শ্বানে নুজুল
| কোৰআন |
|---|
 |
|
বৈশিষ্ট্যসমূহ |
|
সম্পৰ্কিত |
প্ৰকাশৰ অনুষ্ঠান বা পৰিস্থিতিয়ে (asbāb al-nuzūl, أسباب النزول) পৰম্পৰাগত ইছলামৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা কোৰআনৰ আয়াতসমূহ অৱতীৰ্ণ হোৱা ঐতিহাসিক প্ৰসংগৰ নাম দিয়ে। কোৰআনৰ ঐতিহাসিকতা পুনৰ্গঠনত কিছু ব্যৱহাৰ হ'লেও আছবাব স্বভাৱতে ইতিহাসৰ ধাৰাতকৈ ব্যাখ্যাত্মক ধাৰা, আৰু সেইবাবেই ইয়াত ব্যাখ্যা কৰা আয়াতসমূহক সাধাৰণতে নিৰ্দিষ্ট পৰিঘটনাৰ পৰিৱৰ্তে সাধাৰণ পৰিস্থিতিৰ সৈতে জড়িত কৰা হয়। শ্বানে নুজুলৰ অধ্যয়ন তফছিৰ (কোৰআনৰ ব্যাখ্যা) অধ্যয়নৰ অংশ।
ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান
[সম্পাদনা কৰক]Asbāb أَسْبَابْ হৈছে আৰবী শব্দ sabab سَبَبْ ৰ বহুবচন, যাৰ অৰ্থ হৈছে "কাৰণ", বা "উপস্থিতি", আৰু nuzūl نُزُولْ হৈছে ক্ৰিয়াৰ মূল nzl ن ز ل, যাৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে "অৱতৰণ কৰা" বা "নমাই পঠোৱা", আৰু এইদৰে (ৰূপকভাৱে) "অভিযোগ কৰা", ঈশ্বৰে (আল্লাহ) তেওঁৰ নবীসকলৰ ওচৰলৈ এটা ওৱাহ পঠোৱা বুলি বুজায়।
যদিও কোৰআনৰ ব্যাখ্যাৰ ভিতৰত কাৰিকৰী শব্দৰ উৎপত্তি প্ৰায়ে কিতাপখনৰ পৰাই হয় (যেনে নাচখ), ছাবাব/আছবাবৰ এনে নহয়: কোৰআনৰ ১১ গুণতকৈ অধিক sbb কাণ্ডৰ আবিৰ্ভাৱ হোৱাৰ পিছতো (কোৰআন-২:১৬৬, কোৰআন১৮-:৮৪, কোৰআন-১৮:৮৫ কোৰআন-১৮:৮৯, কোৰআন-২২:১৫, কোৰআন-৩৮:১০, কোৰআন-৪০:৩৬-৩৭), কোনো আয়াতেই প্ৰকাশৰ অনুষ্ঠান সম্পৰ্কীয় কোনো বক্তব্যৰ সৈতে অলপো জড়িত যেন নালাগে .[1]
ব্যাখ্যাত্মক সাহিত্যৰ ভিতৰত কাৰিকৰী অৰ্থত ছাবাবৰ ব্যৱহাৰ তুলনামূলকভাৱে দেৰিলৈকে হোৱা নাছিল: যিটো সামগ্ৰীক পিছলৈ আছবাব লেখকসকলে বুলি ক'ব, সেইবোৰে তেওঁলোকৰ প্ৰতিবেদনৰ পৰিচয় দিবলৈ বিকল্প বাক্যাংশ ব্যৱহাৰ কৰিছিল, যেনে আল-আয়া নাজালাত ফী হাধা- "পদটো আছিল।" অমুক আৰু তেনেকুৱা সম্পৰ্কে প্ৰকাশ কৰা হৈছে"- বা ফা-আনজালা আল্লাহ- "তেনেকৈ আল্লাহে অৱতীৰ্ণ/নমন কৰিলে।" কাৰিকৰী অৰ্থত "ছাবাব" শব্দটোৱে (অৰ্থাৎ "অৱহীৰ অনুষ্ঠান") তাবাৰী (মৃত্যু ৯২২ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আল-নাহাছ (মৃত্যু ৯৫০ খ্ৰীষ্টাব্দ)ৰ গ্ৰন্থত নিজৰ আবিৰ্ভাৱ হ'বলৈ আৰম্ভ কৰা যেন লাগে। আল-জাছাছে (মৃত্যু ৯৮১) প্ৰথমে কোৰআন অৱতীৰ্ণৰ বিষয়ে প্ৰতিবেদন প্ৰৱৰ্তনত এই শব্দটো নিয়মিতভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিছিল।[1]
ব্যুৎপত্তি
[সম্পাদনা কৰক]আধুনিক পণ্ডিতসকলে দীৰ্ঘদিন ধৰি ছাবাব আল-নুজুলৰ উৎপত্তিৰ কথা উল্লেখ কৰি আহিছে, যিটো মূলতঃ ব্যাখ্যাৰ ভিতৰত ইয়াৰ কাৰ্য্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি। উদাহৰণস্বৰূপে উইলিয়াম মণ্টগোমেৰী ৱাটে এই ধৰণৰ প্ৰতিবেদনৰ আখ্যানগত তাৎপৰ্য্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল: "কোৰআনৰ ইংগিতসমূহক সম্পূৰ্ণ কাহিনীত বিশদভাৱে ক'ব লাগিছিল আৰু মূল ধাৰণাসমূহ যদি সৰল মানুহৰ মনত ছাপ পেলাব লাগে তেন্তে পটভূমি পূৰণ কৰিব লাগিছিল।" [2] আনহাতেজন ৱান্সব্ৰ’ৱে তেওঁলোকৰ ন্যায়িক কাৰ্য্য লক্ষ্য কৰিছিল, বিশেষকৈ নাছখৰ দৰে ব্যৱস্থাৰ উদ্দেশ্যে প্ৰকাশৰ কালক্ৰম স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত।[3] ৰিপিনে এই কথা নাকচ কৰিছিল, যুক্তি দিছিল যে ছাবাবৰ প্ৰধান কাৰ্য্য হাগাডিক/কিছাইক ব্যাখ্যাত, আৰু ইয়াৰ উৎপত্তিৰ ইংগিত পোৱা যায়:
ব্যাখ্যাত্মক গ্ৰন্থসমূহত ছাবাবৰ প্ৰাথমিক (অৰ্থাৎ, প্ৰধান) কাৰ্য্য হালাখিক [বিধিগত] নহয় ... সামগ্ৰীটোৰ অপৰিহাৰ্য ভূমিকা হগাডিক ব্যাখ্যাত... মই আংশিকভাৱে অনুসন্ধান কৰিম এই সামগ্ৰীৰ উৎপত্তি qussas, বিচৰণকাৰী গল্পকাৰ আৰু ধৰ্মপৰায়ণ প্ৰচাৰকসকলৰ প্ৰসংগত আৰু মূলতঃ জনপ্ৰিয় ধৰ্মীয় উপাসনাৰ পৰিস্থিতিলৈ য'ত এনে কাহিনী উপভোগ্য আৰু গঠনমূলক দুয়োটা প্ৰমাণিত হ'ব।[3]
এই সকলোবোৰ তত্ত্বৰ এটা সাধাৰণ কথা হ’ল এই ধাৰণা যে ছাবাবটো ইয়াত নিহিত হৈ থকা কোৰআনৰ আয়াত(সমূহ)ৰ আশে-পাশে গঢ় লৈ উঠিছে। ৰুবিনে মুহাম্মাদৰ সম্পৰ্কে প্ৰাথমিক মুছলমান পৰম্পৰাৰ ওপৰত কৰা বিস্তৃত জৰীপত এই ঐকমত্যক উলংঘা কৰে (এই প্ৰতিবেদনসমূহৰ শেষত কাছাইক/গল্পকাৰৰ উৎপত্তিৰ বিষয়ে ৰিপিনৰ জল্পনা-কল্পনা সংৰক্ষণ কৰি) এই যুক্তি দি যে বেছিভাগ আছবাব প্ৰথমে ভৱিষ্যদ্বাণীমূলক জীৱনীমূলক সামগ্ৰী হিচাপে আৰম্ভ হৈছিল য'ত কোৰআনৰ আয়াতসমূহ লিখা হৈছিল পিছতহে সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছিল:
আৰম্ভণিতে এটা কথা মনত ৰখা উচিত যে যদিও আছবাব আল-নুজুল নামেৰে জনাজাত পৰম্পৰাসমূহ তাফছিৰৰ সংকলনত পোৱা যায়- যেনে, আল-তাবাৰীৰ। ]- তেওঁলোকৰ জন্মস্থান ছিৰাত, য'ত তেওঁলোকে এতিয়াও আছবাব হিচাপে কাম কৰা নাই। এই পৰম্পৰাবোৰ তেতিয়াহে আছবাব হৈ পৰিছিল যেতিয়া কোৰআনৰ ব্যাখ্যাকাৰীসকলে ছীৰাৰ পৰা এইবোৰ সংগ্ৰহ কৰি কোৰআনৰ তাফছিৰত লিপিবদ্ধ কৰিছিল। ছিৰাৰ ক্ষেত্ৰখনৰ ভিতৰত এই পৰম্পৰাসমূহ এতিয়াও কোনো ব্যাখ্যামূলক কাৰ্য্যহীন, কাৰণ ইয়াৰ কোনোটোৱেই ইয়াত ঘটা কোৰআনৰ আয়াতসমূহৰ চাৰিওফালে গঢ় লৈ উঠা নাই... মূল আখ্যানৰ কাঠামোটো সদায় কোৰআনৰ আয়াত আৰু ধাৰণাসমূহৰ পৰা স্বাধীন; কোৰআনৰ তথ্যসমূহ ছিৰা কাহিনীত গৌণভাৱে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা যেন লাগে, সজ্জা আৰু অনুমোদনৰ স্বাৰ্থত। অৰ্থাৎ কোৰআনৰ আয়াতৰ চাৰিওফালে আখ্যান ঘূৰোৱাৰ কোনো প্ৰক্ৰিয়া হোৱা যেন নালাগে...কোৰআনৰ সামগ্ৰীসমূহ অ-কোৰানৰ মৌলিক আখ্যান কাঠামোত প্ৰয়োগ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হৈছিল যেতিয়া পবিত্ৰ শাস্ত্ৰখন পথ প্ৰদৰ্শনৰ এক মানক উৎস হৈ পৰিছিল। এই পৰ্যায়ত কুষ্ষাষ (গল্পকাৰ) সকলে তেওঁলোকৰ পৰম্পৰাৰ ইছলামিক মৰ্যাদা (মূলতঃ বাইবেলৰ প্ৰভাৱৰ সন্দেহযুক্ত) তেওঁলোকৰ ওচৰলৈ কোৰআনৰ ঐশ্বৰিক কৰ্তৃত্ব বিস্তাৰ কৰি প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰিছিল। শাস্ত্ৰৰ বিভিন্ন অংশ আখ্যানৰ মাজলৈ টানি লৈ এই কাম সম্ভৱ হৈছিল। একেটা কোৰআনৰ নিষ্কাশন আচলতে মুহাম্মাদৰ জীৱনৰ বিভিন্ন দৃশ্যত স্থাপন কৰিব পৰা যাব...
আছবাবৰ কিছুমান, কিন্তু সকলোবোৰ হ'বই লাগিব বুলি ক'ব নোৱাৰি, পিছলৈ ছিৰাৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বিশেষ তাফছিৰ আৰু আছবাব আল-নুজুল সংকলনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল।[4]
ৰুবিনে সেই সিদ্ধান্তটো আংশিকভাৱে কোৰআনৰ আয়াতক প্ৰতিবেদনত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ "লিংকিং শব্দ" ব্যৱহাৰ কৰা অতি কু-সংস্কাৰপূৰ্ণ ধৰণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি লয়।[5] কিন্তু বেছিভাগেই তেওঁ বেছিভাগ আছবাবৰ বাবে আখ্যানৰ একাধিক সমান্তৰাল অকোৰআন ৰূপৰ অস্তিত্বৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। এবাৰ প্ৰতিষ্ঠা হ’লে প্ৰতিবেদনৰ শাস্ত্ৰৰ সৈতে সংযোগ আঁতৰোৱা নহ’ব বুলি ধৰি ল’লে, প্ৰতিবেদনৰ অ-কোৰআন (আৰু সেয়েহে অ-এক্সেজেটিক) সংস্কৰণটোৱেই আচলতে মূল সংস্কৰণ। ৰিপিনে এই শেষ ধাৰণাটোৰ সৈতে বিতৰ্ক কৰে যদিও এই যুক্তি দি যে প্ৰমাণে কথিতভাৱে "কৰ্তৃত্বশীল" কোৰআনৰ আখ্যান প্ৰচাৰৰ পিছতো সমান্তৰাল ছিৰা আখ্যান সৃষ্টি কৰাত বাধা নিদিয়ে।[6]
ৰূপৰেখা আৰু কাৰ্য্য
[সম্পাদনা কৰক]প্ৰায় তেত্ৰিশ বছৰৰ ভিতৰত কোৰআন অৱতীৰ্ণ হৈছিল। মুছলমান পণ্ডিতসকলে এই কথাত একমত যে কোৰআনৰ প্ৰকাশক দুটা বহল প্ৰকাৰত ভাগ কৰিব পাৰি: এটা প্ৰকাৰত কোৰআনৰ এনে অংশ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে যিবোৰ মুহাম্মাদৰ ওচৰত উত্থাপন কৰা নিৰ্দিষ্ট পৰিঘটনা, কাণ্ড বা প্ৰশ্নৰ উত্তৰত অৱতীৰ্ণ হৈছিল। দ্বিতীয় প্ৰকাৰত কোৰআনৰ এনে কিছুমান অংশ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে যিবোৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ জীৱনৰ কোনো ঐতিহাসিক বা সামাজিক বিকাশৰ প্ৰত্যক্ষ সঁহাৰি নাছিল। প্ৰথম প্ৰকাৰৰ অংশবোৰৰ বিষয়ে ভালদৰে বুজাটো সেয়েহে সেইবোৰৰ কাৰণ হোৱা পৰিঘটনাবোৰৰ পৰিস্থিতি জনাটোৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। এই ধৰণৰ কোৰআনৰ আয়াতৰ অৰ্থ ব্যাখ্যাৰ বাবে এনে জ্ঞান এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা।[7]
ছাবাব প্ৰতিবেদনৰ এটা কাম হৈছে ধৰ্মতত্ত্ব। ৰিপিনে লক্ষ্য কৰা মতে:
এনে প্ৰতিবেদন উদ্ধৃত কৰা হৈছে... কোৰআনৰ পাঠ্যক ঐতিহাসিক কৰাৰ সাধাৰণ ইচ্ছাৰ বাবে যাতে ঈশ্বৰে সঁচাকৈয়ে পৃথিৱীত মানৱজাতিৰ আগত তেওঁৰ কিতাপখন প্ৰকাশ কৰিছিল বুলি অহৰহ প্ৰমাণ কৰিব পৰা যায়; তাৰ দ্বাৰা ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰতি থকা চিন্তাৰ সাক্ষী হিচাপে কাম কৰে [ আৰ-ৰহমান ]। সঁচাকৈয়ে al-Suyūtī এ এইটোক ছাবাবৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ অন্যতম বুজাবুজি হিচাপে উল্লেখ কৰিছে।[3]
ওহীৰ প্ৰাথমিক কাৰ্য্যৰ অনুষ্ঠানটো অৱশ্যে ব্যাখ্যাত্মক, আৰু কোৰআনৰ ব্যাখ্যাৰ ভিতৰত ইয়াৰ বিভিন্ন ব্যৱহাৰ গণনা কৰি আমি ধ্ৰুপদী মুছলমান ব্যাখ্যাকাৰীসকলৰ বাবে চিন্তাৰ প্ৰায় সকলো সমস্যাৰ সন্ধান কৰোঁ। এই সমস্যাসমূহে ভাষিক অৰ্থৰ আটাইতকৈ মৌলিক এককসমূহৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আইন আৰু দৰ্শনৰ দৰে কাৰিকৰী বৌদ্ধিক শাখা আৰু ইয়াৰ মাজৰ সকলো বিন্দুলৈকে হাৰ্মেনিউটিকেল বৰ্ণালীক সামৰি লৈছে। সকলো স্তৰতে সন্মুখীন হোৱা এটা ডাঙৰ অন্তৰ্নিহিত অসুবিধা হ’ল কোৰআনৰ গাঁথনিৰ অভাৱ। এইটো কালিক ক্ৰমৰ প্ৰশ্নৰ বাহিৰলৈ গৈ চিন্তা আৰু প্ৰকাশৰ মৌলিক ঐক্যৰ প্ৰশ্নলৈকে বিস্তৃত হৈছে:
ব্যাখ্যাৰ বিভিন্ন স্তৰসমূহৰ লগতে ইয়াৰ সাধাৰণ সমস্যাসমূহ তলত হাৰ্মেনিউটিকেল জটিলতা বৃদ্ধিৰ ক্ৰমত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে:
- আভিধানিক: কোনো বিশেষ শব্দৰ অৰ্থ কি?
- আন্তঃপদ্য/বাক্য: কোনো বিশেষ সৰ্বনামৰ ৰেফাৰেণ্ট কোন বা কি?
- আন্তঃপদ্য/পেৰিকোপাল: পদৰ মাজত কি সম্পৰ্ক? ইহঁতে একক অৰ্থ/চিন্তাৰ একক গঠন কৰেনে, নে ইহঁত সুকীয়া?
- আখ্যানবিজ্ঞান ("কিছাইক"): কাহিনীটো কি কোৱা হৈছে? ইয়াৰ চৰিত্ৰবোৰে যিদৰে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰে, কিয়?
- ঐতিহাসিক/নৃতাত্ত্বিক: কি কি পৰিঘটনা বা ব্যক্তিত্বৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে? কি কি সাংস্কৃতিক পদ্ধতিৰ বিষয়ে ৰিপৰ্ট কৰা হৈছে আৰু ইয়াৰ সৈতে জাহিলী দৃশ্যৰ সম্পৰ্ক কেনেকুৱা?
- আইনী ("হুকমিক"): এটা বিশেষ আয়াতৰ আইনী প্ৰভাৱ কি আৰু এইবোৰৰ ইছলামিক পবিত্ৰ আইনৰ বাকী থকা কৰ্পাছৰ সৈতে কেনে সম্পৰ্ক আছে? ৰায়দানৰ পৰিসৰ সেই পৰিস্থিতি বা আনকি যিটো অনন্য মুহূৰ্তত প্ৰকাশ পাইছিল, তাৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নেকি, নে ই বহল প্ৰযোজ্যতাৰ সৈতে সাধাৰণ নীতিৰ সংজ্ঞা দিয়ে?
এই কেইবাটাও স্তৰত আছবাবৰ কাৰ্য্যৰ বিশদ পৰীক্ষা তলত দিয়া হ’ল। যদিহে অন্যথা উল্লেখ কৰা হোৱা নাই তেন্তে সকলোবোৰ ৰিপিনৰ কোৰআনৰ ব্যাখ্যাত আছবাব আল-নুজুলৰ কাৰ্য্য (BSOAS 51) ৰ পৰা আহিছে। কোৰআনৰ পৰা উদ্ধৃতি আব্দুল্লাহ ইউছুফ `আলিৰ অনুবাদৰ পৰা লোৱা হৈছে।
আভিধানিক/বাক্যভিত্তিক
[সম্পাদনা কৰক]চবাবৰ দুটা নিম্নস্তৰৰ কাৰ্য্যৰ এটা প্ৰদৰ্শন ২:৪৪ পদৰ ব্যাখ্যাত দেখা যাব পাৰে :
২:৪৪ তোমালোকে লোকসকলৰ ওপৰত সঠিক আচৰণৰ আজ্ঞা দিয়েনে, আৰু নিজেই পাহৰি যায়নে, আৰু তথাপিও তোমালোকে শাস্ত্ৰ অধ্যয়ন কৰিছানে? তোমালোকে বুজি নাপাবানে?
আল-ৱাহিদী (কতাব ২২) আৰু আল-ছুয়ুতি (লুবাব ১৯) দুয়োজনেই উত্থাপন কৰা এটা চাবাব দাবী কৰিছে যে এই আয়াতটো মদিনাৰ সেই ইহুদীসকলৰ বিষয়ে অৱতীৰ্ণ হৈছিল যিসকলে নিজৰ ধৰ্মান্তৰিত সম্পৰ্কক মহম্মদৰ আদৰ্শ মানি চলিবলৈ আহ্বান জনাইছিল যদিও তেওঁলোকে নিজেই ভণ্ডামিৰে অস্বীকাৰ কৰিছিল ( এনে ইহুদী ভণ্ডামি এটা সাধাৰণ কোৰআনৰ বিতৰ্কমূলক মটিফ)। এইদৰে ছাবাবে "য়েই" সৰ্বনামৰ অৰ্থ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আৰু লগতে "সঠিক আচৰণ" (বীৰ) শব্দটোক মহম্মদৰ চুন্নাহ হিচাপে এটা গ্লছ প্ৰদান কৰে।
পেৰিকোপাল
[সম্পাদনা কৰক]কোৰআনৰ আয়াত ব্যৱস্থাৰ এটা তত্ত্বই আয়াতসমূহৰ বিষয়ভিত্তিক/সাময়িক ক্ৰম (আয়ত) প্ৰস্তাৱ কৰে। এইটো, কোৰআনৰ ইংগিতমূলক সাহিত্য শৈলীৰ সৈতে সংযুক্ত[8] (যেনে "কোৰআনৰ 'তেওঁলোক' যি সঘনাই পাঠত অস্পষ্ট কৰি ৰখা হৈছে।" [9]) কিন্তু পেৰিকোপাল সীমা স্থাপন কৰাটো কঠিন কৰি তোলে। এটা পদই আগৰ পদৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা অৰ্থৰ এককটো আগবঢ়াই লৈ যায় নেকি, নে নতুন পদৰ আৰম্ভণি কৰে? ছাবাব-উপাদান এনে সীমা স্থাপন আৰু তললৈ টানি উলিয়াবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, যিদৰে ২:১১৪-২:১১৫ পদৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ ব্যৱহাৰে দেখুৱাইছে:
:২:১১৪ আৰু যিজনে আল্লাহৰ ইবাদত কৰা ঠাইত আল্লাহৰ নাম উদযাপন কৰাটো নিষেধ কৰে, তেওঁতকৈ বেছি অন্যায় কোন?-যাৰ উদ্যম (আচলতে) তেওঁলোকক ধ্বংস কৰা? ভয়ৰ বাহিৰে এনেবোৰ নিজেই তেওঁলোকৰ মাজত প্ৰৱেশ কৰাটো উপযুক্ত নাছিল। তেওঁলোকৰ বাবে এই জগতত আৰু আগন্তুক জগতত অপমানৰ বাহিৰে আন একো নাই, যিটো অতিশয় যন্ত্ৰণা।
- 2:115 পূব আৰু পশ্চিম আল্লাহৰ অন্তৰ্গত, তোমালোকে য'তেই ঘূৰি আছা, তাতেই আল্লাহৰ সান্নিধ্য আছে। কাৰণ আল্লাহ সৰ্বব্যাপী, সৰ্বজ্ঞানী।
এটা ৰিপৰ্টত "এই আয়াতটো [Q.2:115] Q.2:114 ৰ ধাৰাবাহিকতা বুলি কোৱা হৈছে যিটো মছজিদ ধ্বংস সম্পৰ্কীয় আৰু এইদৰে এই আয়াত, ১১৫, ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে যে মছজিদ ধ্বংস কৰাৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে কোনোবাই আৰু নোৱাৰে।" ফেচ এ কিবলা".[9] অৱশ্যে বেছিভাগ চাবাব-বস্তুই প্ৰশ্ন ২:১১৫ক বিভিন্ন ক্ষীণকৰণকাৰী পৰিস্থিতিত কিবলাৰ দিশত প্ৰদান নকৰা প্ৰাৰ্থনাৰ প্ৰসংগত স্থান দিয়ে, যাৰ ফলত ইয়াক প্ৰশ্ন ২:১১৪ৰ পৰা বিভক্ত কৰা হয়।
আখ্যানবিজ্ঞানসন্মত
[সম্পাদনা কৰক]আছবাবৰ কাৰ্য্য আখ্যানগত পৰ্যায়ত অতি পোনপটীয়া, য'ত দিয়া প্ৰসংগই কাহিনী এটাৰ চৰিত্ৰ, তেওঁলোকৰ প্ৰেৰণা আৰু পৰিৱেশৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰে যিয়ে তেওঁলোকৰ আচৰণক প্ৰভাৱিত কৰে।
ইয়াৰ এটা বিস্তৃত উদাহৰণ হ’ল ইবনে ইছাক (আল-ৱাহিদী, কিতাব ২২)ৰ ওপৰত আৰোপ কৰা ছাবাব Q.2:258 আৰু Q.2:260 আয়াতৰ বাবে, য’ত ইব্ৰাহিমৰ নিমৰোদৰ সৈতে হোৱা মুখামুখিৰ বিশদ বিৱৰণ দিয়া হৈছে। যিহেতু ছাবাবে আয়াতবোৰ কিয় অৱতীৰ্ণ হৈছিল সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰা নাই, কেৱল ইয়াৰ ভিতৰৰ কাহিনীটোৱেই, যদিও, এই প্ৰতিবেদনখনে পিছলৈ আল-ছুয়ুতিয়ে স্থাপন কৰা ছাবাব চিনাক্তকৰণৰ মাপকাঠী অনুসৰি আখবাৰৰ উদাহৰণ হিচাপে যোগ্যতা অৰ্জন কৰিব।
আখ্যানগত ছাবাব আল-নুজুলৰ বহুত বেছি (অ)বিখ্যাত উদাহৰণ হ'ল তথাকথিত চয়তানী আয়াতৰ কাণ্ড। ইয়াত প্ৰশ্ন ২২:৫২ আৰু প্ৰশ্ন ৫৩:১৯-২৩ পদক একক আখ্যানত বোৱা হৈছে। মহম্মদে নিজৰ লোকসকলৰ সৈতে মিলন ঘটাবলৈ আকাংক্ষা কৰি চয়তানক চুৰাট আল-নাজম (৫৩) আবৃত্তিত কেইবাটাও আয়াত আন্তঃপ্ৰৱেশ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে আৰু পৌত্তলিক দেৱী আলাত, মানাত আৰু আল-উজ্জাৰ কাৰ্যকাৰিতাক স্বীকাৰ কৰে। মক্কাৰ পৌত্তলিকসকলে ইয়াৰ দ্বাৰা ইমানেই সন্তুষ্ট যে তেওঁলোকে লগে লগে মুছলমানসকলৰ ওপৰত কৰা অত্যাচাৰ বন্ধ কৰি দিয়ে, ইমানেই যে এবিচিনিয়ান শৰণাৰ্থীৰ এটা দলে ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ আৰম্ভ কৰে। তথাপিও মহম্মদক পিছলৈ মক্কান পৌত্তলিক ধৰ্মৰ প্ৰতি এই ৰেহাই দিয়াৰ বাবে গেব্ৰিয়েল ফেৰেস্তাই কঠোৰ শাস্তি দিয়ে, যিটো সময়ত ঈশ্বৰে তেওঁক সান্ত্বনা দিবলৈ Q.22:52 প্ৰকাশ কৰে আৰু লগতে Q.53:19-23 পদৰ প্ৰকৃত সংস্কৰণসমূহো প্ৰকাশ কৰে য'ত দেৱীসকল আছে তুচ্ছ-তাচ্ছিল্য কৰা:
22:52 আমি কেতিয়াও আপোনাৰ আগত কোনো ৰাছুল বা নবী পঠোৱা নাছিলো, কিন্তু, যেতিয়া তেওঁ কোনো ইচ্ছাৰ ফ্ৰেমৱৰ্ক কৰিছিল, তেতিয়া চয়তানে তেওঁৰ ইচ্ছাত কিছু (অসাৰতা) পেলাই দিছিল: কিন্তু চয়তানে যি কোনো বস্তু (অসাৰ) পেলাই দিয়ে, ঈশ্বৰে বাতিল কৰিব, আৰু আল্লাহে নিশ্চিত কৰিব (আৰু প্ৰতিষ্ঠা) তেওঁৰ নিদৰ্শন: কাৰণ আল্লাহ জ্ঞান আৰু জ্ঞানেৰে পৰিপূৰ্ণ
:৫৩:১৯ তোমালোকে লাট দেখা পাইছানে। আৰু উজ্জা,
- ৫৩:২০ আৰু আন এজন, তৃতীয় (দেৱী), মানত?
- ৫৩:২১ কি! তোমালোকৰ বাবে পুৰুষ লিংগ আৰু তেওঁৰ বাবে নাৰী?
- 53:22 চোৱা, এনেকুৱা এটা বিভাজন সঁচাকৈয়ে অতি অন্যায় হ'ব!
- ৫৩:২৩। এইবোৰ তোমালোকে ৰচনা কৰা নামৰ বাহিৰে আন একো নহয়,- তোমালোকে আৰু তোমালোকৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে,- যাৰ বাবে আল্লাহে কোনো কৰ্তৃত্ব (যি হওক) নমাই দিয়া নাই। তেওঁলোকে অনুমান আৰু নিজৰ আত্মাই যি কামনা কৰে তাৰ বাহিৰে আন একো অনুসৰণ নকৰে!- যদিও ইতিমধ্যে তেওঁলোকৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ প্ৰভুৰ পৰা হিদায়ত আহিছে!
ই চাবাব ৱাহিদী (কিতাব, ১৭৭–১৭৮)ত পোৱা যায়।
ঐতিহাসিক/নৃতাত্ত্বিক
[সম্পাদনা কৰক]মুছলমানসকলৰ বাবে জাহিলিয়া দৃশ্যৰ সংজ্ঞা (অৰ্থাৎ আৰবৰ প্ৰাক-ইছলামী যুগ "অজ্ঞানতা") আছিল এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তাৰ বিষয়, কিন্তু তেওঁলোকৰ ধৰ্মই এই অতীতৰ সৈতে তীব্ৰ বিচ্ছিন্ন হোৱাৰ লগতে আৰম্ভ হোৱা প্ৰথাৰ ধাৰাবাহিকতা দুয়োটা বুলি প্ৰতিযোগী দাবীৰ বাবে ইয়াক জটিল কৰি তুলিছিল "ইছলাম" ইয়াৰ প্ৰাক-কোৰআন, উৰ-ধৰ্ম প্ৰকাশত, কাবাত ইবাদত কৰাৰ দৰে।
এই উদ্দেশ্যে বহুতো "নৃতাত্ত্বিক" আছবাবৰ অস্তিত্ব আছে, Q.2:158 ৰ বাবে আগবঢ়োৱা আছবাববোৰে বিশেষকৈ এই স্তৰৰ ব্যাখ্যাত ইহঁতৰ কাৰ্য্যৰ উদাহৰণ দিয়ে:
২:১৫৮ চোৱা! ছাফা আৰু মাৰৱা আল্লাহৰ প্ৰতীকসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। গতিকে যিসকলে ঋতুত ঘৰলৈ যায় বা আন সময়ত, তেওঁলোকক ঘূৰাই ঘূৰাই তেন্তে তেওঁলোকৰ মাজত কোনো পাপ নহয়। আৰু যদি কোনোবাই নিজৰ ভালৰ প্ৰতি নিজৰ অনুপ্ৰেৰণা মানি চলে,- নিশ্চিত হওক যে আল্লাহ সেইজন যিয়ে চিনি পায় আৰু জানে।
পদটোত ছাফা আৰু মাৰৱাৰ পাহাৰৰ মাজত প্ৰদক্ষিণ কৰাৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে; আল-ৱাহিদীয়ে উল্লেখ কৰা আছবাব দুটা দুয়োটাই এই আচাৰ-অনুষ্ঠান সম্পৰ্কীয় বিতৰ্ক (প্ৰশ্ন ২:১৫৮ৰ প্ৰকাশৰ অনুষ্ঠান) জাহিলী দৃশ্যৰ উল্লেখ কৰি বৰ্ণনা কৰিছে। প্ৰথম ছাবাবত উল্লেখ আছে যে পৌত্তলিক আৰবসকলে এই কাম কৰিছিল (উৰ-ইছলামিকভাৱে[স্পষ্টীকৰণৰ প্ৰয়োজন] অনুমোদিত) অনুষ্ঠান, কিন্তু যে তেওঁলোকে ইয়াক মূৰ্তিপূজাৰ সৈতে ইমানেই মিশ্ৰিত কৰিছিল যে প্ৰথম মুছলমানসকলে ইয়াক পৰিত্যাগ কৰিবলৈ হেঁচা দিছিল যেতিয়ালৈকে Q.2:158 প্ৰকাশ নহয়। দ্বিতীয় ছাবাবে বিৰোধী নৃতাত্ত্বিক তথ্য প্ৰদান কৰে, য’ত কোৱা হৈছে যে এই প্ৰথা মহম্মদে পৌত্তলিকসকলে তেওঁলোকৰ মূৰ্তিৰ প্ৰতি বলিদান দিয়াৰ বিৰোধিতা কৰি প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল.[10]
এই আছবাববোৰৰ কোনো আইনী প্ৰাদুৰ্ভাৱ নাই; ইহঁতে কেৱল কৌতূহলৰ বিষয় এটা নিষ্পত্তি কৰিবলৈহে কাম কৰে[11] লগতে ইছলামিক যুগৰ সৈতে আগতে অহাৰ বিপৰীতমুখীতা কৰা, স্পষ্টভাৱে প্ৰথমটোৰ লাভৰ বাবে। এই আৱশ্যকতাই, লগতে বহুখিনি সামগ্ৰী পৰস্পৰ বিৰোধী হোৱাৰ বাবেই এনে আছবাবক ইছলামিক মতাদৰ্শ আৰু পৰিচয়ৰ বিকাশৰ পুনৰ্গঠনৰ বাবেহে উপযোগী কৰি তোলে, ইছলামিক প্ৰাক-ইছলামিক আৰব অতীতৰ পৰিৱৰ্তে।
আইন
[সম্পাদনা কৰক]আইনী ব্যাখ্যা হৈছে কেইবাটাও কাৰণত ব্যাখ্যাৰ আটাইতকৈ হাৰ্মেনিউটিকেলি জটিল স্তৰ। এটা হ’ল প্ৰতিটো ৰায়ক ইছলামিক পবিত্ৰ আইনৰ কৰ্পাছৰ প্ৰতি সন্মান জনাই বিবেচনা কৰিব লাগিব। যদি ৰায়দানটোৱে আন কোনোবা এটাৰ বিৰোধিতা কৰে, তেন্তে ইয়াৰ ফয়েলটো বাতিল/শমন কৰা হয়নে, নে নিজেই বাতিল/শমন কৰা হয়? ফয়েল সদায় এটা বিশেষ পদ্য বা পেৰিকোপ নহ’বও পাৰে, কিন্তু একাধিক ৰায়ৰ পৰা সংশ্লেষিত এটা নীতি হ’ব পাৰে। দ্বিতীয়টো, তাতোকৈ মৌলিক জটিলতাটো নিহিত হৈ আছে কোনবোৰ পদৰ আইনী বিষয়বস্তু আছে সেইটো নিৰ্ণয় কৰাত। আপাত দৃষ্টিত নিষেধাজ্ঞামূলক পদ এটাক ব্যাখ্যাৰ দ্বাৰা কেৱল বিতৰ্কমূলক কৰি তুলিব পাৰি, আনহাতে আপাত দৃষ্টিত নিষেধাজ্ঞাহীন পদ্য এটাৰ প্ৰকৃত আইনী আমদানি থাকিব পাৰে। শেষত আছে ন্যায়িক মুদ্ৰাস্ফীতি/মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বিষয়টো (পিছৰটোক তাখচী বুলি কোৱা হয়) য'ত ব্যাখ্যাৰ দ্বাৰা ৰায়দানৰ পৰিসৰ/প্ৰযোজ্যতা আমূলভাৱে বৃদ্ধি বা হ্ৰাস হ'ব পাৰে।
Q.2:115 ৰ আশে-পাশে থকা আছবাবে ইতিমধ্যে দেখুৱাইছে যে কেনেকৈ আইনী পৰিণতি এটা আপাত দৃষ্টিত অ-হুকমিক পদত ইনজেকচন কৰিব পাৰি। Q.2:79 ৰ বাবে asbāb য়ে ইয়াৰ বিপৰীত প্ৰদৰ্শন কৰে:
2:79 তেতিয়া ধিক্, যিসকলে নিজৰ হাতেৰে কিতাব লিখে, আৰু তাৰ পিছত কয়: "এয়া আল্লাহৰ পৰা", ইয়াৰ লগত দুৰ্ভগীয়া মূল্যত ব্যৱসায় কৰিবলৈ!- তেওঁলোকৰ হাতে যি লিখে, আৰু লাভৰ বাবে, তেওঁলোকৰ বাবে ধিক্ তেওঁলোকে তাৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰে।
ইয়াত প্ৰতিবেদনসমূহে একমত যে পদটো ইহুদীসকলৰ বিৰুদ্ধে নিৰ্দেশিত, আৰু সেয়েহে আপাত দৃষ্টিত বহল প্ৰযোজ্যতাৰ সৈতে এটা নিষেধাজ্ঞাক ইহুদীসকলে পবিত্ৰ শাস্ত্ৰৰ পৰিৱৰ্তন (তাহৰীফ)ৰ বিষয়ে বিতৰ্কিত ফিলিপলৈ প্ৰায় সম্পূৰ্ণৰূপে ডিফ্লেট কৰা হৈছে। শেষত, ন্যায়িক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ উদাহৰণ হিচাপে, কোৰআন ২:১০৪:
২:১০৪ হে বিশ্বাসীসকল! অস্পষ্ট আমদানি [ৰ'ইনা] শব্দ নকওক, কিন্তু সন্মানৰ কথা কোৱা; আৰু (তেওঁৰ কথা) শুনা: বিশ্বাস নথকাসকলৰ বাবে কঠোৰ শাস্তি।
ব্যাখ্যাকাৰীসকলে আগবঢ়োৱা আছবাবে সম্ভৱতঃ অনুবাদ কৰা ৰায়না শব্দটোৰ অৰ্থ প্ৰতিষ্ঠা কৰিব নোৱাৰে, কিন্তু তেওঁলোকে সাধাৰণতে ইয়াক কোনো ধৰণৰ অভিশাপ বা উপহাস হিচাপে চিনাক্ত কৰে যিটো ইহুদীসকলে মুছলমানসকলক প্ৰতাৰণা কৰি নিজৰ শুভেচ্ছাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছিল। যিকোনো ক্ষেত্ৰতে:
:আল-জাছাছে আয়াতটোৰ আইনী তাৎপৰ্য্যক কেৱল ৰ'ইনা কোৱাৰ বাহিৰেও যোৱা বুলি ভাবে; ইহুদীসকলে (বা আৰবসকলে) আনক উপহাস কৰিবলৈ এই শব্দটো কৈছিল, ছাবাবৰ মতে- সেয়েহে উপহাস কৰাৰ অনুমতি নাই; নতুবা double entendres ৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাই।[3]
এই উদাহৰণসমূহে যথেষ্ট পৰিমাণে প্ৰমাণ কৰে যে, সমৰ্থনকাৰী ব্যাখ্যামূলক সাহিত্য (যেনে হাদীছ, চাবাব-উপাদান) প্ৰায়ে কোনো বিশেষ কোৰআনৰ আয়াত/পেৰিকোপৰ আইনী অৰ্থ নিৰ্ধাৰণ কৰাত নিৰ্ণায়ক। কোৰআনৰ কেঁচা, মধ্যস্থতাবিহীন পাঠ্যক পৰম্পৰাগত ইছলামিক আইনৰ ভিতৰত কোনো প্ৰথাৰ পক্ষত বা বিপক্ষত সহমতৰ প্ৰমাণ হিচাপে আবেদন কৰাটো এইদৰে প্ৰায় সদায় অসাৰ কচৰৎ।
তথ্য
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 Rippin, Andrew (1985). "The Exegetical Genre "asbab al-nuzul": A Bibliographical and Terminological Survey". Bulletin of the School of Oriental and African Studies খণ্ড 48 (1): 1–15. doi:10.1017/s0041977x00026926.
- ↑ Watt, W. M., "The Materials Used by Ibn Ishaq", The Historians of the Middle East, eds. Lewis, Holt
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Rippin, Andrew (1988). "The Function of "Asbab al-nuzul" in qur'anic Exegesis". Bulletin of the School of Oriental and African Studies খণ্ড 51 (1): 1–20. doi:10.1017/s0041977x00020188.
- ↑ Rubin, Eye of the Beholder, আই.এচ.বি.এন. 0-87850-110-X, pp. 227-228
- ↑ Rubin, Eye of the Beholder, pp. 114–117
- ↑ Rippin, Journal of the American Oriental Society 117.4, p. 770
- ↑ Ali Ibn Ahmad, al-Wahidi; Translated by Mokrane Guezzou; Introduction by Yousef Meri (2008). Asbab al-Nuzul. প্ৰকাশক Amman, Jordan: Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought.
- ↑ Burton, The Sources of Islamic Law: Islamic Theories of Abrogation, আই.এচ.বি.এন. 0-7486-0108-2, p. 173
- ↑ 9.0 9.1 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ
<ref>টেগ;ar22নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই - ↑ Rippin, Muslims: Their Religious Beliefs and Practices, আই.এচ.বি.এন. 0-415-04519-3, pp. 10-11
- ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ
<ref>টেগ;ar23নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
অধিক পঢ়ক
[সম্পাদনা কৰক]- Andrew Rippin (2002). The Qur'ān and its interpretative tradition. Variorum. ISBN 0-86078-848-2. OCLC 46678011.
- Uri Rubin (1995). The Eye of the Beholder: The Life of Muhammad as Viewed by the Early Muslims: A Textual Analysis. The Darwin Press. ISBN 0-87850-110-X. OCLC 31867429.