বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্য
| বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্য | |
|---|---|
 | |
| জন্ম | ১৪ অক্টোবৰ, ১৯২৪ চফ্ৰাই চাহবাগিচা, অসম |
| মৃত্যু | ৬ আগষ্ট, ১৯৯৭ (৭২ বছৰ) |
| পেচা | সহিত্যিক, শিক্ষাবিদ, সাংবাদিক |
| ভাষা | অসমীয়া |
| ৰাষ্ট্ৰীয়তা | ভাৰতীয় |
| নাগৰিকত্ব | ভাৰত |
| শিক্ষা | স্নাতকোত্তৰ |
| মাতৃশিক্ষায়তন | কটন কলেজ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় |
| উল্লেখনীয় কৰ্মৰাজি | মৃত্যুঞ্জয়, ঈয়াৰুইঙ্গম |
| উল্লেখযোগ্য বঁটা | সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৬১) জ্ঞানপীঠ বঁটা (১৯৭৯) |
| দাম্পত্যসংগী | বিনীতা ভট্টাচাৰ্য |
| আত্মীয়-স্বজন | নলিনীধৰ ভট্টাচাৰ্য (জেষ্ঠ ভাতৃ) |
বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্য (ইংৰাজী: Birendra Kumar Bhattacharya; ১৪ অক্টোবৰ, ১৯২৪ – ৬ আগষ্ট, ১৯৯৭) এগৰাকী অসমীয়া গল্পকাৰ, ঔপন্যাসিক, কবি, নিবন্ধকাৰ আৰু সাংবাদিক। ভাৰতৰ সৰ্ব্বোচ সাহিত্য সন্মান জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰা তেওঁ প্ৰথমগৰাকী অসমীয়া লেখক আছিল। বিয়াল্লিচৰ গণ-আন্দোলনৰ ভিত্তিত ৰচিত 'মৃত্যুঞ্জয়' উপন্যাসৰ বাবে, ১৯৭৯ চনত, তেওঁ এই বঁটা লাভ কৰিছিল।[1] ১৯৬১ চনত, তেওঁৰ 'ঈয়াৰুইঙ্গম' উপন্যাসে সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰে।[2] Love in the Time of Insurgency নামেৰে এই গ্ৰন্থৰ ইংৰাজী অনুবাদ ২০০৫ চনত প্ৰকাশ পাইছিল।[3] ভট্টাচাৰ্য ১৯৮৩ চনত বঙাইগাঁৱত অনুষ্ঠিত অসম সাহিত্য সভাৰ সোণালী জয়ন্তী অধিবেশনৰ সভাপতি আছিল।[4] তেওঁ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সাংবাদিকতা বিভাগৰ ৰীডাৰ আছিল। জব্বলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ে ভট্টাচাৰ্যক সন্মানীয় ডি লিট উপাধি প্ৰদান কৰিছিল।[4]
চমু জীৱনী[সম্পাদনা কৰক]
জন্ম[সম্পাদনা কৰক]
১৯২৪ চনৰ ১৪ অক্টোবৰত চফ্ৰাই চাহবাগিচাত বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ দেউতাক শশীধৰ ভট্টাচাৰ্য সেই বাগিছাৰে কৰ্মী আছিল। মাক আইদেউ ভট্টাচাৰ্য। সাতোজন ভাই-ককাইৰ মাজত বীৰেন্দ্ৰকুমাৰ আছিল দ্বিতীয়। জেষ্ঠ ভাতৃ নলিনীধৰ ভট্টাচাৰ্য অধ্যাপক। আন তিনিজন ক্ৰমে গিৰীন, অনিল আৰু কামাখ্যা ভট্টাচাৰ্য।[4]
ভট্টাচাৰ্য পৰিয়ালৰ পূৰ্বজ যোৰহাট নগৰৰ পৰা দহ মাইল পূবে অৱস্থিত চাওঘাট মৌজাৰ ডিহা নৈৰ পাৰৰ ঢেকীয়া খোৱা গাঁৱত বাস কৰিছিল। যোৰহাটৰ পৰা প্ৰকাশিত আসাম বিলাসিনীৰ সম্পাদক কৃষ্ণকান্ত ভট্টাচাৰ্য আৰু শ্বিলঙৰ পৰা প্ৰকাশিত বিজুলীৰ সম্পাদক লক্ষ্মীনাথ শৰ্মা বীৰেন্দ্ৰকুমাৰৰ পূৰ্বজ আছিল। শিক্ষাবিদ লক্ষ্মীনাথ শৰ্মা অসমৰ তৃতীয়গৰাকী অনাৰ্ছ গ্ৰেজুৱেট। তেওঁ সংস্কৃতত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। [4]
শিক্ষা আৰু ব্যক্তিগত জীৱন[সম্পাদনা কৰক]
চফ্ৰাই প্ৰাইমাৰী স্কুলত শিক্ষাৰম্ভ কৰি বীৰেন্দ্ৰকুমাৰ কাকজান এম ই স্কুলত ভৰ্তি হয় আৰু যোৰহাট চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা ১৯৪১ চনত মেট্ৰিকুলেচন পাছ কৰে। ভট্টাচাৰ্যই প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত অসমীয়া, ভূগোল, বুৰঞ্জী আৰু সংস্কৃত বিষয়ত ‘লেটাৰ’ সহ প্ৰথম বিভাগত উৰ্ত্তীণ হৈছিল। [4] তাৰপিছত তেওঁ কটন মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা বিজ্ঞান শাখাত ক্ৰমে ১৯৪৩ চনত উচ্চতৰ মাধ্যমিক আৰু ১৯৪৫ চনত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। বি এছ চি ডিগ্ৰী লাভ কৰি তেওঁ সাংবাদিকতা পঢ়িবলৈ কলিকতালৈ যায়। সেইবছৰ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত সাংবাদিকতা পাঠ্যক্ৰম আৰম্ভ হোৱাৰ কথা আছিল যদিও , সেয়া আৰম্ভ নোহাৱাত তেওঁ ল ক্লাছত নাম ভৰ্তি কৰে। কিন্তু ল পঢ়া সম্পূৰ্ণ নকৰি তেওঁ উভতি আহে। [4] ১৯৫১ চনত বি এ আৰু ১৯৫৩ চনত প্ৰাইভেটকৈ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা অসমীয়াত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে । ১৯৭৭ চনত, Humar and Satire in Assamese Literature[4] ('অসমীয়া সাহিত্যত ব্যংগ আৰু হাস্যৰস') গৱেষণাপত্ৰৰ বাবে ভট্টাচাৰ্যই ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰে।
১৯৫৮ চনৰ ৬ জুন তাৰিখে বিনীতা ভট্টাচাৰ্যৰ সৈতে বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্য বিবাহ পাশত আৱদ্ধ হয়। বিশিষ্ট সমালোচক মুনীন বৰকটকীয়ে ডক্টৰ হেমন্তকুমাৰ শৰ্মাই সংকলন কৰা বীৰেন্দ্ৰ ভট্টাচাৰ্যৰ সাহিত্য-কৃতি গ্ৰন্থত প্ৰকাশ পোৱা তেখেতেৰ প্ৰৱন্ধ বীৰেন্দ্ৰ-কৃতিত লিখিছে[4] ;
“ড° ভট্টাচাৰ্যৰ জীৱন সংগ্ৰামৰ পিছপিনে যি শক্তি আছে- সেয়া তেখেতৰ সহধৰ্মিনী শ্ৰীমতী বিনীতা ভট্টাচাৰ্য। সহধৰ্মিনীৰ বেশত সহ সৈনিকৰ ধৰ্ম পালন কৰি দুৰ্যোগৰ মাজতো সাংসাৰিক জীৱনৰ পাৰস্পৰিক বুজাবুজিৰ মাধ্যমত নিজৰ স্বামীক বীৰ বেশত প্ৰতিষ্ঠা কৰাত শ্ৰীমতী ভট্টাচাৰ্য কৃতকাৰ্য হ'ব পাৰিছে। তেখেতৰ ত্যাগ আৰু প্ৰেৰণা ড° ভট্টাচাৰ্যৰ যেন ৰণস্থলীৰ কবচ-কুণ্ডল।”
কৰ্মজীৱন[4][সম্পাদনা কৰক]
- ১৯৪২: বিয়াল্লিছৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত যোগদান
- ১৯৪৫-৪৬: কলিকতাৰ পৰা প্ৰ্কাশিত অসমীয়া মাহেকীয়া কাকত বাঁহী আৰু ইংৰাজী ‘Advance’ কাকতৰ সহ সম্পাদক।
- ১৯৪৭-৪৯: গুৱাহাটীৰ পৰা ওলোৱা ‘দৈনিক অসমীয়া’ৰ সংবাদ-সম্পাদনা।
- ১৯৪৯-৫০: সাপ্তাহিক ‘জনতা’ কাকতৰ সম্পাদক।
- ১৯৫০-৫২: মণিপুৰৰ উখ্ৰল হাইস্কুলত শিক্ষকতা।
- ১৯৫৩-৬৩: মাহেকীয়া আলোচনী ৰামধেনুৰ সম্পাদক।
- ১৯৬৩-৬৭: সাদিনীয়া ‘নৱযুগ’ৰ সম্পাদক।
- ১৯৬৭-১৯৮৩: ‘দৈনিক অসম’, ‘Assam Tribune’, ‘ধৰ্মযুগ’, ‘দিনমান’, ‘Indian Literature’, ‘Man and Developement’ আদি কাকতৰ সৈতে লেখক ৰূপে বিশেষভাৱে জড়িত।
- ১৯৬৮: প্ৰথম বাৰ ৰুছ দেশ ভ্ৰমণ।
- ১৯৬৮-৭৩:Economic and Political Weeklyৰ সংবাদ-দাতা।
- ১৯৭০-১৯৮৩: Assam Arts and Craft Society-ৰ সভাপতি।
- ১৯৭৭: Humar and Satire in Assamese Literature নামৰ গৱেষণা-গ্ৰন্থৰ বাবে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পি এইচ ডি উপাধি লাভ। কেৰালাৰ আৰ্নাকুলমত সাহিত্য অকাডেমিৰ দ্বৰা অনুষ্ঠিত আলোচনা-চক্ৰত সক্ৰিয় অংশ গ্ৰহণ।
- ১৯৮০: দিল্লীৰ বিজ্ঞান ভৱনত আনুষ্ঠানিকভাৱে জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ; ভাৰত চৰকাৰৰ গৃহ-মন্ত্ৰালয়ৰ হিন্দী পৰামৰ্শদাতা সমিতিৰ সদস্য।
- ১৯৮২: ভাৰতীয় লেখক সংস্থাৰ সভাপতি, জব্বলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সন্মানিত ডি লিট উপাধি লাভ।
- ১৯৮৩: সাহিত্য অকাডেমিৰ উপ-সভাপতি; গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মনোনীত সদস্য; আঞ্চলিক গৱেষণা উপদেষ্টা পৰিষদৰ সদস্য; Man and Developementৰ সম্পাদনা-উপদেষ্টা সমিতিৰ সদস্য, সাহিত্য অকাডেমিয়ে মনোনীত কৰা ভাৰতৰ প্ৰেছ কাউন্সিলৰ সদস্য; গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসমীয়া বিভাগৰ হৈ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অনুদান আয়োগ সমিতিৰ সদস্য; নেচনেল জুৰীৰ সদস্য; ভাৰতীয় আন্তৰ্জাতিক কেন্দ্ৰৰ সদস্য; এলাহাবাদ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ Institute of Gandhian Thought and Peace Studies ৰ আজীৱন সদস্য; ভাৰতৰ লেখক সজাতি দলৰ নেতা হিচাপে ৰুছ দেশ ভ্ৰমণ; বঙাইগাঁৱত অনুষ্ঠিত অসম সাহিত্য সভাৰ সোণালী জয়ন্তী অধিবেশনৰ সভাপতি।
মৃত্যু[সম্পাদনা কৰক]
১৯৯৭ চনৰ ৬ আগষ্টত ৭৩ বছৰ বয়সত তেখেতৰ মৃত্যু ঘটে।
সাহিত্য কৰ্ম[4][সম্পাদনা কৰক]
|
ৰেডিঅ' নাট:
মঞ্চনাট:
একক অভিনয়:
|
|
সাহিত্যৰ সমালোচনা[সম্পাদনা কৰক]
বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ একমাত্ৰ কবিতাপুথি সান্ধ্যস্বৰত সন্নিৱিষ্ট কবিতাসমূহত সমাজ সচেতনতাৰ চিত্ৰ সুন্দৰভাবে প্ৰতিফলিত হোৱা দেখা যায়। বিষ্ণু ৰাভা এতিয়া কিমান ৰাতি, ক্ৰুছৰ বন্ধুলৈ আদি কবিতাত প্ৰতিবাদী কণ্ঠস্বৰ সবলভাৱে চিত্ৰিত হৈছে। বলিষ্ঠ শব্দ আৰু স্পষ্ট উপস্থাপন শৈলী তেওঁৰ কবিতাসমূহৰ যোগাত্মক দিশ। তেওঁৰ গল্পক্ষেত্ৰত ক’ব পাৰি যে তেওঁৰ গল্পসমূহত মানবীয়তা আৰু জৈৱিক তাড়না আবেদনশীল ৰূপত প্ৰকাশ পাইছে। তেওঁৰ গল্পসমূহত মানব পূজাকে সৰ্বোচ্চ বুলি দেখুওৱা হৈছে। তেওঁৰ আটাইবোৰ গল্পতে গভীৰ মানৱতাবোধ বিভিন্নধৰণে প্ৰতিভাত হৈ উঠিছে। ড॰ বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ উপন্যাসমূহ সমাজবাদী দৃষ্টিভংগী, মানবতাবোধ, নাৰীৰ প্ৰতি সহানুভূতি, সংকটপূৰ্ণ মুহূৰ্তত চৰিত্ৰৰ পৰিষ্ফুৰণ, জীৱনৰ স্থায়ী সনাতন প্ৰমূল্যৰ প্ৰতি আকৰ্ষণ অতুলনীয়ভাৱে ফুটি উঠিছে। সামাজিক পৰিৱৰ্তন আৰু গতিশীল জীৱনক প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ তেওঁ বিপ্লৱৰ, সত্যাগ্ৰহ আদিৰ জৰিয়তে ভাঙোনমুখী সমাজৰ চিত্ৰ সুন্দৰভাবে চিত্ৰিত কৰিছে। তেওঁৰ 'মৃত্যুঞ্জয়', 'আই' আদি উপন্যাসত অসমীয়া সমাজ জীৱনক সুন্দৰভাবে উপস্থাপন কৰিছে।[5][6]
স্বীকৃতি আৰু সন্মান[সম্পাদনা কৰক]
- সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৬১)[7]
- জ্ঞানপীঠ বঁটা (১৯৭৯)
- অসম সাহিত্য সভাৰ বঙাইগাঁও অধিৱেশনৰ সভাপতি (১৯৮৩)[8]
তথ্য সংগ্ৰহ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ "Jnanpith Laureates Official listings". Jnanpith Website. http://jnanpith.net/laureates/index.html.
- ↑ George K. M., Masterpieces of Indian literature, (Vol.1), 1997, National Book Trust, page=19
- ↑ "Life beyond violence, vendetta". The Hindu. July 15, 2005. http://www.hinduonnet.com/2005/07/15/stories/2005071502370200.htm.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 সংকলক : ডক্টৰ হেমন্তকুমাৰ শৰ্মা (আগষ্ট, ১৯৮৩). বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ সাহিত্য-কৃতি. চন্দ্ৰ প্ৰকাশ. পৃষ্ঠা. ২৫৫.
- ↑ সঞ্চয়ন- ড॰ মহেশ্বৰ নেওগ (পৃষ্ঠা নং- ৪৫০)
- ↑ অসমীয়া সাহিত্যৰ সমীক্ষাত্মক ইতিবৃত্ত -ড॰ সত্যেন্দ্ৰ নাথ শৰ্মা (পৃষ্ঠা- ৪০৪)
- ↑ "সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী অসমীয়াসকলৰ তথ্য". সাহিত্য অকাডেমি. http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/showSearchAwardsResult.jsp?year=&author=&awards=AA&language=ASSAMESE। আহৰণ কৰা হৈছে: নৱেম্বৰ ১৬, ২০১২.
- ↑ ১৯১৭ চনৰ পৰা অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতিসকলৰ তালিকা অসম সাহিত্য সভাৰ ৱেবছাইট, আহৰণ: ১৮ নৱেম্বৰ, ২০১২।
বাহ্যিক সংযোগ[সম্পাদনা কৰক]
- worldcat.org ৱেবছাইটত বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ কেইখনমান গ্ৰন্থ
| ||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||