ফকীৰ মোহন সেনাপতি
 | এই প্ৰবন্ধত বৰ্তমান গুৰুত্বপূৰ্ণ সালসলনিৰ কাম চলি আছে। সম্পাদনা দ্বন্দ্ব এৰাই চলিবলৈ এই জাননী থকা পৰ্যন্ত ইয়াত কোনোধৰণৰ সম্পাদনা নকৰিব। বৰ্তমান কাম কৰি থকা লিখকৰ নাম জানিবলৈ ইচ্ছা কৰিলে এই লিংক চাওক। যদি এই প্ৰবন্ধত দুসপ্তাহৰ অধিক সময় কাম হোৱা নাই, তেনেহ'লে এই সাঁচটো আঁতৰাই দিব পাৰে। |
 |
| ফকীৰ মোহন সেনাপতি | |
|---|---|
 ১৯৯৩ চনৰ ডাকটিকটত ফকিৰ মোহন সেনাপতি | |
| জন্ম | ১৩ জানুৱাৰী, ১৮৪৩ মল্লিকাশপুৰ, বালেশ্বৰ, বেঙ্গল প্ৰেছিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমানওড়িশা, ভাৰত) |
| মৃত্যু | ১৪ জুন, ১৯১৮ (৭৫ বছৰ) বালেশ্বৰ, বেঙ্গল প্ৰেছিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমানওড়িশা, ভাৰত) |
| পেচা | ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, কবি, দাৰ্শনিক আৰু সমাজ সংস্কাৰক |
| ৰাষ্ট্ৰীয়তা | ভাৰতীয় |
| উল্লেখনীয় কৰ্মৰাজি | ৰেৱতী ছ মাণ আঠ গুণ্ঠ উৎকল ভ্ৰমণম আত্ম জীৱন চৰিত |
| স্বাক্ষৰ |  |
ফকীৰ মোহন সেনাপতি (ওড়িয়া : ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି; ১৩ জানুৱাৰী ১৮৪৩ – ১৪ জুন ১৯১৮), আছিল উৎকল ব্যাস কবি (ওড়িশাৰ বেদব্যাস) নামেৰে উল্লেখযোগ্য এজন ভাৰতীয় সাহিত্যিক, কবি, দাৰ্শনিক আৰু সমাজ সংস্কাৰক। মূলতঃ ভাৰতৰ ওড়িশা ৰাজ্যত কথিত ভাষা ওড়িয়া ভাষাৰ সুকীয়া পৰিচয় প্ৰতিষ্ঠা কৰাত তেওঁৰ সহায় আছিল। ফকিৰমোহন সেনাপতিক ওড়িয়া জাতীয়তাবাদ আৰু আধুনিক ওড়িয়া সাহিত্যৰ পিতৃ বা ৰজা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
সেনাপতি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অধীনত কৰ্মৰত দেৱান আছিল। তেওঁ প্ৰথম আধুনিক ওডিয়া চুটিগল্প ৰেৱতীৰ লেখক আছিল।[1] ফকিৰ মোহন সেনাপতি, উৎকাল গৌৰৱ মধুসুদন দাস, উৎকলমণি পণ্ডিত গোপাবন্ধু দাস, কবিবৰ ৰাধনাথ সত্যজিৎ, স্বাভাৱ কবি গংগাধৰ মেহেৰৰ সৈতে তেওঁ ওডিয়া ভাষা আন্দোলনৰ পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে বিদেশীৰ কবলৰ পৰা ওড়িয়া ভাষাক বচাবলৈ যুঁজিছিল ৷
জীৱনী
[সম্পাদনা কৰক]বাল্যকাল
[সম্পাদনা কৰক]ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জন্ম হৈছিল ১৮৪৩ চনৰ ১৩ জানুৱাৰীত মকৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা বালেশ্বৰ জিলাৰ মল্লিকাশপুৰ গাঁৱৰ লক্ষ্মণ চৰণ সেনপতি আৰু তুলসী দেৱী সেনপতিৰ মধ্যবিত্তীয় পৰিয়ালত।[2] তেওঁৰ এবছৰ পাঁচ মাহ বয়সত দেউতাকৰ মৃত্যু হয়। চৈধ্য মাহৰ পাছত মাকৰো মৃত্যু হয়। পৈতৃক আইতাকে তেওঁক সৰুৰে পৰা চোৱা-চিতা কৰিছিল।[1]
ফকীৰ মোহনৰ প্ৰকৃত নাম আছিল ব্ৰজমোহন। শৈশৱত প্ৰায়ে অসুস্থ হৈ থকাৰ বাবে ককাদেউতাকে তেওঁক ফকিৰসকলক চাবলৈ লৈ গৈছিল। আইতাকে সেই ফকিৰসকলৰ সন্মানত তাৰ নাম সলনি কৰি ফকিৰমোহন কৰি লৈছিল।
ফকীৰ মোহনৰ ককাদেউতাক পুৰুষোত্তম সেনাপতি বৰ ঈৰ্ষাপৰায়ী মানুহ আছিল। ফকীৰ মোহনক পঢ়াবলৈ দিয়া নাছিল। শৈশৱত যিহেতু ফকিৰ মোহন সদায় অসুস্থ হৈ আছিল, সেয়েহে ৯ বছৰ বয়সৰ পৰাই তেওঁ বাঁহী বজাবলৈ শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। যিহেতু তেওঁৰ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত ধন দিব পৰা নাছিল, সেয়েহে শিক্ষকৰ ঘৰত কাম কৰি পঢ়া-শুনা কৰিছিল। তেওঁ কেতিয়াও জ্ঞান জমা কৰাৰ প্ৰতি আগ্ৰহী নাছিল। যিমানেই জ্ঞান পঢ়া-শুনা নকৰক কিয়, তেওঁ যেন আৰু অধিক জ্ঞান লাভ কৰিছিল। মাতৃভাষাত বিশ্বকোষ ভৰোৱাৰ উপৰিও তেওঁ পাৰ্চী ভাষাও শিকিছিল। সৰুতে তেওঁ বালাসোৰৰ বন্দৰত শ্ৰমিক হিচাপেও কাম কৰিছিল, য'ত তেওঁ বাংলা আৰু সংস্কৃত ভাষাও শিকিছিল।[1]
বালেশ্বৰৰ বাৰাবাটি স্কুলত তেওঁ ইতিহাস, ভূগোল, গণিত বিষয় অধ্যয়ন কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ মেধাৰে শিক্ষকসকলৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল। কিন্তু আৰ্থিক অসুবিধাৰ বাবে ২৫ পইচা মাহিলী স্কুলৰ খৰছ দিব নোৱাৰি পঢ়া-শুনা ত্যাগ কৰিবলগীয়া হয়। মাহিলী ২.৫০ টকা দৰমহা দি একেখন বিদ্যালয়তে শিক্ষকতাৰ চাকৰি ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।[1] তাতেই তেওঁ ইতিহাস, ভূগোল আৰু গণিত বিষয়ৰ পাঠদান আৰম্ভ কৰে। এইবোৰ বিষয়ত তেওঁ নিজেই জ্ঞান গভীৰ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। কিছুদিন বালেশ্বৰ কালেক্টৰেটত কেৰাণী হিচাপে কাম কৰিছিল। পিছলৈ ১৮৭১ চনলৈকে বালেশ্বৰ মিছন স্কুলত অধ্যাপনা কৰে।
ফকীৰ মোহনে নিজৰ কষ্টৰ জৰিয়তে ইংৰাজী শিকিছিল। আৰবিয়ান নাইটছ, ৰবিনছন ক্ৰুছ’, ইংৰাজী বাইবেল আদি কিছুমান ইংৰাজী কিতাপ পঢ়ি থাকোতে তেওঁ ইংৰাজী অভিধান ব্যৱহাৰ কৰিছিল। যদিও ফকীৰ মোহনে ২৩ বছৰ বয়সৰ পৰাই ইংৰাজী শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, তথাপিও তেওঁৰ স্বাভাৱিক ক্ষমতাই বিদেশীৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল।[1]
উত্তৰ জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]অধ্যাপনা কৰি থাকোতে তেওঁ ওড়িয়া, ইংৰাজী, সংস্কৃত, বাংলা আদি ভাষাত দক্ষতা অৰ্জন কৰি বিভিন্ন আলোচনাত অংশগ্ৰহণ কৰি বালেশ্বৰৰ বৌদ্ধিক সমাজত নিজস্ব বিশেষ স্থান প্ৰতিষ্ঠা কৰে।
বাৰাবাটি স্কুলত শিক্ষকতা আৰম্ভ কৰা ফকীৰ মোহনক পিছলৈ খ্ৰীষ্টান মিছন স্কুলৰ অধ্যক্ষ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়। সেই সময়ত ওড়িশাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে সকলো বিষয় বাংলা ভাষাত অধ্যয়ন কৰি আছিল, সেয়েহে তেওঁ ওড়িয়া ভাষাত বিভিন্ন বিষয়ৰ পাঠ্যপুথি ৰচনা কৰিছিল। এজন গৌৰৱান্বিত ওড়িয়া হিচাপে তেওঁ সকলো পাঠ্যপুথি ওড়িয়ালৈ অনুবাদ কৰি ওড়িশা আৰু ওড়িয়া ভাষাৰ প্ৰতিপত্তি বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিলে।[1] ১৮৭১ চনলৈকে তেওঁ খ্ৰীষ্টান মিছন স্কুলত কাম কৰিছিল।
এই উৎসৰ জৰিয়তে তেওঁৰ চিনাকি হৈছিল তেতিয়াৰ বালেশ্বৰৰ সংগ্ৰাহক জন বিমছৰ সৈতে। ‘সোণাৰীয়ে সোণ চিনে, যাদুকৰে যাদু জানে’ বুলি কোৱাৰ দৰে নিজেই পণ্ডিত বিমছ চাহেবে ফকিৰমোহনৰ অন্তৰ্নিহিত পণ্ডিততাক স্বীকাৰ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত বিমছা চাহেবে বিভিন্ন ভাৰতীয় ভাষাৰ তুলনামূলক ব্যাকৰণৰ ওপৰত এখন গ্ৰন্থ লিখি আছিল। ফকীৰ মোহনৰ পৰাই তেওঁ ওড়িয়া শিকিছিল। ফকীৰ মোহনৰ পাণ্ডিত্যত আপ্লুত হৈ বিমছা চাহেবে তেওঁক নীলগিৰিৰ দেৱান হিচাপে গ্ৰহণ কৰিবলৈ আগ্ৰহী হৈ পৰিছিল। ফকীৰ মোহনেও এই প্ৰস্তাৱ মানি লৈছিল। তেওঁৰ মাহিলী দৰমহা ৫০ টকা হৈ থাকিল। ১০০০ টকা। ইয়াৰ পিছত তেওঁ ওড়িশাৰ বিভিন্ন ঠাইত দেৱানৰ পদত অধিষ্ঠিত হয়। ১৮৭১ চনৰ পৰা ১৮৭৫ চনলৈ নীলাগিৰিত, ১৮৭৬-৭৭ চনৰ পৰা দম্পাদাত, ১৮৭৭-৮৩ চনৰ পৰা ধেংকনালত, ১৮৮৪-৮৬ চনৰ পৰা দাসপল্লাত, ১৮৮৬-৮৭ চনৰ পৰা পল্লাহাদত, ১৮৮৭-৯২ চনলৈ কেওনঝাৰত, ১৮৯৪-৯৬ চনলৈ পুনৰ দম্পাদাত এই পদত অধিষ্ঠিত হৈছিল।[3]
১৮৯৬ চনৰ পৰা ১৯০৫ চনলৈ কটকত বাস কৰি বিভিন্ন সাহিত্য সংগঠনত অংশ লৈছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ মৃত্যুৰ আগলৈকে বালেশ্বৰত বাস কৰিছিল।
ব্যক্তিগত জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]১৮৫৬ চনত ১৪ বছৰ বয়সত ফকীৰ মোহনে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীৰ নাম লিলা দেৱী। প্ৰথম পত্নীৰ মৃত্যুৰ পিছত ১৮৭১ চনত কৃষ্ণ কুমাৰীৰ সৈতে পুনৰ বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। ১৮৭৭ চনত ছয় বছৰ বয়সত তেওঁৰ প্ৰথম পুত্ৰৰ অকাল মৃত্যু হয়। ১৮৮১ চনত দ্বিতীয় পত্নীৰ পৰা দ্বিতীয় পুত্ৰৰ জন্ম হয়। ১৮৯৪ চনত তেওঁৰ দ্বিতীয় পত্নীৰো কলেৰা ৰোগত মৃত্যু হয়। পিছলৈ তেওঁৰ নিজৰ পুত্ৰৰ সৈতেও মতানৈক্য হয়। এইদৰে তেওঁৰ পাৰিবাৰিক জীৱন সঁচাকৈয়ে কঠিন আৰু দুৰ্ভাগ্যৰে ভৰা আছিল।
ৰচনাৱলী
[সম্পাদনা কৰক]উপন্যাস
[সম্পাদনা কৰক]ସାହିତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ଯଥା ଅନୁବାଦ ସାହିତ୍ୟ (ସଂସ୍କୃତରୁ), କାବ୍ୟ-କବିତା ଇତ୍ୟାଦିରେ ସେ ସାହିତ୍ୟ ସୃଜନ କରିଥିଲେ ହେଁ ସେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଆ ଉପନ୍ୟାସ ସାହିତ୍ୟର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ରୂପେ ସୁପରିଚିତ । ୧୮୯୭ରୁ ୧୯୧୫ ମଧ୍ୟରେ ରଚିତ ତାଙ୍କର ଚାରୋଟି ଉପନ୍ୟାସ - ’ଛ’ ମାଣ ଆଠ ଗୁଣ୍ଠ’, ’ମାମୁଁ’, ’ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ’ ଓ ’ଲଛମା’ ତତ୍କାଳୀନ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଓ ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ ଅବସ୍ଥାର ନିଚ୍ଛକ ଦର୍ପଣ । ଛ’ ମାଣ ଆଠ ଗୁଣ୍ଠ ଉପନ୍ୟାସରେ ଜମିଦାରମାନଙ୍କ ଦେଇ ଗରିବ ଚାଷୀମାନଙ୍କର ଶୋଷଣର କାହାଣୀ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଆର ପ୍ରଥମ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ମଧ୍ୟ ସେ ଥିଲେ ରଚୟିତା । ଏହାର ନାମ ଥିଲା ’ଆତ୍ମ ଜୀବନ ଚରିତ’ ।
চুটিগল্প
[সম্পাদনা কৰক]ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟର ଜନକ । ଫକୀରମୋହନ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଶେଷ ୨୧ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗଳ୍ପ ଏବଂ ଉପନ୍ୟାସ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ୧୮୬୦ରେ ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ରଚିତ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ’ଲଛମନିଆ’, ତାଙ୍କରିଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ ଓ ବାଲେଶ୍ୱରରୁ ପ୍ରକାଶିତ ବୋଧଦାୟିନୀ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ ଏହା ବିଷୟରେ ସାମନ୍ୟ ଟିକିଏ ବର୍ଣ୍ଣନା ବ୍ୟତୀତ ଏହି ଗଳ୍ପର ସ୍ରୋତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଖିଅ ମିଳେନାହିଁ, ନଚେତ୍ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ଏହି ସାହିତ୍ୟିକ ବିଭାଗର ସ୍ରଷ୍ଟା ରୂପେ ସେ ବିବେଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତେ । ୧୮୯୮ରେ ତାଙ୍କ ରଚିତ ’ରେବତୀ’ ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପର ମାନ୍ୟତା ପାଏ । ’ରେବତୀ’ ଗଳ୍ପଟିରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଝିଅର ପାଠ ପଢିବାର ଉତ୍ସାହ ଓ ଏଥିରେ ତା’ର ଅନ୍ତରାୟ ସାଜୁଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଗ୍ରାମୀଣ ସମାଜର ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି । ପରେ ଯେବେ ଗାଁରେ ମହାମାରୀ ବ୍ୟାପିଛି ଏଥିପାଇଁ ତା’ର ଅଧ୍ୟୟନକୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇଛି । ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ରଚିତ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପଗୁଡିକ :
- ରେବତୀ (୧୮୯୮)
- ବାଲେଶ୍ୱର ପଙ୍ଗାଲୁଣ (୧୯୦୭)
- ବାଲେଶ୍ୱର ରାହାଜାନୀ (୧୯୦୭)
- ମୌନାମୌନୀ (୧୯୦୭)
- ପୁନର୍ମୂଷିକଭବ (୧୯୦୯)
- ଡାକମୁନିସୀ (୧୯୧୨)
- କାଳିକାପ୍ରସାଦ ଗୋରାପ (୧୯୧୩)
- କମଳାପ୍ରସାଦ ଗୋରାପ (୧୯୧୩)[4]
- ଧୂଳିଆ ବାବା (୧୯୧୩)
- ପେଟେଣ୍ଟ ମେଡିସିନ (୧୯୧୩)
- ସୁନାବୋହୂ (୧୯୧୩)
- ବିରେଇ ବିଶାଳ (୧୯୧୩)
- ରାଣ୍ଡିପୁଅ ଅନନ୍ତା (୧୯୧୩)
- ବଗଲାବଗୁଲୀ (୧୯୧୪)
- ସଭ୍ୟ ଜମିଦାର (୧୯୧୪)
- ଅଜାନାତି କଥା (୧୯୧୫)
- ମାଧମହାନ୍ତିଙ୍କ କନ୍ୟାସୁନା (୧୯୧୫)
- ଅଧର୍ମ ବିତ୍ତ (୧୯୧୫)
- ପାଠୋଈ ବୋହୂ (୧୯୧୫)
- ଗାରୁଡିମନ୍ତ୍ର (୧୯୧୬)
কবিতা
[সম্পাদনা কৰক]ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ପ୍ରଥମ କବିତା ସଙ୍କଳନ ’ଉତ୍କଳ ଭ୍ରମଣ' ୧୮୯୨ରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦ୍ୟ କୃତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ’ପୁଷ୍ପମାଳା’, ’ଉପହାର’, ’ପୂଜା ଫୁଲ’, ’ପ୍ରାର୍ଥନା’, 'ଅବସର ବାସରେ' ଓ ’ଧୂଳି’ ପ୍ରଧାନ । ନିଜସ୍ୱ କୃତି ବ୍ୟତୀତ ସେ ମଧ୍ୟ ସଂସ୍କୃତ ’ମହାଭାରତ’ ଓ ’ରାମାୟଣ’କୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଅନୁବାଦ କରିଥିଲେ । ଏ ଦୁଇଟିଯାକ ଆକ୍ଷରିକ ଅନୁବାଦ ନୁହେଁ ବରଂ ଭାବାନୁବାଦ । ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସ୍ତ୍ରୀ ରୋଗଶଯ୍ୟାରେ ଥିବାବେଳେ ରାମାୟଣ ଓ ମହାଭାରତକୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଶୁଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିବାରୁ ସେ ଏହି ଅନୁବାଦ ଦ୍ୱୟ କରିଥିଲେ । ତେବେ ତାଙ୍କର ଏହି ରଚନା ଦ୍ୱୟ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କର ଏହି ମହତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଲାଗି ତାଙ୍କୁ ବ୍ୟାସକବିର ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଛି । ତତ୍କାଳୀନ ବାମଣ୍ଡାର ରାଜାଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେ ମଧ୍ୟ "ସରସ୍ୱତୀ" ଉପାଧିରେ ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ ।
আলোচনী আৰু সংগঠন
[সম্পাদনা কৰক]୧୮୬୮ରେ ନିଜସ୍ୱ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବଳରେ ସେ ବାଲେଶ୍ୱରରେ ’ଉତ୍କଳ ପ୍ରେସ’ ନାମରେ ଏକ ଛାପାଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ, ଯାହା ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ଦ୍ୱିତୀୟ ଛାପାଖାନା । ଏହିଠାରୁ ସେ ଓଡ଼ିଆରେ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକା ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରମାନ ସମ୍ପାଦନା ଓ ପ୍ରକାଶନ କଲେ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ "ବୋଧଦାୟିନୀ", "ନବସମ୍ବାଦ" ଓ "ସମ୍ବାଦ ବାହିକା" ଆଦି ପ୍ରଧାନ । ପ୍ରଥମାବସ୍ଥାରେ ସେ ପ୍ରକାଶକ, ଲେଖକ, ସମ୍ପାଦକ, ମୁଦ୍ରଣକାରୀ, ବଣ୍ଟନକାରୀ ଏବଂ ମାଲିକ ଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ରାଧାନାଥ ରାୟ ଏବଂ ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କୁ ନିଜର ସହକର୍ମୀ ଭାବରେ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ବୋଧଦାୟିନୀ ପାଇଁ ଗଳ୍ପ ଲେଖୁଥିଲେ ।[5]
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରଚାର ନିମନ୍ତେ ସେ ୧୮୬୭ରେ "ଉତ୍କଳ ଭାଷା ଉନ୍ନତି ବିଧାନି ସଭା" ନାମକ ଏକ ସଙ୍ଗଠନ ଗଢ଼ିଥିଲେ । ’ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜର’ ୧୯୧୨ ଓ ୧୯୧୭ର ବାର୍ଷିକ ସଭାରେ ସେ ସଭାପତି ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଇଥିଲେ । [6] ୧୯୧୫ ମସିହାରେ ଫକୀରମୋହନ ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପରିଭ୍ରମଣରେ ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ସେଠାରେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଦେଖି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖୁସି ହୋଇଥିଲେ ।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Jain, Bhushan. "Short biography of Fakir Mohan Senapati". http://www.preservearticles.com/201104225819/short-biography-of-fakir-mohan-senapati.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 July 2016.
- ↑ Fakir Mohan Senapati; Rabi Shankar Mishra (5 December 2005). Six Acres and a Third: The Classic Nineteenth-Century Novel about Colonial India. University of California Press. ISBN 978-0-520-22883-2. https://books.google.com/books?id=8NhN-0g7unYC.
- ↑ http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2008/feb-march-2008/engpdf/56-61.pdf
- ↑ "About Fakir Mohan Senapati". http://www.fmuniversity.nic.in/pdf/5.%20About%20Fakir%20Mohan%20Senapati.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 April 2018.
- ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ
<ref>টেগ;ଫକୀର ମୋହନ ସେନପତି ଜୀବନୀনামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই - ↑ "FAKIR MOHAN SENAPATI". Balesore Offical Website. http://baleswar.nic.in/fakirmohon.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 July 2016.