গুৱাহাটী তেল শোধনাগাৰ
| দেশ | ভাৰত |
|---|---|
| ৰাজ্য | অসম |
| চহৰ | গুৱাহাটী |
| ভৌগোলিক স্থানাংক | 26°11′05″N 91°48′26″E / 26.18471°N 91.80725°Eস্থানাংক: 26°11′05″N 91°48′26″E / 26.18471°N 91.80725°E |
| শোধনাগাৰৰ তথ্য | |
| গৰাকী | ইণ্ডিয়ান অইল কৰ্পোৰেচন লিমিটেড |
| অনুমোদন | জানুৱাৰী ১, ১৯৬২ |
| ধাৰণক্ষমতা | বছৰি ১ নিযুত মেট্ৰিক টন |
গুৱাহাটী তেল শোধনাগাৰ (ইংৰাজী: Guwahati Refinery) অসমৰ কামৰূপ মহানগৰ জিলাৰ গুৱাহাটীৰ নুনমাটিত অৱস্থিত এখন খাৰুৱা তেলৰ শোধনাগাৰ। গুৱাহাটী তেল শোধনাগাৰ ভাৰতৰ প্ৰথমটো ৰাজহুৱা খণ্ডৰ প্ৰথমটো শোধনাগাৰ। ১৯৬২ চনত ৰোমানিয়াৰ সহায়ত ১৭.২৯ কোটি টকাত এই শোধনাগাৰটো স্থাপন কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ক্ষমতা হৈছে বাৰ্ষিক ১ নিযুত মেট্ৰিক টন। তদানীন্তন ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুয়ে শোধনাগাৰটো উদ্বোধন কৰিছিল।[1] বৰ্তমান ইণ্ডিয়ান অইল কৰ্পোৰেচন লিমিটেডে ইয়াৰ পৰিচালনা কৰে।[2] গুৱাহাটী শোধনাগাৰ অসমৰ দ্বিতীয় তেল শোধনাগাৰ।
ইতিহাস[সম্পাদনা কৰক]
১৯৬২ চনৰ ১ জানুৱাৰীত গুৱাহাটীৰ নুনমাটিত গুৱাহাটী শোধনাগাৰ স্থাপন কৰা হৈছিল। গুৱাহাটী শোধনাগাৰ হৈছে ভাৰতৰ প্ৰথম ৰাজহুৱা খণ্ডৰ শোধনাগাৰ আৰু ইণ্ডিয়ান অইল কৰ্পোৰেচন লিমিটেডৰ অন্তৰ্ভুক্ত। শোধনাগাৰটো স্বাধীন ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে উদ্বোধন কৰিছিল। শোধনাগাৰটো ৰোমানিয়ান সহযোগিতাৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ক্ষমতা বছৰি ১.০ নিযুত মেট্ৰিক টন। এই শোধনাগাৰত উজনি অসম তেল ক্ষেত্ৰৰ পৰা প্ৰাপ্ত খাৰুৱা তেলৰ পৰিশোধন প্ৰক্ৰিয়া কৰা হয়। ই অঞ্চলটোৰ শক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাত সহায় কৰে।[3]
বৰ্তমান স্থিতি[সম্পাদনা কৰক]
বৰ্তমান এই শোধনাগাৰৰ উৎপাদিত মুখ্য সামগ্ৰীবোৰ হৈছে
- এলপিজি,
- মটৰ স্পিৰিট (পেট্ৰ'ল),
- এভিয়েচন টাৰ্বাইন ফুৱেল (এটিএফ),
- কেৰাচিন,
- উচ্চ গতিৰ ডিজেল,
- পাতল ডিজেল তেল আৰু
- কেঁচা পেট্ৰ'লিয়াম কোক।
বৰ্ধিত পৰিৱেশ চেতনাৰ সৈতে গুৱাহাটী শোধনাগাৰত ইণ্ডিয়ান অইল কৰ্পোৰেচন লিমিটেডে পাৰিপাৰ্শ্বিকভাৱে অনুকূল ইন্ধন তৈয়াৰ কৰিছে আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত 3টা নতুন গোট স্থাপন কৰিছে। এই তিনিটা গোট হৈছে আই.এছ.ও.এছ.আই.ভি., হাইড্ৰ'ট্ৰিটাৰ আৰু আই.এন.ডি.মেক্স। আই.এছ.ও.এছ.আই.ভি. গোটে আণৱিক চালনি প্ৰযুক্তিৰ দ্বাৰা সীহমুক্ত পেট্ৰ'ল প্ৰস্তুত কৰে। এই প্ৰযুক্তিৰ দ্বাৰা অকটেন সমৃদ্ধ এম.এছ. উপাদানবোৰক ফিড নেপথাৰ পৰা পৃথক কৰে। হাইড্ৰট্ৰিটাৰ ইউনিটে (এইচ.ডি.টি.) শোধনাগাৰক অতি কম ছালফাৰ আৰু চেটেন নম্বৰৰ উচ্চ গতিৰ ডিজেল প্ৰস্তুত কৰিবলৈ সক্ষম কৰে। এইচ.ডি.টি.-য়ে উচ্চ ধোঁৱা বিন্দু আৰু নিম্ন ছালফাৰৰ সৈতে এটিএফ, চুপিৰিয়ৰ কেৰাচিন অইল প্ৰস্তুত কৰে। শোধনাগাৰত স্থাপন কৰা ইণ্ডিয়ান অইলৰ আৰ এণ্ড ডি চেণ্টাৰৰ দ্বাৰা বিকশিত ইণ্ডেন মেক্সিমাইজেচন (আইএনডিমেক্স) প্ৰযুক্তিটো ফ্লুইডাইজড কেটালাইটিক ক্ৰেকিংৰ জৰিয়তে হ্ৰাস কৰা খাৰুৱা তেল, কোকাৰ ফুৱেল অইল আৰু কোকাৰ গাচলিনৰ দৰে অৱশিষ্ট খাদ্য সামগ্ৰীৰ পৰা ৪৪% লৈকে এলপিজি উৎপাদন প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। আইএনডিমেক্স গোটে গুৱাহাটী শোধনাগাৰক ইয়াৰ সকলো অৱশিষ্ট সামগ্ৰী উচ্চ মূল্যৰ পাতিত সামগ্ৰীলৈ উন্নীত কৰিবলৈ আৰু ইয়াক এক শূন্য অৱশিষ্ট শোধনাগাৰ তৈয়াৰ কৰিবলৈ সক্ষম কৰিছে।[3]
লগতে চাওক[সম্পাদনা কৰক]
তথ্য উৎস[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2003-12-04. https://web.archive.org/web/20031204120850/http://www.hindu.com/2003/11/30/stories/2003113000251100.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-05-24.
- ↑ পৰমেশ দেৱ চৌধুৰী (২৯ অক্টোবৰ ২০১৩). "অসমৰ শোধানাৰকেইটা". দৈনিক জনমভূমি: ৪ পৃষ্ঠা.
- ↑ 3.0 3.1 "IndianOil Corporation | Guwahati Refinery". Iocl.com. Archived from the original on 2018-08-09. https://web.archive.org/web/20180809183724/https://www.iocl.com/AboutUs/GuwahatiRefinery.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 2011-01-09.