বেণী মাধব দাস
| বেণী মাধব দাস | |
|---|---|
| স্থানীয় নাম | বেণী মাধব দাস |
| জন্ম | ১৮৬৬ চনৰ ২২ নৱেম্বৰ সৰুৱাতলী, চিত্তাগংগ ৰাজ্য, বেঙ্গল প্ৰেচিডেন্সী |
| মৃত্যু | ২ ছেপ্টেম্বৰ, ১৯৫২ (৮৫ বছৰ) কলকাতা, ভাৰত |
| ৰাষ্ট্ৰীয়তা | ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় (১৮৬৬–১৯৪৭) ভাৰতীয় (১৯৪৭–১৯৫২) |
| শিক্ষা | চিত্তাগংগ মহাবিদ্যালয় |
| পেচা | শিক্ষক, সমাজ সংস্কাৰক |
| জনা যায় | সুভাস চন্দ্ৰ বসুৰ শিক্ষক |
| দাম্পত্যসঙ্গী | সৰলা দেৱী |
| পিতৃ-মাতৃ | কৃষ্ণ চন্দ্ৰ দাস |
| সন্তান | ৫ গৰাকী কন্যা আৰু ২জন পুত্ৰ ( বীণা দাস (জাতীয়তাবাদী), কল্যাণী দাস, পূৰ্ণপ্ৰভাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি) |
বেণী মাধব দাস (ইংৰাজী: Beni Madhab Das) (১৮৬৬-১৯৫২) হৈছে এজন বাংলা পণ্ডিত, শিক্ষক আৰু ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ দেশপ্ৰেমী ব্যক্তি। ৰভেনশ্ব কলেজিয়েট বিদ্যালয়ত সুভাস চন্দ্ৰ বসু তেওঁৰ ছাত্ৰ আছিল। তেওঁ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ যুৱ মনত এক অমলিন চাপ বহুৱাইছিল বুলি তেওঁৰ কিতাপখনত উল্লেখ কৰা আছে। বিপ্লৱী ভাগৱতী চৰণ পানীগ্ৰাহীৰ লগতে কিংবদন্তি নন্দিনী সতপথি তেওঁৰ জনাজাত শিক্ষাৰ্থীসকলৰ ভিতৰত আছে।[1] যেতিয়া সুভাষ চন্দ্ৰ বসু কাৰাগাৰত থাকোঁতে ভাৰত এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল, তেতিয়া তেওঁ তেওঁৰ শিক্ষকৰ আশীৰ্বাদ বিচাৰিছিল, আৰু সেই উদ্দেশ্যে এক গোপন সভাৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।[2] কেইবাজনো শিষ্যই তেওঁৰ জীৱনত গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান অধিকাৰ কৰিছে। তেওঁৰ নিষ্ঠা আৰু ভক্তিৰ ব্যক্তিগত জীৱনে তেওঁৰ সকলো শিক্ষাৰ্থীকে অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। তেওঁ এজন অনুকৰণীয় শিক্ষক আছিল। [1]
প্ৰাৰম্ভিক জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]সৰুৱাতলিৰ কৃষ্ণ চন্দ্ৰ দাসৰ পুত্ৰ বেণী মাধৱৰ জন্ম হৈছিল ১৮৬৬ চনৰ ২২ নৱেম্বৰত। দৰ্শনশাস্ত্ৰত স্নাতকোত্তৰ লোৱাৰ পিছত তেওঁ চিত্তাগংগ মহাবিদ্যালয়ত যোগদান কৰে। তেওঁ মহাবিদ্যালয়খনক এক আদৰ্শ প্ৰতিষ্ঠানলৈ ৰূপান্তৰ কৰিছিল। তেওঁ প্ৰথমে চৰকাৰী মহাবিদ্যালয়সমূহত শিক্ষকতা কৰি পিছলৈ চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ প্ৰধান শিক্ষক হিচাপে সেৱা আগবঢ়াইছিল। চিত্তগংগ, ঢাকা, কুট্টাক, কৃষ্ণনগৰ আৰু কলকাতাত তেওঁ নিযুক্ত হৈছিল।[1]
কেশৱ সুন্দৰ সেনৰ দ্বাৰা তেওঁ প্ৰভাৱিত হৈ তেওঁ জীৱনৰ আদিছোৱাতে ব্ৰাহ্ম সমাজত যোগদান কৰিছিল। তেওঁ ব্ৰাহ্ম সমাজ, ভাৰতীয় বাৰ্তাবাহক আৰু নৱবিধনৰ প্ৰকাশনৰ সৈতে জড়িত আছিল।[1]
আদৰ্শ শিক্ষক
[সম্পাদনা কৰক]তেওঁৰ নিষ্ঠা আৰু দেশপ্ৰেমৰ দ্বাৰা, তেওঁক এজন আদৰ্শ শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। দৰ্শনৰ উপৰিও, তেওঁৰ অৰ্থনীতি আৰু ইতিহাসৰ বিশাল জ্ঞান আছিল আৰু এই বিষয়বোৰো তেওঁ শিকাইছিল। তেওঁ ১৯২৩ চনত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশত থকা কাকিনাড়াত সৰ্বভাৰতীয় আধিপত্যবাদী সন্মিলনত সভাপতিত্ব কৰিছিল। তেওঁৰ সভাপতিৰ ভাষণ পিছত ভাৰতৰ আধুনিক আধিপত্যবাদী আন্দোলন শীৰ্ষক এখন পুস্তিকাত প্ৰকাশিত হৈছিল। তেওঁৰ প্ৰবন্ধ সংকলন, পিলগ্ৰিমেজ থ্ৰ' প্ৰেয়াৰ্ছ সমালোচকৰ দ্বাৰা প্ৰশংসিত হৈছিল।[1]
নিৰঞ্জন নিয়োগী নামৰ আন এজন ব্ৰাহ্ম শিক্ষকে কুট্টাক আৰু কৃষ্ণনগৰত তেওঁৰ সান্নিধ্যলৈ আহি এনেদৰে লিখিছিল, "There was no harshness in his administration, no pompous display surrounding it – his cool and charming behaviour used to have a remarkable impact on his students. Even those who were turbulent calmed down, became respectful towards him and were endeared to his affections."[2]
পৰিয়াল
[সম্পাদনা কৰক]তেওঁৰ পত্নী সৰলা দেৱী আছিল মধুসুদন সেনৰ জীয়েক। মধুসুদন সেন কলকাতাত সাধ্ৰাণ ব্ৰাহ্ম সমাজৰ সচিব হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ পিছত অৱসৰৰ পিছত তেওঁৰ আধাৰ ঢাকালৈ স্থানান্তৰিত কৰিছিল। সৰলা দেৱী সমাজ কল্যাণ কাম-কাজত সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। বেণী মাধৱ দাসে নিৰাশ আৰু অসহায় মহিলাসকলৰ সহায়ৰ বাবে স্থাপন কৰা সংগঠন সৰলা পুণ্যশ্ৰমৰ কাম-কাজত সহায় কৰিছিল।[1]
কল্যাণী দাস আৰু বিনা দাস তেওঁলোকৰ ছোৱালী। কল্যাণী দাস (১৯০৭-১৯৮৩) এগৰাকী আগশাৰীৰ সমাজকৰ্মী আৰু বিপ্লৱী কৰ্মী আছিল। তেওঁ ছাত্ৰী সংঘৰ অন্যতম আয়োজক আছিল আৰু ছাত্ৰ সংগঠনৰ সম্পাদক আছিল। ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপ(যাৰ বাবে তেওঁ কাৰাগাৰলৈ গৈছিল)ৰ উপৰিও তেওঁ গোটেই জীৱন সৰলা পুণ্যশ্ৰমৰ সৈতে জড়িত হৈ আছিল।[3] বীণা দাসে (১৯১১-১৯৮৬) ১৯৩২ চনত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বাৰ্ষিক সমাৱৰ্তন সভাত বংগৰ গভৰ্ণৰ ষ্টেনলী জেকছনৰ ওপৰত পিষ্টল নিক্ষেপ কৰাৰ সময়ত গুৰুত্ব লাভ কৰিছিল। প্ৰচেষ্টাটো বিফল হৈছিল যদিও তেওঁক ন বছৰ কাৰাদণ্ড দিয়া হৈছিল।[4]
তেওঁ জীৱনৰ পিছৰ সময়ছোৱা ব্ৰাহ্ম সমাজৰ কাৰণেই উছৰ্গা কৰে আৰু ১৯৫২ চনৰ ২ ছেপ্টেম্বৰত মৃত্যুবৰণ কৰে।[1]
তথ্যউৎস
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Sengupta, Subodh Chandra and Bose, Anjali, Sansad Bangali Charitabhidhan (Biographical dictionary), Vol I,, Sansad, আই.এচ.বি.এন. 81-85626-65-0
- ↑ 2.0 2.1 Niyogi, Niranjan, Shritir gourab shritir sourav, 1969, pp. 238-244
- ↑ Sengupta, Subodh Chandra and Bose, Anjali, Vol I, p. 79
- ↑ Bose, Anjali, Sansad Bangali Charitabhidhan (Biographical dictionary), Vol II, p. 229, Sansad, আই.এচ.বি.এন. 81-86806-99-7