চ্যু-ডাং-ফা

চাওফা চ্যু-ডাং-ফা
চাওফা
অসমৰ ৰজা
ৰাজকীয় শাসন	১৩৯৭ – ১৪০৭ খ্ৰীষ্টাব্দ
	চুজান্‌ফা
সম্পূৰ্ণ নাম
চাওফা চ্যু-ডাং-ফা
বাসগৃহ	ছ্যু ফৈদ , আহোম ৰাজবংশ
পিতৃ	ত্যাও খাম্‌টি
ধৰ্ম	আহোম ধৰ্ম

চুডাংফা অসমৰ আহোম ৰাজবংশৰ এজন ৰজা। তেওঁ অসমত অষ্টমজন স্বৰ্গদেউ ৰূপে ১৩৯৭ চনৰ ১৪০৭ চনলৈকে ৰাজত্ব কৰিছিল। ত্যাও খাম্‌টিৰ মৃত্যুৰ পিছত আঠ বছৰ ধৰি আহোম ৰাজ সিংহাসন খালী হৈ আছিল। ডাঙৰীয়াসকলে ৰজাৰ উপযুক্ত লোক বিচাৰি পোৱা নাছিল। এদিনাখন এজন মানুহে গৰু কিনিবলৈ যাওঁতে এজন বামুণৰ ঘৰত এটি ৰাজলক্ষণযুক্ত ল’ৰা লগ পালে। সেই কথা আহি ডাঙৰীয়াসকলৰ আগত ক’লত ডাঙৰীয়াসকলে ল’ৰাটিক মতাই আনি ৰজাৰ উপযুক্ত যেন দেখি তেওঁকেই ৰজা পাতিছিল। ত্যাও খাম্‌টিৰ সৰু ৰাণীক গৰ্ভৱতী অৱস্থাত অৱস্থাত ভুৰত উঠি অহা দেখি সেই বামুণে তেওঁক নি নিজৰ ঘৰত ৰাখিছিল। তাতেই চুডাংফাৰ জন্ম হৈছিল। বাহ্মণ পৰিয়াল এটাত প্ৰতিপালিত হোৱাৰ বাবে তেওঁক বামুণী কোঁৱৰ নামেৰেও জনা যায়। তেওঁ শিৱসাগৰৰ দিহিং নদীৰ ওচৰৰ চৰগুৱাত ৰাজধানী পাতিছিল। এওঁৰ দিনৰ পৰাই আহোম ৰাজ্যত হিন্দু ধৰ্মৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি পায়। এওঁৰ দিনত ৰাজমাও আলি নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।

পূৰ্বৱৰ্তী ঘটনাৱলী আৰু ৰাজ্যভিষেক

আহোম ৰাজবংশ ১ চাও-লুং চ্যু-কা-ফা ১২২৮–১২৬৮ ২ চাও-লুং চ্যু-তেও-ফা ১২৬৮–১২৮১ ৩ চাও-লুং চ্যু-বিণ-ফা ১২৮১–১২৯৩ ৪ চাও-লুং চ্যু-খাং-ফা ১২৯৩–১৩৩২ ৫ চাও-লুং চ্যু-খ্ৰাম-ফা ১৩৩২–১৩৬৪ শাসক নাই ১৩৬৪–১৩৬৯ ৬ চাও-লুং চ্যু-তু-ফা ১৩৬৯–১৩৭৬ শাসক নাই ১৩৭৬–১৩৮০ ৭ চাও ত্যাও খামটি ১৩৮০–১৩৮৯ শাসক নাই ১৩৮৯–১৩৯৭ ৮ চাও চ্যু-ডাং-ফা ১৩৯৭–১৪০৭ ৯ চাও চ্যু-জান-ফা ১৪০৭–১৪২২ ১০ চাও চ্যু-ফক-ফা ১৪২২–১৪৩৯ ১১ চাও চ্যু-চেন-ফা ১৪৩৯–১৪৮৮ ১২ চাও চ্যু-হেন-ফা ১৪৮৮–১৪৯৩ ১৩ চাও চ্যু-পিম-ফা ১৪৯৩–১৪৯৭ ১৪ চাও চ্যু-হ্যুণ-মু'ঙ ১৪৯৭–১৫৩৯ ১৫ চাও চ্যু-ক্লেণ-মু'ঙ ১৫৩৯–১৫৫২ ১৬ চাও চ্যু-খাম-ফা ১৫৫২–১৬০৩ ১৭ চাও চ্যু-চেং-ফা ১৬০৩–১৬৪১ ১৮ চাও চ্যু-ৰাম-ফা ১৬৪১–১৬৪৪ ১৯ চাও চ্যু-ত্যিণ-ফা ১৬৪৪–১৬৪৮ ২০ চাও চ্যু-তাম-লা ১৬৪৮–১৬৬৩ ২১ চাও চ্যু-পুং-মু'ঙ ১৬৬৩–১৬৭০ ২২ চাও চ্যু-ন্যৎ-ফা ১৬৭০–১৬৭২ ২৩ চাও চ্যু-ক্লম-ফা ১৬৭২–১৬৭৪ ২৪ চাও চ্যু-হুং-ফা ১৬৭৪–১৬৭৫ ২৫ চাও গোবৰ ৰজা ১৬৭৫–১৬৭৫ ২৬ চাও চ্যু-জিন-ফা ১৬৭৫–১৬৭৭ ২৭ চাও চ্যু-দৈ-ফা ১৬৭৭–১৬৭৯ ২৮ চাও চ্যু-লিক-ফা ১৬৭৯–১৬৮১ ২৯ চাও চ্যু-পাত-ফা ১৬৮১–১৬৯৬ ৩০ চাও চ্যু-খ্ৰং-ফা ১৬৯৬–১৭১৪ ৩১ চাও চ্যু-তণ-ফা ১৭১৪–১৭৪৪ ৩২ চাও চ্যু-ণেণ-ফা ১৭৪৪–১৭৫১ ৩৩ চাও চ্যু-ৰেম-ফা ১৭৫১–১৭৬৯ ৩৪ চাও চ্যু-ণ্যেউ-ফা ১৭৬৯–১৭৮০ ৩৫ চাও চ্যু-হ্যিত-পং-ফা ১৭৮০–১৭৯৫ ৩৬ চাও চ্যু-ক্লিং-ফা ১৭৯৫–১৮১১ ৩৭ চাও চ্যু-দিং-ফা ১৮১১–১৮১৮ ৩৮ চাও পুৰন্দৰ সিংহ ১৮১৮–১৮১৯ ৩৯ চাও চ্যু-দিং-ফা ১৮১৯–১৮২১ ৪০ চাও যোগেশ্বৰ সিংহ ১৮২১–১৮২৪ ৪১ চাও পুৰন্দৰ সিংহ ১৮৩২–১৮৩৯

পূৰ্বৱৰ্তী ৰজা ত্যাও খাম্‌টিৰ দুগৰাকী ৰাণী আছিল। ৰাজপাটত উঠিয়েই তেওঁ ভাতৃ চুতুফাক হত্যা কৰাৰ কাৰণে চুটিয়া ৰজাৰ ৰাজ্য আক্ৰমণ কৰে। তালৈ যাওঁতে তেওঁ বৰজনা কুঁৱৰীৰ হাতত শাসনভাৰ দি যায়। ত্যাও খামটিৰ অনুপস্থিতিৰ সুযোগত বৰজনা কুঁৱৰীয়ে সেই সময়ত গৰ্ভৱতী অৱস্থাত থকা সৰুজনা কুঁৱৰীক মিছা অপৰাধত দোষী সাব্যস্ত কৰি প্ৰাণদণ্ড দিয়ে। বুঢ়াগোঁহাই আৰু ডা-ডাঙৰীয়াসকলে বুদ্ধি কৰি সৰুজনা কুঁৱৰীক ভূৰ সাজি নদীত উটাই দিয়ে। এনেকৈয়ে সৰুজনা কুঁৱৰী হাবুং পায়গৈ আৰু কেইমাহমান পিছত ব্ৰাহ্মণ এঘৰত তেওঁৰ এক পুত্ৰ সন্তানৰ জন্ম হয়।

বৰকুঁৱৰীৰ অন্যায় কথাত হয়ভৰ দি থকা ত্যাও খাম্‌টিক ডাঙৰীয়াসকলে ষড়যন্ত্ৰ কৰি হত্যা কৰায়। আঠবছৰ কাল ডাঙৰীয়াসকলে শাসন চলোৱাৰ পিছত হাবুঙত ৰাজচিহ্ন যুক্ত বা ডাঙৰ গোষ্ঠীৰ ল'ৰা থকাৰ সম্ভেদ পায়। সকলোৱে আলচি সেই ল'ৰাজন অৰ্থাৎ চুডাংফাক আনি ১৩৯৭ চনত স্বৰ্গদেৱ পাতে। ৰজা হৈ তেওঁ ত্যাওফ্ৰচুডাং নাম লয় আৰু চৰগুৱাত ৰাজধানী পতাৰ লগতে শিঙ্গৰি ঘৰত উঠি সোণৰ আৰু ৰূপৰ মোহৰ মাৰে।

ৰাজত্বকাল

তিপমীয়াসকলৰ দমন

চুদাংফাই ৰজা হৈ আহোম ৰাজধানী চৰাইদেওৰ পৰা তিপমীয়াসকলৰ বাসস্থানৰ অন্তৰ্ভুক্ত ঠাই চৰগুৱালৈ তুলি নিয়াৰ বাবে কিছুমান মুখ্য টাই বা আহোম মানুহ তেওঁৰ ওপৰত অসন্তুষ্ট হয় আৰু তেওঁক হত্যা কৰিবলৈ ষড়যন্ত্ৰ চলায়। এই কথাৰ ভূ পাই চুডাংফাই এক ডাঙৰ ভোজ পাতি তিপমীয়াসকলক নিমন্ত্ৰণ কৰে আৰু খাবলৈ বহোঁতেই মুখিয়াল তথা বলৱান ভালেকেইজনক হত্যা কৰায়।

নৰা ৰাজ্যৰে মিত্ৰতা

তিপমীয়া গোঁহাইৰ জীয়ৰী খুনতাই তিপাম কোঁৱৰ ত্যাওচুলাইৰ প্ৰতি অনুৰাগী আছিল। এদিন ৰজাৰ কাৰেঙত ভোজন কৰাৰ পিছত ত্যাওচুলাইয়ে খুনতাই কুঁৱৰীলৈ বাখৰপতা আঙঠি এটা দি পঠায়। এই কথা জানি চুদাংফাই ত্যাওচুলাইক ইয়াৰ কাৰণ সুধি কয়, "মোৰ কুঁৱৰীলৈ বিশ্বাসে কিয় আঙ্গঠি দি পঠালে?" তেতিয়া তিপাম কোঁৱৰে ভয় পাই পলাই গৈ নৰা ৰজাৰ আশ্ৰয় লয় আৰু নৰাৰজাক জনায় যে চুডাংফাই আহোম ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাই ব্ৰাহ্মণ্য শাসন প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে। এই কথাৰ পৰাই আহোম আৰু নৰাৰ মাজত সংঘৰ্ষৰ সূত্ৰপাত হয়। নৰা ৰাজ্যৰ তাচিনপৌ নামৰ বৰগোঁহাই আৰু চুদাংফাৰ ভেটাভেটি হোৱাত আহোম ৰাজপাটত আহোম ৰাজবংশৰ ৰজা থকাৰ কথা গম পাই বৰগোঁহায়ে যুদ্ধ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে। দুয়োপক্ষই ডই-কাও-ৰঙ্গ পৰ্বতকে সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰি কুকুৰা কাটি শপত লৈ মিত্ৰতা কৰে। তেতিয়াৰে পৰা এই পৰ্বতৰ নাম পাটকাই হয়।

কমতা ৰাজ্যৰে মিত্ৰতা

নৰাৰজাৰ সৈতে আহোম ৰজাৰ মিত্ৰতা হোৱাত ত্যাওচুলাই কমতা ৰজাৰ কাষ চাপে। কমতেশ্বৰে ত্যাওচুলাইক এৰি দিবলৈ অমান্তি হোৱাত চুডাংফাই বৰগোঁহাইৰ অধীনত এদল সৈন্যক কমতাপুৰ আক্ৰমণ কৰিবলৈ পঠায়। তেতিয়া কমতা ৰজাই যুদ্ধ নকৰি নিজ কন্যা ভাজনীক চুডাংফালৈ বিয়া দি মিত্ৰতা স্থাপন কৰে।

এইগৰাকী ৰজাৰ দিনৰ পৰাই শিঙ্গৰি ঘৰত উঠি ৰাজ্যাভিষেক পতা প্ৰথা প্ৰচলিত হয়। তেওঁ নিজে এজন নিপুণ যোদ্ধা আৰু সেনানায়ক আছিল।

মৃত্যু

দহ বছৰ ৰাজত্ব কৰাৰ পিছত ১৪০৭ খ্ৰীষ্টাব্দত চুডাংফাৰ পৰলোক হয়।