পালুলা ভাষা

Palula
پالُولا‎ Paaluulaá
Palula in Nastaliq
উচ্চাৰণ	/paːluːlǎː/
থলুৱা অঞ্চল	Pakistan
অঞ্চল	Chitral
জাতীয়তা	Palula
স্থানীয় ভাষিক	সাঁচ:Sigfig (2018)e25 The population of Ashret and Biol Valleys is almost completely monolingual (2008)
ভাষা পৰিয়াল	Indo-European Indo-Iranian Indo-Aryan Dardic Shina Palula
লিখন প্ৰণালী	Palula alphabet (Nastaʿlīq script)
ভাষা সংকেত
ISO 639-3	phl
গ্লোটোলগ	phal1254

Map of the region in Pakistan where the Palula language is spoken

পালুলা, ফালুৰা, পাল'লা বা ফালুল', যাক অশ্ৰেতী বা (খোৱাৰ ভাষী লোকে ব্যৱহাৰ কৰা) ডাঙৰিক্বাৰ নামেৰেও জনা যায় এটি দাৰ্দিক ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা যি প্ৰায় ১০০০০ লোকে অশ্ৰেত আৰু বিয়'ৰি উপত্যকাৰ লগতে শ্বিশ্বি উপত্যকাৰ পুৰি বা পুৰিগল আৰু কলকটক গাৱঁৰ (এই গাওঁ পাকিস্তানৰ খাইবৰ পখতুনখোৱাৰ চিত্ৰল জিলাত স্থিত) অন্ততঃ এটি অংশত কোৱা হয়।

কোনো কোনো সৰু গাৱঁত পালুলাৰ ব্যৱহাৰ নাইবা নোহোৱা হৈছে (যেনে দ্ৰোছৰ ওচৰৰ ঘোছ গাৱঁত) নহ'লে এই ভাষা কোৱা লোকে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অধিক প্ৰসাৰিত খোৱাৰ ভাষা ক'বলৈ লৈছে। পিচে, পালুলা ভাষাৰ মূল অঞ্চল, অৰ্থাৎ বিয়'ৰি আৰু অশ্ৰেত উপত্যকাত ই এটি শক্তিশালী আৰু বিকাশশীল ভাষা হৈয়ে আছে। সেই অঞ্চলৰ প্ৰায় সকলো লোকেই এই ভাষাক নিজৰ মাতৃভাষা জ্ঞান কৰে, এক সৰু অংশক বাদ দি।

পালুলা শব্দ উচ্চৰণ কৰিবলৈ আতাইকেইটা স্বৰধ্বনি দীঘলকৈ উচ্চাৰণ কৰা হয় আৰু শেষৰটো বৰ্ধমান সুৰেৰে কোৱা হয়।

অধ্যয়ন আৰু বৰ্গীকৰণ

পালুলা ভাষাক জৰ্জ মৰ্গেনষ্টিয়াৰ্ণ (১৯২৬, ১৯৪১), কেণ্ডাল ডেকাৰ (১৯৯২), হেন্ৰিক লিকজেগ্ৰেন (২০০৮, ২০০০৯, ২০১০) আৰু হেন্ৰিক লিজেগ্ৰেন তথা নচীম হাইদৰ (২০০৯, ২০১১)ত চিহ্নিত কৰা হৈছে।

পালুলা ভাষাক এটি দাৰ্দিক ভাষা বুলি কোৱা হয়, কিন্তু ই ভৌগোলিক ভিত্তিতহে দাৰ্দিক আখ্যিত, ভাষিক ভিত্তিত নহয়।

ধ্বনিতত্ত্ব

স্বৰধ্বনি

Palula vowel chart, from Liljegren & Haider (2009:383)

তলত পালুলা ভাষাৰ শ্বৰধ্বনিসমূহ দিয়া হৈছে।

	Front	Central	Back
Close	i iː		u uː
Mid	e eː		o oː
Open		a aː

কিছু কিছু স্থানত নাকেৰে উচ্চাৰণ কৰাৰো নিয়ম আছে।

ব্যঞ্জনধ্বনি

তলত এই ভাষাৰ ব্যঞ্জনধ্বনিসমূহ উল্লেখ কৰা হৈছে।

		Labial	Denti- alveolar	Retroflex	Palatal	Velar	Uvular	Glottal
Nasal	voiced	m	n	ɳ
	breathy voiced	mʱ	nʱ
Plosive	voiceless	p	t	ʈ		k	(q)
	voiced	b	d	ɖ		ɡ
	aspirated	pʰ	tʰ	ʈʰ		kʰ
	breathy voiced	bʱ	dʱ	ɖʱ		ɡʱ
Affricate	plain		ts	tʂ	tɕ
	aspirated		tsʰ	tʂʰ	tɕʰ
Fricative	voiceless	(f)	s	ʂ	ɕ	x		h
	voiced		z	(ʐ)	ʑ	ɣ
	breathy voiced		zʱ	(ʐʱ)	(ʑʱ)
Approximant	voiced		l		j	w
	breathy voiced		lʱ		jʱ	wʱ
Tap/Flap	voiced		ɾ	ɽ
	breathy voiced		ɾʱ