মান ধনিয়া
| মান ধনিয়া | |
|---|---|
| |
| মান ধনিয়া পাত | |
| জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | |
| ৰাজ্য: | Plantae |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Angiosperms |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Eudicots |
| (অশ্ৰেণীকৃত): | Asterids |
| বৰ্গ: | Apiales |
| পৰিয়াল: | Apiaceae |
| গণ: | Eryngium |
| প্ৰজাতি: | E. foetidum |
| বৈজ্ঞানিক নাম | |
| Eryngium foetidum L. | |
| সমাৰ্থক[1] | |
| |
মান ধনিয়া বা এৰিঞ্জিয়াম ফয়েটিডাম (বৈজ্ঞানিক নাম: Eryngium foetidum) এপিয়েচি পৰিয়ালৰ এবিধ গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় বহুবৰ্ষজীবী উদ্ভিদ। ইয়াক বন ধনিয়া, নগা ধনিয়া, কাটা মচলা, বঙালী মেমেধু আদি নামেৰেও জনা যায়।[2] ইংৰাজীত ইয়াৰ সাধাৰণ নামসমূহ হৈছে কালাণ্ট্ৰ (culantro), ৰিকাও (recao), স্বেডৌ ৱেনি (shadow beni), মেক্সিকান কৰিয়েণ্ডাৰ (Mexican coriander), ভানধনিয়া (bhandhania), সং কৰিয়েণ্ডাৰ (long coriander), ছাওটুথ কৰিয়েণ্ডাৰ (sawtooth coriander), আৰু ঙ গাই (ngò gai)।[3][4] ই মেক্সিকো, কেৰিবিয়ান, মধ্য আৰু দক্ষিণ আমেৰিকাৰ থলুৱা উদ্ভিদ, কিন্তু সমগ্ৰ বিশ্বতে ইয়াৰ খেতি কৰা হয়। শীতোষ্ণ জলবায়ুত কেতিয়াবা ইয়াক এক-বৰ্ষজীৱী হিচাপে গজা দেখা যায়। ইয়াৰ গোন্ধ ধনিয়া শাকৰ দৰে। ইয়াৰ পাত দীঘল আৰু কাঁইট থকা।[2]
যুক্তৰাষ্ট্ৰত, সাধাৰণ নাম culantro-ক কেতিয়াবা cilantro বুলি ভুল কৰা হয়, cilantro নামটোৱে Coriandrum sativum-ক বুজায়।[5]
ব্যৱহাৰ
[সম্পাদনা কৰক]
ৰন্ধন-প্ৰকৰণ
[সম্পাদনা কৰক]মান ধনিয়া পৃথিৱীৰ বহু অঞ্চলত বিশেষকৈ কেৰিবিয়ানৰ কিউবা, ডমিনিকান প্ৰজাতন্ত্ৰ, পুযাৰ্টো ৰিকো, ত্ৰিনিদাদ আৰু টোবাগো, পানামা, গিয়ানা, ছুৰিনাম আৰু ইকুয়েডৰ আৰু পেৰুৰ আমাজন অঞ্চলত খাদ্যৰ উপকৰণ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই কম্বোডিয়া, থাইলেণ্ড, ভাৰত, ভিয়েটনাম, লাওচ, ম্যানমাৰ আৰু এছিয়াৰ অন্যান্য অঞ্চলত ই ন্ধন-প্ৰকৰণত পাত-শাক হিচাপে ব্যাপকভাবে ব্যবহাৰ কৰা হয়।[6] ই ভালদৰে শুকাই, শুকোৱাৰ পিছতো ইয়াৰ ৰঙ আৰু গন্ধ অটুত থাকে, সেয়ে শুকান ভেষজ উদ্যোগৰ বাবে ই অতি মূল্যবান। ই কেতিয়াবা কেতিয়াবা ধনিয়াৰ বিকল্প হিচাপে ব্যবহৃত হয় যদিও ইয়াৰ স্বাদ কিছু বেছি।
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ফ্ল'ৰিডা, জৰ্জিয়া, হাৱাই, পুয়েৰ্টো ৰিকো আৰু ভাৰ্জিন দ্বীপপুঞ্জত মান ধনিয়া প্ৰাকৃতিকভাবে গজে।[7]
পৰম্পৰাগত ঔষধ
[সম্পাদনা কৰক]গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলসমূহত মান ধনিয়া পোৰা, কানৰ বিষ, জ্বৰ, উচ্চ-তেজচাপ, কোষ্ঠকাঠিন্য, হাঁপানি, পেটৰ কৃমি, বন্ধ্যাত্বৰ জটিলতা, সাপে খোঁটা, ডাযাৰিয়া আৰু মেলৰিয়াৰ ঔষধ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[8] মান ধনিয়াত ইৰিঙ্গিয়েল (Eryngial) নামৰ এবিধ ৰাসায়নিক যৌগ পোৱা যায়।[9]
তথ্য সংগ্ৰহ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "The Plant List: A Working List of All Plant Species". Archived from the original on 16 November 2021. https://web.archive.org/web/20211116031038/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2799284। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 October 2015.
- ↑ 2.0 2.1 "বন-ধনিয়া". www.xobdo.org. http://www.xobdo.org/dic/%E0%A6%AC%E0%A6%A8-%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A7%9F%E0%A6%BE। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 June 2020.
- ↑ USDA, ARS, Germplasm Resources Information Network. মান ধনিয়া in the Germplasm Resources Information Network (GRIN), U.S. Department of Agriculture Agricultural Research Service. Accessed on 21 January 2018.
- ↑ "Culantro". WorldCrops. https://worldcrops.org/crops/culantro। আহৰণ কৰা হৈছে: 5 February 2019.
- ↑ Ramcharan, C. (1999). "Culantro: A much utilized, little understood herb". In: J. Janick (ed.), Perspectives on new crops and new uses. ASHS Press, Alexandria, Virginia; p. 506–509.
- ↑ Singh BK, Ramakrishna Y and Ngachan SV. 2014. Spiny coriander (Eryngium foetidum L.): A commonly used, neglected spicing-culinary herb of Mizoram, India. Genetic Resources and Crop Evolution 61 (6): 1085-1090.
- ↑ Distribution of Eryngium foetidum in the United States United States Department of Agriculture
- ↑ Paul J.H.A.; Seaforth C.E.; Tikasingh T. (2011). "Eryngium foetidum L.: A review". Fitoterapia খণ্ড 82 (3): 302–308. doi:10.1016/j.fitote.2010.11.010. PMID 21062639.
- ↑ Yarnell, A. "Home Field Advantage" Chemical & Engineering News, June 7, 2004. Volume 82, Number 23, p. 33.
বাহ্যিক সংযোগ
[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত মান ধনিয়া সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল।- Long coriander (Eryngium foetidum L.) page from Gernot Katzer's Spice Pages
