কৈলাঙী

কৈলাঙী (Indian Cormorant)
	কলকাতাত প্ৰজনন কালত এটা কৈলাঙী চৰাই
সংৰক্ষণ স্থিতি
	; কম উদ্বেগজনক (IUCN 3.1)
জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন
ৰাজ্য:	Animalia;
পৰ্ব:	Chordata;
শ্ৰেণী:	Aves;
বৰ্গ:	Suliformes;
পৰিয়াল:	Phalacrocoracidae;
গণ:	Phalacrocorax;
প্ৰজাতি:	P. fuscicollis;
বৈজ্ঞানিক নাম
	Phalacrocorax fuscicollis; Stephens, 1826

কৈলাঙী^[2](ইংৰাজী: Indian Cormorant, বৈজ্ঞানিক নাম-Phalacrocorax fuscicollis) পানীকাউৰীৰ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত এবিধ জলচৰ চৰাই৷ ই প্ৰধানতঃ ভাৰতীয় উপমহাদেশ, থাইলেণ্ড তথা কম্বোডিয়া আদিত বিস্তৃত হৈ আছে৷ ই সাধাৰণতে জাক পাতি বাস কৰে৷ ইয়াক দেখাত একেধৰণৰ অন্য এবিধ প্ৰজাতি, পানীকাউৰীৰ পৰা চকুৰ নীলাবৰণ, সৰু মূৰ তথা দীঘল ঠেক ঠোঁটৰ মোকোটা খোৱা আগটো (hooked tip)ৰে পৃথক কৰিব পৰা যায়৷

বিৱৰণ

কৈলাঙী দেহৰ আকাৰ মজলীয়া৷ ইয়াৰ মূৰত মুকুট নাথাকে আৰু মূৰ তুলনামূলকভাৱে সৰু হয়৷ ঠোঁট ঠেক দীঘলীয়া আৰু আগটো মোকোট খোৱা (hooked) হোৱা দেখা যায়৷ ইয়াৰ চকু নীল বৰণীয়া, মুখত প্ৰজনন নোহোৱা কালত হালধীয়া দাগ থাকে৷ কিছুমানৰ ডিঙিত বগা দাগ থকা দেখা যায় ৷ মতা-মাইকী উভয়ৰে বাহ্যিক গঠন একে হয়৷ অৱশ্যে প্ৰজনন নকৰা পূৰ্ণবয়স্ক কৈলাঙী আৰু পোৱালিবোৰ দেখাত মটীয়া হোৱা দেখা যায়৷ ^[3]

বিতৰণ

কৈলাঙী প্ৰধানতঃ ভাৰত তথা শ্ৰীলংকাৰ বৃহৎ জলাশয়সমূহত দেখা পোৱা যায়৷ তাৰোপৰি ই সাগৰৰ দাঁতিকাষৰীয়া অঞ্চল সমূহতো জাকপাতি চৰে৷^[3] ই অসম, থাইলেণ্ড, বাৰ্মা তথা কম্বোডিয়াতো বিস্তৃত হৈ আছে৷ ^[4]^[5]^[6]^[7]

আচৰণ

খাদ্য

কৈলাঙীয়ে সাধাৰণতে পানীৰ পৰা মাছ চিকাৰ কৰি খায়৷ ই প্ৰায়ে জাকপাতি মাছৰ চিকাৰ কৰা দেখা যায়৷^[4]

প্ৰজনন

কৈলাঙীৰ প্ৰজনন কাল সাধাৰণতে জুলাইৰ পৰা ফেব্ৰুৱাৰীলৈ৷ অৱশ্যে বৰষুণৰ তাৰতম্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ই ঠাইভেদে বেলেগ বেলেগ হোৱাও দেখা যায়৷ উত্তৰ ভাৰতত ই জুলাইৰ পৰা ফেব্ৰুৱাৰীলৈ আৰু শ্ৰীলংকাত নৱেম্বৰৰ পৰা ফেব্ৰুৱাৰীলৈ প্ৰজনন কৰে বুলি জনা যায়৷ ইয়াৰ বাহটো পানীৰ আশেপাশে থকা গছত ডাল-পাতেৰে সাজে৷ এবাৰত প্ৰায় ৩-৫ টালৈ কণী পাৰে৷ কণীবোৰৰ ৰং নীল-সেউজীয়া হয়৷^[4]

তথ্যসূত্ৰ

↑ BirdLife International (2012). "Phalacrocorax fuscicollis". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/106003676। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2012.
↑ N.N. Dutta et al, Annals of Biological Research, 2011, 2 (5):374-384
↑ ^3.0 ^3.1 Rasmussen PC & JC Anderton (2005). Birds of South Asia. The Ripley Guide. Volume 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. পৃষ্ঠা. 52.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Ali S & SD Ripley (1978). Handbook of the birds of India and Pakistan. Volume 1 (2 সম্পাদনা). প্ৰকাশক New Delhi: Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 39–41.
↑ Thomas WW & CM Poole (2003). "An annotated list of the birds of Cambodia from 1859 to 1970". Forktail খণ্ড 19: 103–127. http://www.www.orientalbirdclub.org/publications/forktail/19pdfs/Thomas-Cambodia.pdf.
↑ Sashikumar, C (1991). "Occurrence of the Indian Shag Phalacrocorax fuscicollis Stephens in Kerala". J. Bombay Nat. Hist. Soc. খণ্ড 88 (3): 442.
↑ Kannan, V; R Manakadan; P Rao; KK Mohapatra; S Sivakumar and V Santharam (2008). "The waterbirds of Pulicat lake, Andhra PRadesh-Tamil Nadu, India, including those of the adjoining wetlands and heronries". Journal of the Bombay Natural History Society খণ্ড 105 (2): 162–180. Archived from the original on 2012-03-30. https://web.archive.org/web/20120330182742/http://www.pulicatlake.org/PulicatWaterbirds-Paper.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-05-19.

[IUCN2012-1] BirdLife International (2012). "Phalacrocorax fuscicollis". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/106003676। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2012.

[2] N.N. Dutta et al, Annals of Biological Research, 2011, 2 (5):374-384

[pcr-3] 3.0 ^3.1 Rasmussen PC & JC Anderton (2005). Birds of South Asia. The Ripley Guide. Volume 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. পৃষ্ঠা. 52.

[hbk-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Ali S & SD Ripley (1978). Handbook of the birds of India and Pakistan. Volume 1 (2 সম্পাদনা). প্ৰকাশক New Delhi: Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 39–41.

[5] Thomas WW & CM Poole (2003). "An annotated list of the birds of Cambodia from 1859 to 1970". Forktail খণ্ড 19: 103–127. http://www.www.orientalbirdclub.org/publications/forktail/19pdfs/Thomas-Cambodia.pdf.

[6] Sashikumar, C (1991). "Occurrence of the Indian Shag Phalacrocorax fuscicollis Stephens in Kerala". J. Bombay Nat. Hist. Soc. খণ্ড 88 (3): 442.

[7] Kannan, V; R Manakadan; P Rao; KK Mohapatra; S Sivakumar and V Santharam (2008). "The waterbirds of Pulicat lake, Andhra PRadesh-Tamil Nadu, India, including those of the adjoining wetlands and heronries". Journal of the Bombay Natural History Society খণ্ড 105 (2): 162–180. Archived from the original on 2012-03-30. https://web.archive.org/web/20120330182742/http://www.pulicatlake.org/PulicatWaterbirds-Paper.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-05-19.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]