শুদ্ধভূমি বৌদ্ধধৰ্ম

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
অমিতাভ আৰু তেওঁৰ পৰিচাৰক বোধিসত্ত্বসকল অবলোকিতেশ্বৰ (সোঁফালে) আৰু মহাস্থামপ্ৰাপ্ত (বাওঁফালে)

শুদ্ধভূমি বৌদ্ধধৰ্ম (চীনা: 淨土宗; পিন্য়িন: Jìngtǔzōng; জাপানীজ: 浄土仏教, ৰোমান: Jōdo bukkyō; কোৰিয়ান: 정토종; ৰোমান: Jeongto-jong, ইংৰাজীত ইয়াক আমিডিজম বুলিও কোৱা হয়), হৈছে মহাযান বৌদ্ধধৰ্মৰ এক বহল শাখা যি বুদ্ধৰ বুদ্ধ-ক্ষেত্ৰ বা বিশুদ্ধ ভূমিত পুনৰ্জন্ম লাভ কৰাত মনোনিৱেশ কৰে।[1][2] ই পূব এছিয়াৰ বৌদ্ধধৰ্মৰ অন্যতম ব্যাপক পৰম্পৰা। চাৰ্লচ বি. জ'নছৰ মতে, "শুদ্ধভূমি চীনা, জাপান আৰু কোৰিয়াত বৌদ্ধধৰ্মৰ প্ৰধান ৰূপ।" চীনা বৌদ্ধ ধৰ্মত, এই পৰম্পৰা কেতিয়াবা প্ৰতিষ্ঠানগত অৰ্থত zōng (সম্প্ৰদায়) বুলি কোৱা হয়, কিন্তু ঐতিহাসিকভাৱে ইয়াক সাধাৰণতে "ধৰ্ম-দুৱাৰখন" (fǎmén 法門) বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়, ই বৌদ্ধিক অনুশীলনৰ এটা পদ্ধতিৰ কথা উল্লেখ কৰে। জাপানী বৌদ্ধ ধৰ্মত এই শব্দটোৱে অধিক সাধাৰণভাৱে নিৰ্দিষ্ট প্ৰতিষ্ঠানসমূহক বুজায়।[3] তিব্বতীয় বৌদ্ধ ধৰ্মত, বৌদ্ধক্ষেত্ৰখনত পুনৰ্জীৱনৰ উদ্দেশ্যৰে প্ৰাৰ্থনা আৰু অনুশীলন এক জনপ্ৰিয় ধৰ্মীয় দিশ, বিশেষকৈ সাধাৰণ লোকৰ মাজত।[4]

শুদ্ধভূমি হৈছে এক পৰম্পৰা য'ত মূলতঃ বুদ্ধৰ "শুদ্ধ ভূমি" বা বুদ্ধ-ক্ষেত্ৰ পুনৰ্জীৱনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়, যি সাধাৰণতে বুদ্ধৰ প্ৰভাৱৰ ক্ষেত্ৰ।[5] কিছুমান বুদ্ধক্ষেত্ৰ পূৰ্ণ বুদ্ধত্বৰ বাবে আধ্যাত্মিক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে উত্তম স্থান বুলি গণ্য কৰা হয়, কিয়নো বুদ্ধই এই উদ্দেশ্যৰ বাবে ইয়াক সহানুভূতিৰে "প্ৰীষ্কাৰ কৰিছে" আৰু যিহেতু এই ক্ষেত্ৰসমূহত, এজন ব্যক্তিয়ে মুখামুখি বুদ্ধক সাক্ষাৎ কৰিব পাৰে আৰু তেওঁলোকৰ তলত অধ্যয়ন কৰিব পাৰে।[5] যিহেতু এই বৌদ্ধ-ক্ষেত্ৰসমূহৰ ভিতৰত এটাত (আমাৰ যুগৰ দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত স্বভাৱৰ বাবে) জ্ঞান লাভ কৰাটো বহুত সহজ, গতিকে বহুতো মহাযান বৌদ্ধই এনে ঠাইত পুনৰ জন্ম লাভ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে।[6]

বৰ্তমান সৰ্বাধিক প্ৰচলিত শুদ্ধ ভূমি হৈছে অমিতাভত, যাক সুখাৱতী, "সন্তুষ্টিৰ ভূমি" বুলি কোৱা হয়।[7] মহাযান বৌদ্ধসকলেও অন্যান্য শুদ্ধভূমিত পুনৰ জন্ম লাভৰ আকাংক্ষা কৰিব পাৰে, যেনে অক্ষোভ্য আৰু ভৈষজ্যগুৰুৰ বুদ্ধক্ষেত্ৰ (যদিও এইটো অধিক বিৰল)।[8] তিব্বতী বৌদ্ধ ধৰ্মত অনুগামীসকলে পদ্মসম্ভৱৰ দৰে অন্যান্য বিশুদ্ধ ভূমিৰ প্ৰতিও আকাংক্ষা কৰিব পাৰে। যদিও শুদ্ধভূমি পৰম্পৰাত বুদ্ধসকলক পূজা কৰা হয় আৰু ত্ৰাণকৰ্তা হিচাপে দেখা যায়, তথাপিও এই পৰম্পৰাটোৱে নিজকে ঈশ্বৰবাদী ধৰ্মৰ পৰা স্পষ্টভাৱে পৃথক কৰে, কিয়নো ইয়াৰ শিপা বুদ্ধত্ব আৰু বোধিসত্ত্বৰ ধ্ৰুপদী মহাযান বুজাবুজিৰ লগতে বৌদ্ধ ধৰ্মৰ শূন্যতা আৰু কেৱলমন মতবাদত আছে।[9][10]

শুদ্ধভূমিমুখী পদ্ধতি আৰু ধাৰণাসমূহে চীন, জাপান, কোৰিয়া, হিমালয় আৰু তিব্বতৰ দৰে অন্তৰ্গত এছিয়াৰ অঞ্চলৰ মহাযান বৌদ্ধ পৰম্পৰাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান গঠন কৰে "শুদ্ধভূমি বৌদ্ধধৰ্ম" শব্দটো পৰম্পৰাৰ অনুশীলন আৰু মুক্তিশাস্ত্ৰ দুয়োটাকে বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যিটোক "বিশুদ্ধ ভূমিৰ পৰম্পৰা" বা "বিশুদ্ধ ভূমিৰ শিক্ষা" (আৰু সমগ্ৰ মহাযান বৌদ্ধ ধৰ্মত পোৱা যায়), লগতে বিভিন্ন পৃথক বিশুদ্ধ বুলি ভালদৰে বুজিব পাৰি ভূমি পন্থা যিয়ে একান্তভাৱে বিশুদ্ধ ভূমিৰ প্ৰথাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।[11]

চাৰ্লছ বি জ’নৰ মতে পূব এছিয়াৰ বিশুদ্ধ ভূমি পৰম্পৰাৰ আটাইতকৈ স্বকীয় বৈশিষ্ট্যটো হ’ল, “ই অ-অভিজাত বা আনকি নৈতিকভাৱে দুষ্ট লোকসকলক এনে এটা লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰিছিল যিটো নিজেই বৌদ্ধত্ব লাভৰ সমান আছিল: পুনৰ্জন্মত বুদ্ধ অমিতাভৰ বিশুদ্ধ ভূমি, তেওঁলোকৰ সঞ্চিত কৰ্মৰ পৰা স্বাভাৱিক কাম কৰাক আওকাণ কৰা, সংসাৰৰ পৰা পলায়ন কৰা আৰু অপ্ৰত্যাৱৰ্তনৰ পৰ্যায়।" [12]

পূব এছিয়াৰ বৌদ্ধধৰ্মত শুদ্ধভূমি পৰম্পৰাৰ তিনিটা প্ৰাথমিক পাঠ ("তিনি শুদ্ধভূমি সূত্ৰ") হ'ল দীঘলীয়া সুখাৱতীৱ্যূহ সূত্ৰ (অনন্ত জীৱন সূত্ৰ), অমিতায়ুৰ্ধ্যান সূত্ৰ (চিন্তা সূত্ৰ) আৰু চুটি সুখাৱতীৱ্যূহ সূত্ৰ (অমিতাভ সূত্ৰ)। বিশেষকৈ আদিম চীনা শুদ্ধভূমিৰ বাবে প্ৰত্যুৎপন্ন-সমাধি-সূত্ৰও এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎস।[13] পূব এছিয়াৰ শুদ্ধভূমি বৌদ্ধধৰ্মই বেছিভাগেই বুদ্ধৰ মননশীলতাৰ অনুশীলনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, যাক চীনা ভাষাত niànfó (念佛, "বুদ্ধাবৃত্তি", জাপানী: nembutsu, নেম্বুৎছু) বুলি কোৱা হয় আৰু ইয়াৰ লগত অমিতাভৰ নাম আবৃত্তি কৰাটো জড়িত হৈ থাকে (চীনা: Āmítuófó, জাপানী: Amida)।[14] কিন্তু শুদ্ধভূমি বৌদ্ধধৰ্মত এনে এক বৃহৎ গোটৰ অনুশীলনো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে যিবোৰ বুদ্ধাবৃত্তিৰ সমান্তৰালভাৱে কৰা হয়।

তথ্য সংগ্ৰহ[সম্পাদনা কৰক]

  1. Amidism, Britannica Online Encyclopedia
  2. Amidism The Columbia Encyclopedia
  3. Jones, Charles B. (2019) Chinese Pure Land Buddhism, Understanding a Tradition of Practice, pp. 10-12. University of Hawai‘i Press / Honolulu.
  4. Payne, Richard Karl; Tanaka, Kenneth Kazuo (2004). Approaching the Land of Bliss: Religious Praxis in the Cult of Amitabha, p. 17. University of Hawaii Press.
  5. 5.0 5.1 Williams, Paul (2008). Mahāyāna Buddhism: The Doctrinal Foundations 2nd Edition, p. 215. Routledge.
  6. Williams, Paul (2008). Mahāyāna Buddhism: The Doctrinal Foundations 2nd Edition, p. 216. Routledge.
  7. Jones, Charles B. (2019) Chinese Pure Land Buddhism, Understanding a Tradition of Practice, pp. 33. University of Hawai‘i Press / Honolulu.
  8. Nattier, Jan. The Realm of Aksobhya: A Missing Piece in the History of Pure Land Buddhism. Journal of the International Association of Buddhist Studies Volume 23 Number 1 2000.
  9. Inagaki, Hisao. The Three Pure Land Sutras. 2003. p. xiv
  10. Harrison, Paul M. Buddhanusmrti in the pratyutpanna-Buddha-sammukhavasthita-samadhi-sutra. Journal of Indian Philosophy 6 (1):35-57 (1978).
  11. Woodhead, Linda (2016). Religions in the Modern World: Traditions and Transformations (3rd সম্পাদনা). Routledge. পৃষ্ঠা. 142. 
  12. Jones, Charles B. (2019) Chinese Pure Land Buddhism, Understanding a Tradition of Practice, pp. 31. University of Hawai‘i Press / Honolulu.
  13. Jones, Charles B. (2019) Chinese Pure Land Buddhism, Understanding a Tradition of Practice, p. 128. University of Hawai‘i Press / Honolulu.
  14. Jones, Charles B. (2019) Chinese Pure Land Buddhism, Understanding a Tradition of Practice, p. 1. University of Hawai‘i Press / Honolulu.