয় আফগান ব্যঞ্জন:

  • কাবুলি পালাও (পৰম্পৰাগত চাউলৰ ব্যঞ্জন)
  • মোশ পালাও
  • শোৰবা (আফগান চুপ)
  • পিঁয়াজা কৰো
  • মাণ্টুক্স (মাংসৰ ডাম্পলিং)
  • মিটবল
  • কিচিৰি
  • ৰোশ
  • চোপান কাবাব
  • আফগানি কাবাব
  • মেছ পালাও
  • অভ্যৰ্থনা পোলাও
  • শোলা (আঠাযুক্ত চাউলৰ ব্যঞ্জন)
  • কোৰুটি
  • এশকানা
  • বাউঞ্জন (আলু আৰু বিলাহীৰ সৈতে ৰন্ধা বেঙেনা)
  • বেণ্ডি/বাউমিয়া (আলু আৰু বিলাহীৰ সৈতে ৰন্ধা ভেণ্ডি)
  • হিকনউচ (হামুচ)
  • আউশাক
  • আউশ (হাতেৰে তৈয়াৰ কৰা নুডলচ)
  • বাঘলাভা (বাকলাভা)
  • বোলানি (আফগান পাউৰুটি)
  • চাপলি কাবাব
  • শোৰ-নাখোদ (বিশেষ টপিং থকা পোৱালি মটৰ)
  • নান (আফগান পিঠা)

চিত্ৰকলা, বয়নশিল্প আৰু অন্যান্য

[সম্পাদনা কৰক]

আফগানিস্তানৰ ভূমিত কলাৰ এক দীঘলীয়া ইতিহাস আছে। বিশেষকৈ দেশখনৰ গুহা শিল্পত পোৱা বুদ্ধৰ তৈল চিত্ৰৰ বিশ্বৰ আটাইতকৈ পুৰণি চিত্ৰশিল্প। বুদ্ধৰ চিত্ৰশিল্প ভাৰতীয়সকলৰ আহিছে। আফগান কলাৰ ভিতৰত আছে পাৰ্চী ক্ষুদ্ৰ শৈলী, যাৰ ভিতৰত হেৰাটৰ কমলেদ্দিন বেহজাদ তিমুৰিদ আৰু প্ৰাৰম্ভিক চাফাভিদ যুগৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য ক্ষুদ্ৰ শিল্পী। ১৯০০ দশকৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰখনে কলাত পাশ্চাত্য কৌশল ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। বিংশ শতিকাৰ বিখ্যাত আব্দুল গফুৰ ব্ৰেছনা কাবুলৰ এজন বিশিষ্ট আফগান চিত্ৰশিল্পী আৰু স্কেচ শিল্পী আছিল।

ধৰ্ম

[সম্পাদনা কৰক]
An Afghan man with a tasbih

ইছলাম আফগানিস্তানৰ প্ৰধান ধৰ্ম আৰু ৯৯.৭% তকৈও অধিক আফগান ইছলাম ধৰ্মৰ লোক।[20] আনুমানিক ৮৪.৭-৯০% লোকে চুন্নী ইছলাম পালন কৰে। আনহাতে আনুমানিক ৭-১৫% লোকে চিয়া ইছলাম পালন কৰে। আৰু প্ৰায় 1% আন ধৰ্মৰ লোক শিখ ধৰ্মৰ। প্ৰাক-ইছলামযুগত জৰথুষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম আৰু হিন্দু ধৰ্ম আৰু বৌদ্ধ ধৰ্মৰ আফগানিস্তানত শক্তিশালী উপস্থিতি আছিল। [20][21] .[22]ইয়াৰ উপৰিও, ইহুদী আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্মৰ প্ৰভাৱ তথা অৱস্থিতি আফগানিস্তানত এক সহস্ৰাব্দৰো অধিক সময় ধৰি আছে।

তথ্যৰ উৎস

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Banting, Erinn (2003). Afghanistan: The land. Crabtree Publishing Company. পৃষ্ঠা. 4. ISBN 0-7787-9335-4. https://archive.org/details/afghanistan00bant। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-08-22. 
  2. ↑ "Country Profile: Afghanistan". Library of Congress. August 2008. http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-08-16. 
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20131028065437/
  4. ↑ http://www.afghanweb.com/politics/current_constitution.html#preambl
  5. ↑ "A brief history of Afghanistan". November 2, 2008. https://newint.org/features/2008/11/01/afghanistan-history. 
  6. ↑ American Institute of Afghanistan Studies. "Afghanistan (an academic journal) published by Edinburgh University Press". https://www.euppublishing.com/loi/afg. 
  7. ↑ Goodson, Larry; ﺟﻮﺩﺳﻮﻥ, ﻻﺭﻱ (1998). "The Fragmentation of Culture in Afghanistan / ﺍﻟﺘﺸﻈﻲ ﺍﻟﺜﻘﺎﻓﻲ ﻓﻲ ﺃﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ". Alif: Journal of Comparative Poetics (18): 269–289. doi:10.2307/521889. https://www.jstor.org/stable/521889. 
  8. ↑ "Redeeming the Pashtun, the ultimate warriors - Macleans.ca". https://www.macleans.ca/news/world/redeeming-the-pashtun-the-ultimate-warriors/. 
  9. ↑ Griffin, Luke (14 January 2002). "The Pre-Islamic Period". Afghanistan Country Study. Illinois Institute of Technology. Archived from the original on 3 November 2001. https://web.archive.org/web/20011103002246/http://www.gl.iit.edu/govdocs/afghanistan/PreIslamic.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 October 2010. 
  10. ↑ Denise Cush, Catherine Robinson, Michael York (2012). Encyclopedia of Hinduism. Routledge. পৃষ্ঠা. 200. ISBN 9781135189792. https://books.google.com/books?id=kzPgCgAAQBAJ&pg=PA200. 
  11. ↑ "The remarkable rugs of war, Drill Hall Gallery". The Australian. 30 July 2021. https://amp.theaustralian.com.au/arts/review/the-remarkable-rugs-of-war-drill-hall-gallery/news-story/49fb932f8be798b1641425be98e4e0db। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 November 2021. 
  12. ↑ "Risky revival of Afghan theater puts women center stage". Christian Science Monitor. 2004-11-26. ISSN 0882-7729. https://www.csmonitor.com/2004/1126/p01s04-almp.html. 
  13. ↑ "It's Bollywood all the way in Afghanistan". The Hindu. http://www.thehindubusinessline.com/2005/05/09/stories/2005050900561400.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-03-25. 
  14. ↑ "Afghanistan Music, Traditional Instrumental Music of Afghanistan". Archived from the original on January 24, 2022. https://web.archive.org/web/20220124010452/http://www.afghanistan-culture.com/afghanistan-music.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 22, 2011. 
  15. ↑ "Article Sixteen of the Constitution of Afghanistan". 2004. Archived from the original on October 28, 2013. https://web.archive.org/web/20131028065437/http://www.afghan-web.com/politics/current_constitution.html#preamble। আহৰণ কৰা হৈছে: June 13, 2012. "From among the languages of Pashto, Dari, Uzbeki, Turkmani, Baluchi, Pashai, Nuristani, Pamiri (alsana), Arab and other languages spoken in the country, Pashto and Dari are the official languages of the state." 
  16. ↑ "Classical Dari and Pashto Poets". Archived from the original on October 6, 2013. https://web.archive.org/web/20131006084545/http://www.afghan-web.com/culture/poetry/cpoets.html। আহৰণ কৰা হৈছে: April 8, 2011. 
  17. ↑ Ehsan, Said (1997). "Ustad Khalilullah Khalili". Afghanmagazine.com. Archived from the original on July 9, 2010. https://web.archive.org/web/20100709021544/http://www.afghanmagazine.com/arts/khalili/khalili.html। আহৰণ কৰা হৈছে: December 11, 2024. 
  18. ↑ Zellem, Edward. 2012. "Zarbul Masalha: 151 Afghan Dari Proverbs". Charleston: CreateSpace. http://www.afghanproverbs.com. 
  19. ↑ Zellem, Edward. 2012. "Afghan Proverbs Illustrated". Charleston: CreateSpace. http://www.afghanproverbs.com. 
  20. ↑ 20.0 20.1 "Afghanistan". The World Factbook. www.cia.gov. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/afghanistan/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-05-17. 
  21. ↑ "Chapter 1: Religious Affiliation". The World's Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. August 9, 2012. http://www.pewforum.org/2012/08/09/the-worlds-muslims-unity-and-diversity-1-religious-affiliation/#identity। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 September 2013. 
  22. ↑ "Blood in the Abode of Peace: The attack on Kabul's Sikhs" (ps-GB ভাষাত). Afghanistan Analysts Network - English. 2020-04-01. https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/blood-in-the-abode-of-peace-the-attack-on-kabuls-sikhs/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-01-09. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=আফগানিস্তানৰ_সংস্কৃতি&oldid=454045"ৰ পৰা অনা হৈছে