সমললৈ যাওক

ডিজিটেল টকা

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
ডিজিটেল টকা (e₹)
ডিজিটেল টকাৰ ল'গ' ডিজিটেল বেংকনোট আৰু মুদ্ৰা
ডিজিটেল টকাৰ ল'গ' ডিজিটেল বেংকনোট আৰু মুদ্ৰা
ISO 4217 ক’ড INR
কেন্দ্ৰীয় বেঙ্ক ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক
ৱেবছাইট rbi.org.in
প্ৰচলনৰ তাৰিখ * e₹-W: ১ নৱেম্বৰ ২০২২; ২ বছৰ আগত (1 November 2022) (pilot test)[1]
  • e₹-R: ১ ডিচেম্বৰ ২০২২; ২ বছৰ আগত (1 December 2022) (pilot test)[2]
ব্যৱহাৰকাৰী  ভাৰত
মুদ্ৰাস্ফীতি decrease ৫.০২% (অক্টোবৰ ২০২৩)[3]
উৎস ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক – বাৰ্ষিক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰতিবেদন[4]
পদ্ধতি গ্ৰাহক মূল্য সূচকাংক (ভাৰত)[5]
বিনিময় হাৰ ভাৰতীয় টকা
উপ একক
1⁄100 পইছা
চিহ্ন e₹
পইছা
ধাতব মুদ্ৰা
Freq. used 50e, e₹1
কাগজী মুদ্ৰা
Freq. used e₹2, e₹5, e₹10, e₹20, e₹50, e₹100, e₹200, e₹500, e₹2,000
মুদ্ৰক ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ উদ্ভাৱন হাব[6]
ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় পেমেণ্ট নিগম
ৱেবছাইট npci.org.in

ডিজিটেল টকা (e₹)[7] (ইংৰাজী: Digital Rupee) বা “e-INR’’ বা “ই-টকা’’ ভাৰতীয় টকাৰ এটা টোকেনাইজড ডিজিটেল সংস্কৰণ, যিটো ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে (RBI) কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ডিজিটেল মুদ্ৰা (CBDC) হিচাপে জাৰি কৰে।[8] ডিজিটেল টকা ২০১৭ চনৰ জানুৱাৰী মাহত প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছিল আৰু ২০২২ চনৰ ১ ডিচেম্বৰত মুকলি কৰা হৈছিল।[9] ডিজিটেল টকাই ব্লকচেইন ডিষ্ট্ৰিবিউটেড-লেজাৰ প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰিছে।[10] বেংকনোটৰ দৰেই ইয়াক কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ দ্বাৰা অনন্যভাৱে চিনাক্তকৰণযোগ্য আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হ’ব। ইয়াৰ দায়বদ্ধতা ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ ওপৰত। পৰিকল্পনাসমূহৰ ভিতৰত অনলাইন আৰু অফলাইন অভিগম্যতা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[[11] আৰ বি আইয়ে আন্তঃবেংক নিষ্পত্তিৰ বাবে বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানসমূহক যোগান ধৰা ডিজিটেল টকা পাইকাৰী (e₹-W) আৰু গ্ৰাহক আৰু ব্যৱসায়িক লেনদেনৰ বাবে ডিজিটেল টকা খুচুৰা (e₹-R) আৰম্ভ কৰে।[9] ডিজিটেল টকা ৰূপায়ণৰ লক্ষ্য হৈছে সাধাৰণ জনতা, ব্যৱসায়ী, বেংক, আৰু ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকয়ে ভৌতিক মুদ্ৰাৰ ওপৰত বহন কৰা নিৰাপত্তা ছপাৰ খৰচ আঁতৰোৱা যিটো আছিল ₹৪৯,৮৪৮,০০০,০০০। [12] [৪৯৮৪.৮ X১,০০,০০,০০০ = ~৫,০০০ কোটি]

ইতিহাস

[সম্পাদনা কৰক]

২০১৭ চনত বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ অৰ্থনৈতিক পৰিক্ৰমা বিভাগৰ অধীনত ভাৰতত ভাৰ্চুৱেল মুদ্ৰাৰ শাসন আৰু ব্যৱহাৰৰ ওপৰত এখন উচ্চ পৰ্যায়ৰ আন্তঃমন্ত্ৰালয় সমিতি (আই এম চি) গঠন কৰি ডিষ্ট্ৰিবিউটেড লেজাৰ প্ৰযুক্তি (ডি এল টি) ব্যৱহাৰ কৰি ফিয়েট মুদ্ৰাৰ ডিজিটেল ৰূপৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়াইছিল। মন্ত্ৰালয়ৰ বিত্তীয় সেৱা বিভাগ, ইলেক্ট্ৰনিক্স আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰালয় (MEITy) আৰু ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক (RBI)ক এটা বিশেষ গোট গঠন কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল যিয়ে চিবিডিচিৰ আইনী আৰু প্ৰযুক্তিগত বিকাশৰ ওপৰত চকু ৰাখিব।[13] ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীৰ কোনো আনুষ্ঠানিক স্বীকৃতি অবিহনে আৰ বি আইয়ে ভৱিষ্যতে চিবিডিচি উন্নয়নৰ পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰে।[14]

২০২০ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকয়ে সীমা অতিক্ৰম কৰি পৰিশোধৰ ক্ষেত্ৰত পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ প্ৰযুক্তি পৰীক্ষা কৰি ক্ষেত্ৰ পৰীক্ষাৰ তথ্য আৰু বিত্তীয় পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ সুবিধা আৰু বিপদৰ প্ৰমাণ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ এটা নিয়ন্ত্ৰণমূলক ছেণ্ডবক্স ঘোষণা কৰে।[15] ২০২১ চনৰ ২৯ জানুৱাৰীত ভাৰত চৰকাৰে ইউনিফাইড পেমেণ্টচ ইণ্টাৰফেচ (ইউপিআই), তৎক্ষণাত পৰিশোধ পৰিচালনাৰ পৰা লাভ কৰা অভিজ্ঞতা ব্যৱহাৰ কৰি চিবিডিচি বিকাশৰ বাবে ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকক আইনী ক্ষমতা প্ৰদান কৰাৰ লগতে ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীৰ ব্যৱসায় আৰু বিনিয়োগ নিষিদ্ধ কৰাৰ বিধেয়ক প্ৰস্তাৱ কৰে, যাক "প্ৰগ্ৰেমেবল ডিজিটেল টকা" বুলি অভিহিত কৰা হয় বিতৰণ আৰু বৈধকৰণৰ উদ্দেশ্যে সেৱা (আইএমপিএছ) আৰু বাস্তৱ সময়ৰ মুঠ নিষ্পত্তি (আৰটিজিএছ)।[16][17]

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকয়ে প্ৰকাশ কৰা ২০২১ চনৰ মুদ্ৰা আৰু বিত্ত প্ৰতিবেদন অনুসৰি সাৰ্বভৌম সমৰ্থিত চিবিডিচিসমূহে প্ৰত্যক্ষ হস্তান্তৰৰ জৰিয়তে মুদ্ৰা লেনদেনৰ বেনামীতা আৰু বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ প্ৰসাৰ ঘটাব লাগে। ই ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু বিশ্বব্যাপী ধন সৰবৰাহ আৰু অৰ্থনৈতিক সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী আইন মানি চলিব লাগিব।[18] ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকয়ে প্ৰথমে ২০২১ চনৰ ডিচেম্বৰৰ বাবে চিবিডিচিৰ প্ৰথম পৰ্যায়ৰ পৰীক্ষাৰ পৰিকল্পনা কৰিছিল; [19] কিন্তু পিছলৈ ইয়াক ২০২২ চনৰ প্ৰথম ত্ৰৈমাসিকলৈ পুনৰ নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়, আৰু পৰ্যায়ক্ৰমে দেশজুৰি ৰূপায়ণৰ পৰিকল্পনা কৰা হয়।[20] ৰাজ্যপাল শক্তিকান্ত দাসৰ মতে, ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক এতিয়াও কেন্দ্ৰীভূত ব্যৱস্থাৰ সৈতে যাব নে বিতৰণ কৰা লেজাৰ প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰিব সেই বিষয়ে আলোচনা চলি আছে।[21] প্ৰাথমিক অধ্যয়ন অতি সোনকালে কৰা হ'ব যদিও ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকয়ে ক'ভিড-১৯ মহামাৰীৰ সময়ত ডিজিটেল লেনদেন বৃদ্ধিৰ উদাহৰণ দি চিবিডিচিৰ পৰিসৰ, আইনী ব্যবস্থা, মানাংকন, প্ৰযুক্তি, বিতৰণ আৰু বৈধকৰণ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত অভ্যন্তৰীণ মূল্যায়ন আৰম্ভ কৰে।[22][23][24]

বিত্তীয় সেৱা বিভাগ, স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰালয় আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য কৰ্তৃপক্ষই ২০২১ চনৰ ২ আগষ্টত ই-টকা প্ৰৱৰ্তন কৰে যিটো হৈছে QR ক’ড বা এছএমএছ ষ্ট্ৰিঙৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰিপেইড ব্যক্তি নিৰ্দিষ্ট, উদ্দেশ্য নিৰ্দিষ্ট ই-ভাউচাৰ যাৰ বাবে বেংক একাউণ্টৰ প্ৰয়োজন নাই ইয়াক লিক প্ৰুফ কৰিবলৈ। ইয়াৰ দ্বাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় ডিজিটেল পেমেণ্ট আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱধানসমূহ উন্মোচন কৰি এক আগজাননী হিচাপে কাম কৰিবলৈ গৈ আছে যিবোৰ চিবিডিচি দেশজোৰা আৰম্ভ হোৱাৰ পূৰ্বে অধিক উন্নতিৰ প্ৰয়োজন।[25][26] ভাৰতৰ ২০২২ চনৰ কেন্দ্ৰীয় বাজেটত বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ নিৰ্মলা সীতাৰমণে ২০২৩ চনৰ পৰা ডিজিটেল টকা প্ৰৱৰ্তনৰ কথা ঘোষণা কৰে।[27] আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ মতে, অভ্যন্তৰীণ ৰেমিটেন্সৰ অধিক পৰিমাণৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডিজিটেল টকাই মুদ্ৰা ব্যৱস্থাপনা আৰু সীমা অতিক্ৰম কৰি ধন পৰিশোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।[28][29]

ডিজিটেল টকা -পাইকাৰী (e₹-W) নামেৰে জনাজাত ব্যবস্থাটো ২০২২ চনৰ ১ নৱেম্বৰত আৰম্ভ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত চৰকাৰী ছিকিউৰিটিজত গৌণ বজাৰৰ লেনদেনৰ নিষ্পত্তিৰ ক্ষেত্ৰত সীমাবদ্ধ আছিল। (e₹-W) ৰ ব্যৱহাৰে, আন্তঃবেংক বজাৰখনক অধিক কাৰ্যক্ষম কৰি তুলিব বুলি আশা কৰা হৈছে। কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ধনত নিষ্পত্তি কৰিলে নিষ্পত্তিৰ নিশ্চয়তা আন্তঃগাঁথনিৰ প্ৰয়োজনীয়তা বা নিষ্পত্তিৰ বিপদ হ্ৰাস কৰিবলৈ জামিনৰ প্ৰয়োজনীয়তাক আগতেই ৰোধ কৰি লেনদেনৰ খৰচ হ্ৰাস পাব। ডিজিটেল টকা-খুচৰা (e₹-R) নামেৰে জনাজাত খুচুৰা খণ্ডৰ পাইলটটো ২০২২ চনৰ ১ ডিচেম্বৰত আৰম্ভ কৰা হৈছিল, অংশগ্ৰহণকাৰী গ্ৰাহক আৰু ব্যৱসায়ীসকলক লৈ গঠিত এটা বন্ধ ব্যৱহাৰকাৰী গোট (CUG)ৰ ভিতৰত।[9]

ধাৰণা পৰ্যায়

[সম্পাদনা কৰক]

অফলাইন ব্যৱহাৰ

[সম্পাদনা কৰক]

নেটৱৰ্ক বিচ্ছিন্নতা বা প্ৰগ্ৰেমেবিলিটিৰ সমস্যা হ’লে উপলব্ধতা আৰু নমনীয়তা প্ৰদান কৰিবলৈ আৰ বি আইয়ে ডিজিটেল টকাক অফলাইন ব্যৱহাৰৰ ক্ষমতা যোগ কৰাৰ দিশটো চাইছে। অনলাইন লেজাৰৰ সৈতে চেক-ইনৰ প্ৰয়োজন নোহোৱাকৈয়ে অফলাইন ডিজিটেল পেমেণ্ট ব্যৱস্থাই লেনদেন বৈধ কৰিব পাৰিব আৰু ধনৰ অস্তিত্ব নিশ্চিত কৰিব পাৰিব।[30] ৰূপায়ণ ক্ষিপ্ৰ কৰিবলৈ ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক আৰু এন পি চি আইয়ে উদ্দেশ্য-নিৰ্ধাৰিত লেনদেনৰ উপৰিও বৈশিষ্ট্য ফোন ভিত্তিক পেমেণ্টৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে।[31]

ডিজিটেল টকাৰ অফলাইন ক্ষমতা আৰু প্ৰগ্ৰেমেবিলিটিৰ কথা আৰ বি আইয়ে ২০২৪ চনৰ ৮ ফেব্ৰুৱাৰীত ঘোষণা কৰিছে। e₹-R অনিয়মিত বা অস্তিত্বহীন ইণ্টাৰনেটৰ ব্যৱহাৰ থকা স্থানত অফলাইন লেনদেনৰ অনুমতি দিব। এই লক্ষ্যত উপনীত হ'বলৈ পাহাৰীয়া, গ্ৰাম্য আৰু নগৰীয়া পৰিৱেশত সান্নিধ্য আৰু অসান্নিধ্য ভিত্তিক বহুতো অফলাইন পদ্ধতিৰ মূল্যায়ন কৰা হ'ব। চৰকাৰী সংস্থাৰ দৰে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে নিশ্চিত কৰিব পাৰিব যে প্ৰগ্ৰেমেবিলিটিৰ বাবেই নিৰ্ধাৰিত সুবিধাৰ ধন পৰিশোধ কৰা হয়। একেদৰে কৰ্পৰেটসমূহে কৰ্মচাৰীৰ ব্যৱসায়িক ভ্ৰমণৰ দৰে কিছুমান খৰচৰ সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ ক্ষমতা থাকিব। অতিৰিক্ত বৈশিষ্ট্য যেনে বৈধতাৰ সময় বা অঞ্চল য'ত চিডিবিচি ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা প্ৰগ্ৰেম কৰাও সম্ভৱ।[32]

ইউপিআই আন্তঃকাৰ্য্যক্ষমতা

[সম্পাদনা কৰক]

কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ডিজিটেল মুদ্ৰা পাইলট প্ৰজেক্টৰ অংশ হিচাপে কানাড়া বেংকয়ে ইউনিফাইড পেমেণ্টচ ইণ্টাৰফেচ সামঞ্জস্যপূৰ্ণ ডিজিটেল টকাৰ মোবাইল এপ মুকলি কৰিছে। খুচুৰা বিক্ৰেতাসকলৰ বাবে চিবিডিচিৰ বাবে পৃথক অন-বৰ্ডিং পদ্ধতিৰ প্ৰয়োজন নোহোৱাকৈ ইয়াৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে বৰ্তমানৰ ইউপিআই কিউআৰ ক’ড স্কেন কৰি ডিজিটেল টকা ব্যৱহাৰ কৰি পেমেণ্ট কৰিব পাৰিব। ভাৰতৰ ২৬খন চহৰৰ গ্ৰাহকসকলে যিসকলক শ্বেত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে তেওঁলোকে পাইলট প্ৰগ্ৰেমৰ অংশ হিচাপে এই সেৱা লাভ কৰিব পাৰে।[33] ২০২৩ চনৰ ৩০ আগষ্টত য়েছ বেংকে ডিজিটেল টকা পৰিশোধৰ বাবে ইউপিআইৰ সংহতি উন্মোচন কৰে। গ্ৰাহকে বৰ্তমানৰ ইউপিআই ভাৰ্চুৱেল পেমেণ্ট ঠিকনা ব্যৱহাৰ কৰি ডিজিটেল টকা প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে।[34] ২০২৩ চনৰ ৪ ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা ভাৰতীয় ষ্টেট বেংকয়ে ডিজিটেল টকাৰ সৈতে ইউপিআই সামঞ্জস্য প্ৰদান কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। এই সংহতি সম্ভৱ হৈছিল আৰ বি আইৰ ডিচেম্বৰ ২০২২ চনৰ খুচুৰা ডিজিটেল ই-টকীয়া প্ৰকল্পত ভাৰতীয় ষ্টেট বেংকৰ জড়িত থকাৰ বাবে।[35]

চিবিডিচিৰ পাইলট প্ৰজেক্টৰ অংশ হিচাপে বেংক অৱ বৰোদাই নিজৰ ডিজিটেল টকাৰ এপ্লিকেচনত ইউপিআই ইণ্টাৰঅপাৰেবিলিটি বৈশিষ্ট্য সংযোজন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও কোটক মহিন্দ্ৰা বেংকে ইউপিআই আন্তঃকাৰ্য্যক্ষমতা সক্ৰিয় কৰিলে। ইয়াৰ উপৰিও এক্সিছ বেংকে প্ৰকাশ কৰিছে যে "এক্সিছ মোবাইল ডিজিটেল টকা" চিবিডিচি এপে এতিয়া ইউপিআই সমৰ্থন কৰে। ভাৰতত সংহতি প্ৰক্ৰিয়া সমাপ্ত কৰা প্ৰথমটো বাণিজ্যিক বেংক হ'বলৈ এইচডিএফচি বেংকে ডিজিটেল টকাৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ ইউপিআই কিউআৰ ক'ড প্ৰৱৰ্তন কৰে।[36]

বজাৰৰ গ্ৰহণযোগ্যতা

[সম্পাদনা কৰক]

সমালোচনা

[সম্পাদনা কৰক]

যিহেতু ডিজিটেল টকা ব্যৱহাৰ কৰাটো মূলতঃ ইণ্টাৰনেট বেংকিঙৰ সৈতে একে আছিল, যিটোত গ্ৰাহকসকল ইতিমধ্যে সুখী আছিল, গতিকে অংশীদাৰসকলে কোনো লাভ দেখা পোৱা নাই। ডিজিটেল টকা ব্যৱহাৰৰ আন এটা নেতিবাচক দিশ আছিল যে প্ৰতিটো ট্ৰেড পৃথকে পৃথকে সম্পূৰ্ণ কৰিবলগীয়া হৈছিল, পৰম্পৰাগত আন্তঃবেংক পেমেণ্ট ব্যৱস্থাৰ দৰে নহয় য’ত ট্ৰেডসমূহ প্ৰথমে নেট অফ কৰা হৈছিল আৰু তাৰ পিছত ক্লিয়াৰিং হাউছৰ সৈতে ডাঙৰ ডাঙৰকৈ নিষ্পত্তি কৰা হৈছিল। তদুপৰি ডিজিটেল টকাৰ লেনদেনে পৰম্পৰাগত মাধ্যমেৰে কৰা লেনদেনৰ সম্পূৰ্ণ ঠাই ল’ব নোৱাৰে। সেয়েহে বেংকৰ একাউণ্টিং কামবোৰ বেছি হৈ পৰিছে। ইয়াৰ ফলত শ্ৰম আৰু কাগজ-পত্ৰৰ কাম বৃদ্ধি পায়।[37]

এজন ভাৰতীয় বেংকাৰৰ মতে ইউনিফাইড পেমেণ্টচ ইণ্টাৰফেচ (ইউ পি আই) য়ে ইয়াৰ স্পষ্ট লাভৰ বাবে অপৰিসীম জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছিল। এই ধৰণৰ ডিজিটেল লেনদেনৰ সহজতা আৰু কাৰ্যক্ষমতাক লক্ষ্য কৰিলে এই পদক্ষেপ স্বাভাৱিকতে নহ’ব – আচলতে খুচুৰা খণ্ডই পাইকাৰী খণ্ডতকৈ ডিজিটেল টকাৰ প্ৰতি কম অনুকূল সঁহাৰি দিব পাৰে। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিয়ে দাবী কৰিছিল যে তৎক্ষণাত পেমেণ্ট ব্যৱস্থা আৰু চিবিডিচিৰ মাজত অত্যধিক সাদৃশ্য আছে, যাৰ বাবে নতুন ডিজিটেল মুদ্ৰা গ্ৰহণ কৰাত বাধা আহিব পাৰে।[37]

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ তথ্য অনুসৰি ডিজিটেল টকাৰ বৃহৎ পৰিমাণে ব্যৱহাৰ কৰিলে বসতি ব্যৱস্থাৰ কাৰ্যক্ষমতা আৰু নিৰাপত্তা উন্নত হ’ব পাৰে। যিহেতু পেমেণ্ট প্ৰক্ৰিয়াত ক্লিয়াৰিং হাউছৰ প্ৰয়োজন নহয়, সেয়েহে কম মধ্যস্থতাকাৰী জড়িত হৈ থাকে। খুচুৰা বিক্ৰীৰ পৰিৱেশত ই ডিজিটেল পেমেণ্ট কৰাৰ এক সুৰক্ষিত উপায়ো প্ৰদান কৰিব। [37]

অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱ

[সম্পাদনা কৰক]

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে জাৰি কৰা কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ডিজিটেল মুদ্ৰা ডিজিটেল টকাৰ প্ৰৱৰ্তনে ভাৰতীয় অৰ্থনীতিত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলাবলৈ সাজু হৈছে। ডিজিটেল মুদ্ৰালৈ স্থানান্তৰিত হোৱাটোৱে ধনৰ ডিজিটেলাইজেচনত অৰিহণা যোগাব, যাৰ ফলত ভাৰতৰ নগদবিহীন অৰ্থনীতিৰ দিশত পৰিৱৰ্তন সহজ হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে। এই পদক্ষেপে পেমেণ্ট ব্যৱস্থাত স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু পেমেণ্টৰ ক্ষেত্ৰত উদ্ভাৱনক প্ৰেৰণা যোগাব পাৰে,, যিটো দ্ৰুত আৰু অধিক খৰচী হ’ব পাৰে।[38]

ইয়াৰ অন্যতম তাৎক্ষণিক অৰ্থনৈতিক লাভ হ’ল ভৌতিক মুদ্ৰা ছপা আৰু পৰিচালনাৰ লগত জড়িত খৰচ হ্ৰাস পোৱা। অনুমান কৰা হৈছে যে ভৌতিক মুদ্ৰা উৎপাদনৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ্ৰাস কৰি ভাৰতে প্ৰায় ₹৪০,০০০,০০০,০০০ (২০২৩ চনত ₹৪২ বিলিয়ন বা ৫০ কোটি মাৰ্কিন ডলাৰৰ সমতুল্য) ৰাহি কৰিব পাৰিব। [38] ডিজিটেল টকাৰ লক্ষ্য হৈছে লেনদেনৰ খৰচ কমোৱা, যাৰ ফলত ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ধন হস্তান্তৰ অধিক কাৰ্যক্ষম আৰু সুলভ হৈ উঠে। বিশেষকৈ প্ৰবাসী শ্ৰমিকসকলৰ বাবে ই উপকাৰী হ’ব পাৰে যিসকলে প্ৰায়ে উচ্চ ৰেমিটেন্স মাচুলৰ সন্মুখীন হয়।

তদুপৰি ডিজিটেল টকাই বিত্তীয় ব্যৱস্থাত নিষ্পত্তিৰ বিপদ হ্ৰাস কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে, কিয়নো ব্লকচেইন প্ৰযুক্তিৰ সমৰ্থিত ডিজিটেল ৱালেটৰ জৰিয়তে কৰা লেনদেন চূড়ান্ত আৰু অপ্ৰত্যাহাৰযোগ্য হ’ব। এই বৈশিষ্ট্যই বিত্তীয় খণ্ডৰ স্থিতিশীলতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু বাস্তৱ সময়ৰ, কম খৰচী পেমেণ্টৰ বিশ্বায়নক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে।[38]

দীৰ্ঘম্যাদীভাৱে ডিজিটেল টকাই সীমা অতিক্ৰম কৰি লেনদেনৰ বাবে এক শক্তিশালী বিকল্প প্ৰদান কৰি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যত আমেৰিকান ডলাৰৰ ওপৰত ভাৰতৰ নিৰ্ভৰশীলতাও হ্ৰাস কৰিব পাৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা বিশ্বৰ বিত্তীয় ব্যৱস্থাত ভাৰতৰ স্থিতি শক্তিশালী হ’ব পাৰে আৰু দেশৰ অৰ্থনৈতিক সাৰ্বভৌমত্বক সমৰ্থন কৰিব পাৰে।[38]

লগতে চাওক

[সম্পাদনা কৰক]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Suvarna, Manish M. (9 November 2022). "G-sec transactions using digital rupee recorded highest volume since inception on November 7". Moneycontrol. https://www.moneycontrol.com/news/business/g-sec-transactions-using-digital-rupee-record-highest-volume-since-inception-on-november-7-9480111.html. 
  2. ↑ Ray, Anulekha (6 December 2022). "RBI retail digital rupee pilot starts: Who can use e-Rupee?". The Economic Times. https://economictimes.indiatimes.com/wealth/save/rbi-retail-digital-rupee-pilot-starts-on-december-1-can-you-use-e-rupee/articleshow/95906930.cms. 
  3. ↑ "Instant View: India's retail inflation eases to 5.02% in September" (en ভাষাত). Reuters. 12 October 2023. https://www.reuters.com/world/india/view-indias-retail-inflation-eases-502-september-2023-10-12/. 
  4. ↑ https://rbidocs.rbi.org.in/rdocs/AnnualReport/PDFs/4TBE93D257F71548D48A75D589A53E9DEF.PDF
  5. ↑ "Annual Report : Inflation, Money and Credit". Reserve Bank of India. 27 May 2021. https://rbi.org.in/scripts/AnnualReportPublications.aspx?Id=1331. 
  6. ↑ Mishra, Ankur (1 February 2022). "Budget 2022: Digital Rupee to be issued by RBI in FY23". TimesNow. https://www.timesnownews.com/business-economy/budget-2022-digital-rupee-to-be-issued-by-rbi-in-fy23-article-89270275. 
  7. ↑ "Issuance of Concept Note on Central Bank Digital Currency". FinTech Department. Reserve Bank of India. 7 October 2022. https://rbidocs.rbi.org.in/rdocs/PressRelease/PDFs/PR101239D93146445A4B578501DAD29B32FA01.PDF. 
  8. ↑ "The e₹ is on the way as RBI gears up for a pilot launch of its own digital currency" (en ভাষাত). Moneycontrol. 10 October 2022. https://www.moneycontrol.com/news/business/central-bank-digital-currency-aimed-at-complementing-current-forms-of-money-rbi-9291291.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 November 2022. 
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 Delhi, PIB (12 December 2022). "PIB press release" (en ভাষাত). pib. https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1882883. 
  10. ↑ Anand, Nupur (7 December 2022). "India cenbank says digital currency transactions to stay largely anonymous" (en ভাষাত). Reuters. https://www.reuters.com/markets/currencies/india-cenbank-says-digital-currency-transactions-stay-largely-anonymous-2022-12-07/. 
  11. ↑ Bhardwaj, Shashank. "India's Central Bank Plans Graded Implementation Of CBDC" (en ভাষাত). Forbes India. https://www.forbesindia.com/article/crypto-made-easy/indias-central-bank-plans-graded-implementation-of-cbdc/76955/1। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 November 2022. 
  12. ↑ Kaushal, Teena Jain (1 November 2022). "RBI's Digital Rupee pilot launch today: Here are 10 things to know" (en ভাষাত). Business Today. https://www.businesstoday.in/personal-finance/top-story/story/rbis-digital-rupee-pilot-launch-today-here-are-10-things-to-know-351408-2022-11-01। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 November 2022. 
  13. ↑ "Report of the Committee to propose specific actions to be taken in relation to Virtual Currencies". Government of IndiaMinistry of Finance. https://dea.gov.in/sites/default/files/Approved%20and%20Signed%20Report%20and%20Bill%20of%20IMC%20on%20VCs%2028%20Feb%202019.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 August 2021. 
  14. ↑ Pandit, Shivanand (11 August 2021). "Rupee reboot" (en-US ভাষাত). Law.asia. https://law.asia/rupee-reboot/। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 August 2021. 
  15. ↑ "Regulatory Sandbox: RBI seeks applications under second cohort". Business Standard India. 16 December 2020. https://www.business-standard.com/article/finance/regulatory-sandbox-rbi-seeks-applications-under-second-cohort-120121601334_1.html. 
  16. ↑ "Lok Sabha: General Information relating to Parliamentary and other matters". Parliament of India. 29 January 2021. https://www.medianama.com/wp-content/uploads/2021/01/Lok-Sabha-Bulletin-Part-II.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 August 2021. 
  17. ↑ "BIS Innovation Hub and Monetary Authority of Singapore publish proposal for enhancing global real-time retail payments network connectivity". Bank for International Settlements. 28 July 2021. https://www.bis.org/press/p210728.htm. 
  18. ↑ "Regulatory Sandbox: RBI seeks applications under second cohort". Business Standard India. 16 December 2020. https://www.business-standard.com/article/finance/regulatory-sandbox-rbi-seeks-applications-under-second-cohort-120121601334_1.html. 
  19. ↑ "Will India soon have its own Central Bank Digital Currency?" (en ভাষাত). The Times of India. 6 September 2021. https://timesofindia.indiatimes.com/business/cryptocurrency/blockchain/will-india-soon-have-its-own-central-bank-digital-currency/articleshow/85972407.cms। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 September 2021. 
  20. ↑ "India cenbank may launch digital currency pilot next year-report" (en ভাষাত). Reuters. 18 November 2021. https://www.reuters.com/world/india/india-cenbank-may-launch-digital-currency-pilot-next-year-report-2021-11-18/. 
  21. ↑ Choudhury, Saheli Roy (27 August 2021). "India could begin trials for a digital rupee by December, central bank governor says" (en ভাষাত). CNBC. https://www.cnbc.com/2021/08/27/india-central-bank-rbi-digital-rupee-trials-could-begin-by-december.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 August 2021. 
  22. ↑ Panda, Subrata (6 August 2021). "RBI's model on India's digital currency could come out by 2021-end". Business Standard India. https://www.business-standard.com/article/finance/rbi-s-model-on-india-s-digital-currency-could-come-out-by-2021-end-121080601137_1.html. 
  23. ↑ Kaul, Abhinav (24 July 2021). "RBI to launch CBDCs: What does it mean for the future of cryptocurrencies?" (en ভাষাত). Mint. https://www.livemint.com/market/cryptocurrency/rbi-to-launch-cbdcs-what-does-it-mean-for-the-future-of-cryptocurrencies-11627132081510.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 August 2021. 
  24. ↑ Kajarekar, Radhika (30 July 2021). "Digital Payments Rise By 30% In India Due To Lockdowns, Pandemic: Indians Using Less Cash Now?" (en-US ভাষাত). Trak.in. https://trak.in/tags/business/2021/07/30/digital-payments-rise-by-30-in-india-due-to-lockdowns-pandemic-indians-using-less-cash-now/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 August 2021. 
  25. ↑ Iyer, Priyanka (3 August 2021). "Explained | What Is E-RUPI And Does It Lay The Ground For RBI's Digital Currency?" (en ভাষাত). Moneycontrol. https://www.moneycontrol.com/news/business/explained-what-is-e-rupi-and-does-it-lay-the-ground-for-rbis-digital-currency-7270201.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 August 2021. 
  26. ↑ Mukul, Pranav (7 August 2021). "e-RUPI: A voucher system ahead of digital currency" (en ভাষাত). The Indian Express. https://indianexpress.com/article/explained/what-is-e-rupi-digital-currency-india-pm-modi-7433637/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 August 2021. 
  27. ↑ Bose, Shritama (2 February 2022). "Budget 2022: Digital rupee from FY23". Financial Express. https://www.financialexpress.com/budget/budget-2022-digital-rupee-from-fy23/2423334/. 
  28. ↑ Badkar, Shloka; Singh  , Ritu (22 December 2022). "India should prioritise a CBDC that expedites cross-border payments: IMF" (en ভাষাত). CNBCTV18. https://www.cnbctv18.com/economy/imf-india-should-prioritise-cbdc-expedites-cross-border-payments-digital-rupee-15486111.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 December 2022. 
  29. ↑ G, Sangeetha (27 December 2022). "RBI's digital rupee useful in overseas payments: IMF" (en ভাষাত). Deccan Chronicle. https://www.deccanchronicle.com/business/in-other-news/271222/rbis-digital-rupee-useful-in-overseas-payments-imf.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 December 2022. 
  30. ↑ Keshri, Gyanendra (2023-09-05). "RBI weighs introducing offline usage features in digital rupee" (en ভাষাত). Deccan Herald. https://www.deccanherald.com/business/rbi-plans-to-introduce-wholesale-cbdc-in-call-money-market-soon-2673687। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-12-03. 
  31. ↑ Bhakta, Pratik (2023-11-24). "RBI seeks ways to make digital currency payments easy as cash". The Economic Times. ISSN 0013-0389. https://economictimes.indiatimes.com/tech/technology/rbi-seeks-ways-to-make-digital-currency-payments-easy-as-cash/articleshow/105453551.cms?from=mdr. 
  32. ↑ Kulkarni, Sneha (2024-02-09). "CBDC big update: Soon use RBI's Digital Rupee for offline transactions". The Economic Times. ISSN 0013-0389. https://economictimes.indiatimes.com/wealth/save/cbdc-big-update-soon-use-rbis-digital-rupee-for-offline-transactions/articleshow/107513345.cms?from=mdr. 
  33. ↑ "Canara Bank launches UPI Interoperable Digital Rupee mobile app" (en ভাষাত). ETBFSI.com. 21 August 2023. https://bfsi.economictimes.indiatimes.com/news/banking/canara-bank-launches-upi-interoperable-digital-rupee-mobile-app/102893804। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-11-17. 
  34. ↑ Bhardwaj, Shashank (5 September 2023). "India's Next Step In Crypto: Digital Rupee's New Frontier With Yes Bank UPI Integration" (en ভাষাত). Forbes India. https://www.forbesindia.com/article/cryptocurrency/indias-next-step-in-crypto-digital-rupees-new-frontier-with-yes-bank-upi-integration/88021/1। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-11-17. 
  35. ↑ Mishra, Arushi (2023-09-04). "SBI offers UPI integration with digital rupee" (en ভাষাত). BusinessLine. https://www.thehindubusinessline.com/markets/sbi-offers-upi-integration-with-e/article67269010.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-12-03. 
  36. ↑ "Now, customers of these seven banks can scan UPI QR code and pay via digital rupee — Here's how" (en ভাষাত). CNBCTV18. 2023-08-30. https://www.cnbctv18.com/personal-finance/upi-qr-code-digital-rupee-cbdc-bank-customers-e-rupee-app-launch-how-to-use-scan-make-payment-17675261.htm/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-05-05. 
  37. ↑ 37.0 37.1 37.2 Bhat, Swati; Anand, Nupur (1 December 2022). "India's digital rupee fails to excite interest, bankers say". Reuters. https://www.reuters.com/markets/currencies/indias-digital-rupee-fails-excite-interest-bankers-say-2022-12-01/। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 August 2024. 
  38. ↑ 38.0 38.1 38.2 38.3 Kotak, Tushar Manohar (2023). "Digital Rupee and its impact on the Indian Economy". International Conference on Multidisciplinary Research & Studies 2023. International Journal for Multidisciplinary Research. https://www.ijfmr.com/special-issues/2/222.pdf. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=ডিজিটেল_টকা&oldid=462186"ৰ পৰা অনা হৈছে