চিল্কা হ্ৰদ

চিল্কা হ্ৰদ (ইংৰাজী: Chilka lake)

উৰিষ্যাৰ চিল্কা হ্ৰদটো ভাৰতৰ অন্যতম বৃহৎ নিমখীয়া পানীৰ হ্ৰদ, ই ৪০ মাইল (৬৫ কিমি) দীঘল, ৫ ৰ পৰা ১৩ মাইল (৮ ৰ পৰা ২০ কিমি) বহল, আৰু প্ৰায় ৬ ফুট (২ মিটাৰ) গভীৰ।এই হ্ৰদটো ভাৰতৰ পূব উপকূলৰ উৰিষ্যা ৰাজ্যৰ পুৰী, খোৰধা আৰু গঞ্জাম জিলাত বিয়পি আছে, দয়া নদীৰ মুখত, বংগোপসাগৰলৈ প্ৰবাহিত হৈছে। চিল্কা হ্ৰদটো ইউনেস্কৰ বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰ হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। ^[1]চিল্কা হ্ৰদ ৭০ কিলোমিটাৰ দীঘল আৰু ৩০ কিলোমিটাৰ বহল। হ্ৰদটো সাগৰৰে এটা অংশ আৰু মহানদীৰ দ্বাৰা অনা মাটি জমা হোৱাৰ ফলত সাগৰৰ পৰা পৃথক হৈছে এটা অগভীৰ হ্ৰদহৈ পৰিছে। এই হ্ৰদৰ পানী ডিচেম্বৰৰ পৰা জুন লৈ লুণীয়া হৈ থাকে কিন্তু বৰষুণৰ বতৰত ইয়াৰ পানী মিঠা হৈ পৰে।জোৱাৰৰ প্ৰবাহৰ ফলত ইয়াৰ লৱণতা অঞ্চল অনুসৰি, মিঠা পানীৰ পৰা নদীপ্ৰবাহিত হোৱাৰ পৰা মহাসাগৰীয় লৱণতাৰ স্তৰলৈ পৃথক হয়।

ইতিহাস

ভূতাত্ত্বিক প্ৰমাণে সূচায় যে প্লেইষ্টোচিন সময়ৰ পিছৰ পৰ্যায়ত (১.৮ নিযুতৰ পৰা ১০,০০০ বছৰ বিপি) চিল্কা হ্ৰদ বংগোপসাগৰৰ অংশ আছিল। খুৰ্ধা জিলাৰ চিল্কা হ্ৰদৰ উত্তৰে গোলাবাই চাচানত (২০°১′৭"এন ৮৫°৩২′৫৪"ই)ত ভাৰতীয় পুৰাতাত্ত্বিক জৰীপৰ দ্বাৰা খনন কাৰ্য চলোৱা হৈছিল। গোলাবাই তিনিটা পৰ্যায়ত চিল্কা অঞ্চল সংস্কৃতিৰ এটা ক্ৰমৰ প্ৰমাণ প্ৰদান কৰে: নৱপ্ৰস্তৰ যুগ ( ১৬০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব), তাম্ৰপ্ৰস্তৰ যুগ ( ১৪০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পৰা ৯০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব) আৰু লৌহ যুগ ( ৯০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পৰা ৮০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব)।^[2]প্ৰাচীন গ্ৰন্থসমূহৰ পৰা পোৱা তথ্য অনুসৰি চিল্কাৰ দক্ষিণ খণ্ড সামুদ্ৰিক বাণিজ্যৰ বাবে এক মুখ্য বন্দৰ আছিল, সেইসময়ত খাৰভেলা ( 209 খ্ৰীষ্টপূৰ্ব- 170 খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পিছত), কলিঙ্গৰ ৰজাক "সাগৰৰ প্ৰভু" বুলি জনা গৈছিল।^[3]

গ্ৰীক ভূগোলবিদ টলেমীয়ে (১৫০ খ্ৰীষ্টাব্দত) কান্তিয়াগড়ত হ্ৰদৰ দক্ষিণ মূৰৰ বাহিৰৰ প্ৰস্থানবিন্দুৰ ওচৰত অৱস্থিত পালুৰক পালুৰা বন্দৰ বুলি উল্লেখ কৰিছিল, আৰু ইয়াৰ পৰাই দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ বিভিন্ন অংশলৈ যোৱা জাহাজবোৰ যাত্ৰা কৰিছিল। ৬৩৯ চনৰ পিছত, চীনা তীৰ্থযাত্ৰী ফা-হিয়েন আৰু হিউয়েন-চাঙে সাগৰৰ পাৰত এটা বিখ্যাত বন্দৰ 'চে-লি-টা-লোচিং' উল্লেখ কৰে যিটো দূৰৱৰ্তী দেশৰ সমুদ্ৰযাত্ৰী আৰু অচিনাকি লোকসকলৰ বাবে এক পথ আৰু বিশ্ৰামৰ স্থান আছিল। এই বন্দৰটো চিল্কা হ্ৰদৰ পাৰত 'ছত্ৰগড়'ত অৱস্থিত আছিল।^[4]